Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

annoadúra , nf Definitzione su annoare; sa sida o linna noa chi bogat su matedu Sinònimos e contràrios annoizu, rennou / froedha, fruntza, grillu 1, irbrossa, pigionatzu, schésciu Frases s'annoadura sas àrbures la faghent in beranu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu renouvellement Ingresu bud, renewal Ispagnolu renovación, brote Italianu rinnovaménto, germòglio Tedescu Erneuerung, Sproß.

bròssa , nf, nm: brota, brotza Definitzione is cambos noos de is matas, sa tzeurra de s'erba naschindho Sinònimos e contràrios froedha, fruntza, inseurru, irbrossa, pigionatzu Frases su terrinu fit galu netu de brossa Sambenados e Provèrbios smb: Brotza, Brozza, Brozzas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bourgeon, pousse Ingresu germination Ispagnolu brote, botón Italianu germòglio Tedescu Sproß.

bullòne , nm Definitzione pigione nou chi bogant is matas, mescamente in su truncu, in is naes grussas pudadas Sinònimos e contràrios brione, brossa, cambigiolu, froedha, fruntza, inseurru, irbrossa, pigionatzu Terminologia iscientìfica rbr Ètimu itl. pollone Tradutziones Frantzesu bourgeon Ingresu sprout Ispagnolu brote Italianu rampóllo Tedescu Sproß.

chíma , nf, nm: chimu 1, cima Definitzione su coromedhu de is matas, is partes prus artas o prus atesu de su truncu de is matas (e po cussu fintzes is prus fines e modhes); genia de candhelita chi bogant is erbas ue apustis faent su frore, ma pruschetotu is litos betzos (Hyoseris radiata, itl. radicchio selvatico)/ cima de làtia, de gureu, de indívia, de càuli Sinònimos e contràrios cimixedha, coma, coramedhu, frandha 1, puntioledha, rampu / síriu Frases sas àrbures faghent su frutu in chimas ◊ in sas chimas sos puzones godint gioghitendhe ◊ su cardu, sa latuca, sa tzicória sunt boghendhe sa chima ◊ candho sas erbas bogant sa chima sunt apunta a fàghere su fiore ◊ fit cun su chimu de s'olia che columba ◊ su bentu movet sos chimos de sas matas 2. in beranu essit sa chima ◊ sos pisedhos essiant a chima, unu tempus: como no cherent mancu tzoculates! Terminologia iscientìfica rbr Ètimu ltn. cima Tradutziones Frantzesu bout tendre et mince des plantes et de certaines herbes Ingresu cyme Ispagnolu cogollo Italianu punta tènera e sottile delle piante, gètto di alcune èrbe Tedescu Trieb, Sproß.

froèdha , nf, nm: froghedha, froighedha, fruedha, fruedhu Definitzione cambu nou, mescamente su chi essit in su truncu o in sa segada de una pudadura de is matas: si narat fintzes a sa punta de unu prantone; genia de essidura, de guronedhu in sa pedhe Sinònimos e contràrios annou 1, brione, brossa, bullone, froa, froe, inseurru, irbrossa, pigionatzu, proedha / brussedha, caigioni, frusca, laturra Frases de cust'àlvure ndhe paro una froedha ◊ s'àrvore at bocau froedhas noitolas ◊ che cherent segadas sas fruedhas de s'ozastru pro chi crescat sa linna de sas olias 2. printzípiat sa vida a fruedha che una criadura (A.Piu)◊ pacos núrtiles brusant galu froedhas lassàndhennos chena àlinu ◊ mirèndhedi gasie sicu e mortu e sentza froighedhas totu in giru una tumba mi est pàrfidu cuss'ortu (P.Cabras) Ètimu ltn. flagellum, flagella Tradutziones Frantzesu bourgeon Ingresu sucker, sprout Ispagnolu vástago Italianu pollóne Tedescu Sproß.

inseúrru , nm, nf: intzaurru, intzéurra, intzeurru Definitzione cambu nou chi bogant is sèmenes naschindho Sinònimos e contràrios brossa, cirrione, froedha, grillu 1, infeurru, irbrossa, pigionatzu, schésciu, serione, tudhu, tzéurra, tzirriotu Frases biu tancas frorias e bíngias, biu intzaurrus frorius, sigurus (G.P.Salaris) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bourgeon Ingresu sprout Ispagnolu brote, vástago Italianu germòglio Tedescu Sproß.

pigionàtzu , nm, nf: pillonàciu, pillonassu, pillonatzu, pilluatzu, pixonatzu, puxonatza Definitzione fruedha noàdile, cambu nou chi bogant is linnas, mescamente in tretu ue su truncu o cambu grussu dh'ant immuciurrau (o fintzes de fundhu, de is arraighinas) Sinònimos e contràrios brione, brossa, cambigiolu, froedha, inseurru, irbrossa, isfraone, rebudhu / cdh. pucioni / prantone Frases tocat a puliri is matas de is pillonatzus chi crescint in su truncu ◊ is manus si aténdiant a is pilluatzus de is matas chi as prantau ◊ su pillonàciu est po infèrriri 2. sa morti est innòi a ingíriu, currit in is alas de su bentu, iscucullat apalas de is cresuras su pillonatzu de istruncai Terminologia iscientìfica rbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bourgeon Ingresu bud Ispagnolu chupón Italianu pollóne Tedescu Schößling, Sproß.

pudhòne 1 , nm: pullone Definitzione fruedha, pigionatzu, cambu noàdile chi bogant is linnas Sinònimos e contràrios brione, froedha, irbrossa, isfraone, pigionatzu, rebudhu 2. chi brotent pudhones de sustàntzia e onestade! Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu bourgeon Ingresu sprout Ispagnolu chupón, brote Italianu pollóne, rampóllo Tedescu Schößling, Sproß.

rebúdhu , nm: arrempudhu, rempudhu, rimpudhu Definitzione cambu nou chi essit in sa linna grussa de is matas, fintzes erba naschindho Sinònimos e contràrios brione, brossa, froedha, inseurru, irbrossa, pigionatzu / pumpullu, tzaurra Frases su fiore chi apo pastinadu at bogadu rebudhedhos dae fundhu ◊ frores chene rempudhu e chene asore (L.Loi)◊ in capidanni su rimpudhu fit cumentzandhe a colorare tancas e ortos Terminologia iscientìfica rbr Ètimu ltn. *repullus Tradutziones Frantzesu bourgeon Ingresu sprout Ispagnolu brote, vástago Italianu pollóne, rampóllo Tedescu Sproß.

schésciu , nm: ischésciu, schísciu 1 Definitzione pigionatzu o cambu noàdile chi essit de fundhu de matedu, de sa cotzighina, fintzes fundhu o prantonedhu / bellu schésciu de!… = arratza de!…, cosa de zudu!… (bonu a nudha) Sinònimos e contràrios brossa, froedha, inseurru, irbrossa, pigionatzu, schiscioni / arrogu, bículu Frases custus schèscius ant postu arréxini ◊ unu schésciu de erba ◊ in giardinu tenia unu schésciu de flori 2. bellu schésciu de abbogau chi est, cussu! ◊ bellu schésciu de dotori!… Ètimu ctl., spn. equeix, esqueje Tradutziones Frantzesu rejeton Ingresu shoot Ispagnolu chupón, mamón Italianu pollóne, messitìccio Tedescu Schößling, Sproß.

seriòne , nm: sirione, sirioni, tirione Definitzione pigione o cambu nou chi bogant is sèmenes naschindho (ma dhu narant fintzes de su chi bogat sa chibudha a conca, s'àgiu, sa patata cumenciandho a naschire), fintzes pigionatzu de is matas; in cobertantza, sa natura de s'ómine Sinònimos e contràrios cirrione, grillu 1, inseurru, síriu, tudhu, tzirriotu Frases ses cari biancu che sirione naschitu suta de preta! ◊ chi unu sirione potat essire dae sa terra chene órdine issoro los ofennet prus de una fusilata, ca su sirione est sinnu de sa vita chi timent (M.Pira)◊ sa chibudha est totu boghendhe su sirione Terminologia iscientìfica rbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plumule, thalle, bourgeon Ingresu embryo, sprout Ispagnolu embrión, plúmula, tallo, brote Italianu embrïóne, plùmula, tallo, germòglio Tedescu Embryo, Knospe, Thallus, Sproß.

síriu , nm: siru 1, tzíriu Definitzione sa puntighedha noa chi bogant is sèmenes naschindho, fintzes sa chima o candhelita chi faent unas cantu erbas candho lompent po fàere su frore e su sèmene Sinònimos e contràrios serione, tudhu / chima Frases campos semenados de geniosos sírios Terminologia iscientìfica rbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu thalle, bourgeon, bout, cime Ingresu sprout Ispagnolu tallo Italianu tallo, cima Tedescu Thallus, Sproß.

«« Torra a chircare