addagnài , vrb: addannae,
addannai,
addannare,
addanniai,
dannai Definitzione
fàere dannu, dannos; fàere male, guastu / denti addagnada = mantzada
Sinònimos e contràrios
guastai,
indomaxai,
nòcere,
scalabrai
| ctr.
sanare
Frases
sa cilixia at addagnau su trigu ◊ su píbiri no pistis, chi addagnat a su nasu! ◊ custus drucis no addànniant is cascialis
Ètimu
spn?
Tradutziones
Frantzesu
endommager
Ingresu
to damage
Ispagnolu
perjudicar,
dañar
Italianu
danneggiare
Tedescu
beschädigen.
conciumíre , vrb: consumire,
consumiri,
cossumire,
cussumire Definitzione
acabbare, ispaciare ccn. cosa, imbeciare is cosas a fortza de dhas manigiare: dhu narant fintzes de gente, torrare a malu puntu de sa debbilesa po is dispraxeres
Sinònimos e contràrios
afinai,
afinigai,
assutighilare,
consumai,
ifiniare,
infinigae,
isgumentare,
ispitire,
sutigare
| ctr.
abboniare
Frases
su lughinzu a che èssere cossumidu prego siant chent'annos e piús ◊ apo pediu sa gràcia de pòdere conciumire cust’orrughedhu de vida innoe, aube n’est barta sa pena de dha bivire (G.Locci)
2.
prite, amantes, faghides tanta gherra e bos consumides in debbadas?
Ètimu
ctl., spn.
consumir(se)
Tradutziones
Frantzesu
détériorer,
brûler (fig.),
être dévoré
Ingresu
to damage,
to be distressed
Ispagnolu
consumir,
gastar
Italianu
deteriorare,
strùggersi
Tedescu
abnutzen,
vergehen.
destrossài, destrossàre , vrb Definitzione
fàere destrossa, fàere a orrugos, arruinare totu
Sinònimos e contràrios
agigotare,
degogliai,
ifasciare,
isciasciai,
iscruncassare,
secare,
truncai
Frases
destrossada est sa cadena de s'ómine cautivadu
Ètimu
ctl., spn.
destrossar
Tradutziones
Frantzesu
mettre en pièces,
massacre,
endommager
Ingresu
to brake to pieces (to tear),
to damage heavily
Ispagnolu
destrozar
Italianu
fare a pezzi,
scémpio,
disastrare
Tedescu
niedermetzeln.
fragiàre , vrb: frajare,
frazare Definitzione
su bènnere o fàere bènnere mancu de sa cosa posta a fàere isfortzu o trebballu, chi deasi acabbat po èssere débbile, segada, freada (nau de sa pedhe), bècia; abbandhonare una cosa chi no s'impreat prus; impreare, ispèndhere, ispaciare
Sinònimos e contràrios
acabbae,
arrogai,
consumai,
conciumire,
finire,
infinigae,
istradhusciare,
malocrare
/
friai,
malandrare
Frases
chie est massone no che frazat sos ossos in presone (L.Ilieschi)◊ mamas chi ant frazadu sa mezus gioventude, ancora pitzinnas parent betzas ◊ s'avaru no si setzit ca frazat sa cadrea, no movet passu ca frazat sos solos ◊ prus si ruet e prus su corpus si frazat ◊ cussos si ant frazadu s'onestade ◊ prite su tempus meu cun sas fiaras no ti l'as frazadu?
2.
apo frazadu milli ispijitos ◊ at frazadu sa broca
3.
fit unu cadhitu frajadu e mortu de fàmine ◊ a s'àinu frajadu sedha dhu pículat
4.
sos milliardos bi sunt ma no si podent frazare ◊ su carrarmadu cun d-una incricadedha frazat unu bidone de binzina
Sambenados e Provèrbios
prb:
chie servit a segnore sa domo sua la frazat: in s'órriu ponet paza e in sa cuba lentore
Tradutziones
Frantzesu
détériorer,
user,
écorcher
Ingresu
to deteriorate,
to wear (out),
to damage,
to excoriate
Ispagnolu
deteriorar,
gastar,
estropear,
excoriar
Italianu
deteriorare,
logorare,
sciupare,
escoriare
Tedescu
verderben,
abnutzen,
abschürfen,
aufreißen.
iscalabràre , vrb: iscalambrare,
iscalavrare,
iscalavriare,
scalabrai Definitzione
guastare, segare, fàere dannu, arrasigare sa pedhe
Sinònimos e contràrios
addagnai,
indomaxai
/
arroinare,
atzimare,
azinare,
dissantarare,
ifasciare,
irderrúere,
iscempiai,
isciarrocai,
isperrumai,
strupiai
/
iscorazire
Frases
mi ponzeint manu e mi lasseint che linu bargadadu, ma no mi ant iscalabradu e su chi fia so ◊ bi aiat tres ómines chin sa conca iscalavriata dae sos carches de sos animales ◊ cusse chin su bachedhu m’iscalavriaiat su gatile, chi giuchia sèmpere a bullones e ispilitu
Ètimu
spn.
descalabrar
Tradutziones
Frantzesu
endommager
Ingresu
to damage
Ispagnolu
perjudicar,
dañar
Italianu
danneggiare
Tedescu
beschädigen.
malocràre , vrb: malograi,
malograre,
malorgai Definitzione
fàere andhare male in su sensu de guastare, de pèrdere, o fintzes de perdimentare sa cosa; pònnere ogu, pitziare de ogu / m. sos annos, sas dies, su mamentu, su dinare, su sàmbene
Sinònimos e contràrios
fragiare,
guastai,
malobrare,
pèrdere,
stramancai
Frases
tristu deo chi apo malogradu una prendha chi tenia! ◊ malogresi s'ocasione chi tenia in manos ◊ cussa linna iscurincedha apícius de s’atra e pigandi su tirí po no dhu malorgai!
2.
t'incumandho no apes de malograre s'orrobba candho passas!
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
abîmer,
gaspiller
Ingresu
to damage
Ispagnolu
malograr
Italianu
sciupare
Tedescu
verderben,
vergeuden.
scanníri , vrb: ischinniri*,
schinniri Definitzione
apèrrere che canna, apèrrere, fàere un'isperradura chi pagu pagu si biet (coment'e unu filu)
Sinònimos e contràrios
abbèrrere,
afilai,
cannire,
filiri,
fresai,
sacai,
sinniai
Tradutziones
Frantzesu
lézarder
Ingresu
to damage
Ispagnolu
lesionar
Italianu
lesionare
Tedescu
beschädigen.