immaodhàu , agt, pps: immeudhadu,
irmeudhadu,
irmidudhau,
ismiudhatu,
smuedhau Definitzione
chi at pérdiu sa fortza; de irmeudhare
Sinònimos e contràrios
arréndhidu,
smeudhiu,
spuligau
| ctr.
ammeudhadu
Frases
cussos sunt immeudhados, dados a su vítziu, sempre imbreagos
Tradutziones
Frantzesu
sans moelle,
mollasse
Ingresu
spineless,
weakened,
taken the marrow out
Ispagnolu
desmeollado,
enervado
Italianu
smidollato
Tedescu
marklos,
kraftlos.
irbaléndhidu , pps, agt Definitzione
de irbalèndhere
Sinònimos e contràrios
achénsidu,
ammunzadu,
fiacu,
infrachiu,
irbalesiadu,
irmarridu,
istasidu
| ctr.
briosu,
folte,
pasadu
2.
semus totu irbaléndhidos de cantu semus istracos!
Tradutziones
Frantzesu
épuisé
Ingresu
exausted,
taken a short run
Ispagnolu
agotado
Italianu
defatigato,
esàusto
Tedescu
müde,
matt.
iscarénu , nm Definitzione
ossu chentza prupa, cosa andhada male, iscarenada
Sinònimos e contràrios
carasu,
carúmene
Frases
dae s'iscarenu de cussos giuncos faghe tudhire…
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
squelette décharné
Ingresu
skeleton,
bone,
taken flesh off
Ispagnolu
esqueleto,
hueso pelado
Italianu
schèletro,
òsso scarnificato
Tedescu
Skelett,
entfleischter Knochen
leàdu , pps: lebau,
liadu Definitzione
de leare / leadu a binu = imbriagu
Sinònimos e contràrios
picau
/
bocau
/
comporadu,
furadu
| ctr.
lassadu,
torradu
Frases
aiat leadu calchi colpu de aera essendhe a fora ◊ a finantzieri no l'ant leadu, no l'ant chérfidu
2.
za ses bene liadu!…◊ sas àrulas fint búidas, sos procos grassos leados! ◊ cust'isterzu lu zuto leadu male, mi est ruindhe!
Tradutziones
Frantzesu
enlevé,
pris
Ingresu
taken
Ispagnolu
quitado
Italianu
tòlto,
préso
Tedescu
genommen.
picàu , pps, agt: pigau Definitzione
de picai, picai 1, picai 2, picai 3, picare; chi est fatu totu a bicos, a puntighedhas / folla picada = cun sos oros totu a bicos, a puntas
Sinònimos e contràrios
leadu
/
artziadu
/
picadu
| ctr.
torradu
/
faladu
2.
gei funt bèni pigaus, mairu e mulleri!…
Tradutziones
Frantzesu
pris
Ingresu
taken
Ispagnolu
cogido
Italianu
préso
Tedescu
genommen.
téntu , pps, agt Definitzione
de tènnere (fintzes de àere)
Sinònimos e contràrios
ténnidu
/
àpidu
/
acapiau,
presu
/
abbruxau
/
contivizadu
/
arréschiu
| ctr.
iscapu
Maneras de nàrrere
csn:
t. a bula = chi portat sa boxi iscannia ca at pigau frius; t. a fune, a cadena = acapiau, aguantau a funi, a cadena; (andhare) a manu tenta = a manu pigada, s'unu cun sa manu aferrada a sa manu de s'àteru; fogu tentu = allutu, tenendi, fogu fuiu; dhu'èssere sa cosa a tenta = a meda
Frases
sa tzerimónia de premiassione si est tenta s'àtera die ◊ de màchina gai deo no ndhe apo mai tentu ◊ Fulana at tentu fiza fémina ◊ apu fatu unu pensu, ca nanca mi fui cojada e apu tentu unu pipiu ◊ l'ant intzugliatu de non àere tentu fide a sa paràula data
2.
beniat a bidha cun d-un'ebba castanza bene tenta
3.
li so curtu ifatu ma no l'apo tentu
4.
sa bidha si fit alluta: ómines e animales aiant tentu che ascras de canna
5.
su tzilleraju fit tentu a sonnu canno non bi aiat ispatzu (A.Pau)◊ sichiat a tussire, sudoratu a mortógliu chin s'àlinu tentu in gangas ◊ fit bete cane fonnesu tentu a una catena ◊ ocanno dhue fut sa castagna a tenta!◊ ti lassu tres funis po dhu portai presoneri tentu!
Sambenados e Provèrbios
prb:
mellus su tentu de su bentu
Tradutziones
Frantzesu
eu,
possédé,
capturé,
brûlé,
pris
Ingresu
had,
owned,
catched,
burnt,
taken root
Ispagnolu
tenido,
tenido,
capturado,
quemado,
arraigado
Italianu
avuto,
posseduto,
catturato,
arso,
combusto,
attecchito
Tedescu
gehabt,
innegehabt,
gefangen,
verbrannt,
eingewurzelt.