abèschere , vrb: aèschere,
arvèschere 1,
avèschere Definitzione
prus che àteru dhu narant po arrèschere su papare o su bufare in su gúturu candho non est calandho a bia dereta e faet a tussire
Sinònimos e contràrios
ammadèschere,
arrancare,
arrèghere,
arrèschere,
iscaussire,
issaèschere,
obèschere
Frases
est mortu ca s'est avéschiu chin d-un'ossu de pruna
Tradutziones
Frantzesu
entraver
Ingresu
to hinder,
to go wrong
Ispagnolu
atragantarse
Italianu
inceppare,
andare di traverso
Tedescu
steckenbleiben.
aggràu , nm Definitzione
genia de ofesa manna
Sinònimos e contràrios
afrenta,
afrontu,
aggràbiu,
innóriu,
inzenza
Tradutziones
Frantzesu
tort,
injure
Ingresu
wrong,
insult
Ispagnolu
agravio
Italianu
tòrto,
ingiùria
Tedescu
Unrecht,
Beleidigung.
disintónu , nm Definitzione
su no torrare apare o a tonu de sa boghe, cantandho; su èssere diferentes, su iscumpàrrere de una cosa posta apare cun calecun’àtera, su no èssere de acórdiu
Sinònimos e contràrios
distonu,
istonadura,
stonadura
/
disacórdiu
Ètimu
spn.
desentono
Tradutziones
Frantzesu
fausse note,
dissonance
Ingresu
dissonance,
wrong note
Ispagnolu
desafinamiento,
discordancia
Italianu
stonatura,
dissonanza
Tedescu
Falschsingen,
Nichtübereinstimmung.
fadhídu , pps, agt: fadhitu,
fadhiu,
fallitu Definitzione
de fadhire, fadhiri; chi est a su contràriu, chi no est postu giustu, o fintzes a bortas s’unu e a bortas s’àteru
Sinònimos e contràrios
ibbagliadu
| ctr.
giustu
Maneras de nàrrere
csn:
a bortas fadhidas = una borta s'unu, una borta s'àteru, a borta a borta; a dies, a chidas fadhidas = una emmo, s'àtera nono; corra fadhia = corros cale goi cale gai, unu diferente de s'àteru; fàghere una cosa a manu fadhida = cun sa manu isballiada, sa chi andat mali, chi si movit a sa parti chi no est sa sua; trobea a peis fadhius = trobea betada a unu pè de nanti e a unu de daisegus; fai moris fadhitus, a bias fadhitas = fàere a fadhitas, fàghere a ischiviu, andhare s'unu a cara a s'àteru faghindhe forchidhos, chentza si abbojare, colendhe in caminu o carrela diferente, o fintzas andhare a su matessi logu in caminos diferentes e chentza si abbojare
Frases
mi so fadhidu: no fit custu su chi cheria leare ◊ apo fadhidu: cheria nàrrere custu, no cudhu
2.
si a missa calchi bolta andhas, che mura fadhida, ne cuntegnu e ne rispetu, no cumprint a su pretzetu cantos cun tegus bi ndh'at ◊ mighi ti as postu s'iscarpa fadhida! ◊ mi so pérdidu… unu caminu fadhidu apo leadu!
3.
s'ispuma de su mare a bortas fadhidas torrat a mie ◊ a seros fadhidos essiat a chircare carchi cosa ◊ "giualis fadhitus" est unu de is sinnus chi si faint a is animalis
Tradutziones
Frantzesu
faux,
erroné
Ingresu
wrong,
inverted
Ispagnolu
equivocado,
invertido
Italianu
sbagliato,
invertito
Tedescu
verfehlt,
falsch,
umgekehrt.
ibbagliàdu , pps, agt: irballau Definitzione
de ibbagliare; chi no est giustu, no est fatu comente tocat
Sinònimos e contràrios
arradu,
fadhidu
| ctr.
giustu
Tradutziones
Frantzesu
erroné
Ingresu
wrong
Ispagnolu
equivocado
Italianu
errato,
erròneo
Tedescu
falsch.
incaussài , vrb Definitzione
nau de cosa chi s'ingurtit, àere dificurtade a passare in su gúturu; asciutare sa buca (nau de cosa chi si papat po s'efetu chi faet a sa buca, ca essit arrasposa)
Sinònimos e contràrios
aèschere,
arrèschere,
incaussire
Frases
a Sarbadori, comenti at biu sa pobidha, dh'incaussat su binu!
2.
tengu sa buca totu incaussada de cussu cachi chi apu papau
Tradutziones
Frantzesu
de travers
Ingresu
which goes the wrong way (said of food)
Ispagnolu
atragantar
Italianu
andare di travèrso (détto di cibo)
Tedescu
in die falsche Kehle kommen.
iscascedhàe, iscascedhài , vrb: iscassedhai,
iscassedhare,
iscassidhare,
iscassellare,
scascedhai Definitzione
mòvere, essire de su giustu (nau fintzes de cumportamentu), no àere manu firma faendho una cosa, fàere unu movimentu pagu precisu, illascinare (e si narat fintzes de sa cosa chi si manígiat), fartare; fintzes betare de cuadhu
Sinònimos e contràrios
allescinai,
iscassedhire,
mòere
/
millire
Frases
fui seghendi a lepa, mi at iscassedhau sa manu e mi seu ingortu ◊ mi at iscassedhau sa manu: mi ndi apu ghetau tropu, de binu! ◊ pudendi in bíngia, si bit ca mi at iscassedhau sa manu e babbu si ndi est acatau ◊ nanca benias a is otu e funt is otu e mesu: iscassedhada s'ora ti est?! ◊ mi est iscassedhau s'ollu: immoi custa cosa est tropu cundia!
2.
est iscassidhau in s'iscamedhadorju
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
déconner,
jeter,
démonter
Ingresu
to be wrong,
to throw
Ispagnolu
equivocarse,
temblar,
desmontar
Italianu
sgarrare,
sbalzare
Tedescu
nicht genau sein,
nicht genau gehen,
werfen.
iscunsertàre , vrb: iscuntzertai,
iscuntzertare,
iscusseltare,
iscussertare,
scuntretzai Definitzione
guastare, fàere andhare male cosa cusserta, pònnere o fàere iscussertu, guastu, iscónciu, nau mescamente de machinàrios, organísimos e fintzes de sa mente, de sa salude, de is sentidos
Sinònimos e contràrios
guastai,
irgangalistae,
irguastae,
isconciare,
iscuncetare,
isordulare
| ctr.
acussertare,
cuncodrai,
cunsertare
Frases
si bi at una pedra mala bos iscunsertat su muru (A.Isoni)◊ canno s'iscussertaiat su machinàriu de su rellotzu annaiat su frailàgliu a l'acontzare ◊ no fatas che cudhu chi leat su relozu a l'acontzare e l'iscussertat peus! ◊ sas manos si sunt fatas tremuleas, sos ossos si sunt totu iscussertados
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
abîmer,
gâcher,
détraquer
Ingresu
to spoil,
to go wrong
Ispagnolu
estropear
Italianu
guastare,
non funzionare
Tedescu
beschädigen,
versagen.
iscunsértu , agt, nm: iscuntzertu,
iscussertu,
iscussestu Definitzione
nau de unu, chi est maladióngiu; nau de un'aparíciu, de una màchina, chi no andhat, chi no funtzionat, chi at fatu iscónciu, guastu; nau de su tempus, chi est faendho malu, légiu; su guastu o neghe, dannu chi no lassat funtzionare a dovere calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
dissàntara,
gastu 1,
iscónciu,
iscuncossu,
iscunsertadu,
maladióngiu,
scuncordau
| ctr.
cunseltu
Maneras de nàrrere
csn:
so iscussertu = seu scónciu, m'intendu mali; barra iscusselta = unu chi foedhat tropu e no a tonu
Frases
unu rellozu iscussertu no marcat su tempus
2.
si bi at calchi iscussertu lu reparas ◊ cussa màchina zughet iscussertu mannu e a l'acontzare mancu cumbenit ◊ s’iscussertu de sa limba sarda est comintzadu candho semus passados dae s’oralidade a sa cultura iscrita generalizada (S.Seu)◊ a ndhe faghent de iscussertu sos terremotos!…
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
en panne,
détraqué,
malade
Ingresu
spoiled,
going wrong,
sick
Ispagnolu
estropeado,
enfermo
Italianu
guasto,
non funzionante,
ammalato
Tedescu
kaputt,
krank.
istonadúra , nf Definitzione
su no èssere a tonu o cuncordos
Sinònimos e contràrios
disintonu,
distonu
Tradutziones
Frantzesu
fausse note
Ingresu
wrong note
Ispagnolu
desafinación
Italianu
stonatura
Tedescu
Detonieren.
obèschere , vrb: ovèschere Definitzione
arrèschere in su gúturu, nau de sa cosa de papare chi no andhat a bia dereta e faet a tussire o chi s'ingurtit a trebballu / mi so obéschiu = m'est postu su mossu in bula, femu allupendimí
Sinònimos e contràrios
abèschere,
ammadèschere,
arrancare,
arrèghere,
arrèschere,
iscaussire
/
arròsciri
Frases
si mi obeschet su pane de chiarju in s'obu de sa gorgobena (G.Delogu)◊ cudhu binu nche l'at ghetau a imboladura e azomai s'est obéschiu!
2.
ma proite mi sichis a ingromorare, a obèschere solu a ti bíere acoconau, incolonconiu, barrosu?
Tradutziones
Frantzesu
avaler de travers
Ingresu
to go the wrong way
Ispagnolu
atragantarse
Italianu
andare di travèrso (détto di cibo)
Tedescu
sich verschlucken,
in die Falsche Kehle geraten.