abèschere , vrb: aèschere, arvèschere 1, avèschere Definitzione prus che àteru dhu narant po arrèschere su papare o su bufare in su gúturu candho non est calandho a bia dereta e faet a tussire Sinònimos e contràrios ammadèschere, arrancare, arrèghere, arrèschere, iscaussire, issaèschere, obèschere Frases est mortu ca s'est avéschiu chin d-un'ossu de pruna Tradutziones Frantzesu entraver Ingresu to hinder, to go wrong Ispagnolu atragantarse Italianu inceppare, andare di traverso Tedescu steckenbleiben.

aggràu , nm Definitzione genia de ofesa manna Sinònimos e contràrios afrenta, afrontu, aggràbiu, innóriu, inzenza Tradutziones Frantzesu tort, injure Ingresu wrong, insult Ispagnolu agravio Italianu tòrto, ingiùria Tedescu Unrecht, Beleidigung.

disintónu , nm Definitzione su no torrare apare o a tonu de sa boghe, cantandho; su èssere diferentes, su iscumpàrrere de una cosa posta apare cun calecun’àtera, su no èssere de acórdiu Sinònimos e contràrios distonu, istonadura, stonadura / disacórdiu Ètimu spn. desentono Tradutziones Frantzesu fausse note, dissonance Ingresu dissonance, wrong note Ispagnolu desafinamiento, discordancia Italianu stonatura, dissonanza Tedescu Falschsingen, Nichtübereinstimmung.

fadhídu , pps, agt: fadhitu, fadhiu, fallitu Definitzione de fadhire, fadhiri; chi est a su contràriu, chi no est postu giustu, o fintzes a bortas s’unu e a bortas s’àteru Sinònimos e contràrios ibbagliadu | ctr. giustu Maneras de nàrrere csn: a bortas fadhidas = una borta s'unu, una borta s'àteru, a borta a borta; a dies, a chidas fadhidas = una emmo, s'àtera nono; corra fadhia = corros cale goi cale gai, unu diferente de s'àteru; fàghere una cosa a manu fadhida = cun sa manu isballiada, sa chi andat mali, chi si movit a sa parti chi no est sa sua; trobea a peis fadhius = trobea betada a unu pè de nanti e a unu de daisegus; fai moris fadhitus, a bias fadhitas = fàere a fadhitas, fàghere a ischiviu, andhare s'unu a cara a s'àteru faghindhe forchidhos, chentza si abbojare, colendhe in caminu o carrela diferente, o fintzas andhare a su matessi logu in caminos diferentes e chentza si abbojare Frases mi so fadhidu: no fit custu su chi cheria leare ◊ apo fadhidu: cheria nàrrere custu, no cudhu 2. si a missa calchi bolta andhas, che mura fadhida, ne cuntegnu e ne rispetu, no cumprint a su pretzetu cantos cun tegus bi ndh'at ◊ mighi ti as postu s'iscarpa fadhida! ◊ mi so pérdidu… unu caminu fadhidu apo leadu! 3. s'ispuma de su mare a bortas fadhidas torrat a mie ◊ a seros fadhidos essiat a chircare carchi cosa ◊ "giualis fadhitus" est unu de is sinnus chi si faint a is animalis Tradutziones Frantzesu faux, erroné Ingresu wrong, inverted Ispagnolu equivocado, invertido Italianu sbagliato, invertito Tedescu verfehlt, falsch, umgekehrt.

ibbagliàdu , pps, agt: irballau Definitzione de ibbagliare; chi no est giustu, no est fatu comente tocat Sinònimos e contràrios arradu, fadhidu | ctr. giustu Tradutziones Frantzesu erroné Ingresu wrong Ispagnolu equivocado Italianu errato, erròneo Tedescu falsch.

incaussài , vrb Definitzione nau de cosa chi s'ingurtit, àere dificurtade a passare in su gúturu; asciutare sa buca (nau de cosa chi si papat po s'efetu chi faet a sa buca, ca essit arrasposa) Sinònimos e contràrios aèschere, arrèschere, incaussire Frases a Sarbadori, comenti at biu sa pobidha, dh'incaussat su binu! 2. tengu sa buca totu incaussada de cussu cachi chi apu papau Tradutziones Frantzesu de travers Ingresu which goes the wrong way (said of food) Ispagnolu atragantar Italianu andare di travèrso (détto di cibo) Tedescu in die falsche Kehle kommen.

iscascedhàe, iscascedhài , vrb: iscassedhai, iscassedhare, iscassidhare, iscassellare, scascedhai Definitzione mòvere, essire de su giustu (nau fintzes de cumportamentu), no àere manu firma faendho una cosa, fàere unu movimentu pagu precisu, illascinare (e si narat fintzes de sa cosa chi si manígiat), fartare; fintzes betare de cuadhu Sinònimos e contràrios allescinai, iscassedhire, mòere / millire Frases fui seghendi a lepa, mi at iscassedhau sa manu e mi seu ingortu ◊ mi at iscassedhau sa manu: mi ndi apu ghetau tropu, de binu! ◊ pudendi in bíngia, si bit ca mi at iscassedhau sa manu e babbu si ndi est acatau ◊ nanca benias a is otu e funt is otu e mesu: iscassedhada s'ora ti est?! ◊ mi est iscassedhau s'ollu: immoi custa cosa est tropu cundia! 2. est iscassidhau in s'iscamedhadorju Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu déconner, jeter, démonter Ingresu to be wrong, to throw Ispagnolu equivocarse, temblar, desmontar Italianu sgarrare, sbalzare Tedescu nicht genau sein, nicht genau gehen, werfen.

iscunsertàre , vrb: iscuntzertai, iscuntzertare, iscusseltare, iscussertare, scuntretzai Definitzione guastare, fàere andhare male cosa cusserta, pònnere o fàere iscussertu, guastu, iscónciu, nau mescamente de machinàrios, organísimos e fintzes de sa mente, de sa salude, de is sentidos Sinònimos e contràrios guastai, irgangalistae, irguastae, isconciare, iscuncetare, isordulare | ctr. acussertare, cuncodrai, cunsertare Frases si bi at una pedra mala bos iscunsertat su muru (A.Isoni)◊ canno s'iscussertaiat su machinàriu de su rellotzu annaiat su frailàgliu a l'acontzare ◊ no fatas che cudhu chi leat su relozu a l'acontzare e l'iscussertat peus! ◊ sas manos si sunt fatas tremuleas, sos ossos si sunt totu iscussertados Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu abîmer, gâcher, détraquer Ingresu to spoil, to go wrong Ispagnolu estropear Italianu guastare, non funzionare Tedescu beschädigen, versagen.

iscunsértu , agt, nm: iscuntzertu, iscussertu, iscussestu Definitzione nau de unu, chi est maladióngiu; nau de un'aparíciu, de una màchina, chi no andhat, chi no funtzionat, chi at fatu iscónciu, guastu; nau de su tempus, chi est faendho malu, légiu; su guastu o neghe, dannu chi no lassat funtzionare a dovere calecuna cosa Sinònimos e contràrios dissàntara, gastu 1, iscónciu, iscuncossu, iscunsertadu, maladióngiu, scuncordau | ctr. cunseltu Maneras de nàrrere csn: so iscussertu = seu scónciu, m'intendu mali; barra iscusselta = unu chi foedhat tropu e no a tonu Frases unu rellozu iscussertu no marcat su tempus 2. si bi at calchi iscussertu lu reparas ◊ cussa màchina zughet iscussertu mannu e a l'acontzare mancu cumbenit ◊ s’iscussertu de sa limba sarda est comintzadu candho semus passados dae s’oralidade a sa cultura iscrita generalizada (S.Seu)◊ a ndhe faghent de iscussertu sos terremotos!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu en panne, détraqué, malade Ingresu spoiled, going wrong, sick Ispagnolu estropeado, enfermo Italianu guasto, non funzionante, ammalato Tedescu kaputt, krank.

istonadúra , nf Definitzione su no èssere a tonu o cuncordos Sinònimos e contràrios disintonu, distonu Tradutziones Frantzesu fausse note Ingresu wrong note Ispagnolu desafinación Italianu stonatura Tedescu Detonieren.

obèschere , vrb: ovèschere Definitzione arrèschere in su gúturu, nau de sa cosa de papare chi no andhat a bia dereta e faet a tussire o chi s'ingurtit a trebballu / mi so obéschiu = m'est postu su mossu in bula, femu allupendimí Sinònimos e contràrios abèschere, ammadèschere, arrancare, arrèghere, arrèschere, iscaussire / arròsciri Frases si mi obeschet su pane de chiarju in s'obu de sa gorgobena (G.Delogu)◊ cudhu binu nche l'at ghetau a imboladura e azomai s'est obéschiu! 2. ma proite mi sichis a ingromorare, a obèschere solu a ti bíere acoconau, incolonconiu, barrosu? Tradutziones Frantzesu avaler de travers Ingresu to go the wrong way Ispagnolu atragantarse Italianu andare di travèrso (détto di cibo) Tedescu sich verschlucken, in die Falsche Kehle geraten.

«« Torra a chircare