acolembràre , vrb: acolombrare, colembrai Definition nau de su linnàmene, atrotigare, allachedhare, fàere colembru Synonyms e antonyms atrotiai, atzumborai
acoliadróxu acoiladórgiu
acoliài, acoliàre acobiài 3.
acolichiài , vrb rfl Definition
su si pònnere impare, cuncordare po calecuna faina pagu límpia
Synonyms e antonyms
tramassai
Sentences
tres óminis de malu sentidu si fiant acolichiaus apari po ndi furai unu tziu chi teniat s'òru a cuarras (E.Sanna/M.B.Lai)
2.
custu iat allupau s'arrexoni in su binu e biviat acolichiau a sa tassa
Translations
French
comploter
English
to plot
Spanish
conspirar
Italian
complottare
German
komplottieren.
acoliósu , agt Definition
chi acasàgiat, chi arrecit bene, chi praghet a dhue istare, nau de logu
Synonyms e antonyms
acasagiadore
Sentences
tenit una domu acoliosa
Etymon
srd.
Translations
French
hospitalier,
confortable
English
cosy,
hospitable
Spanish
acogedor,
confortable
Italian
accogliènte
German
gastfreundlich,
gemütlich,
komfortabel.
acóliu acóbiu
acòlla , nf Definition frucàgiu postu apostamente po acapiare animales de magiare (crastare) / èssiri a s'a. = a su puntu chi si bidet cantu balet unu, a s'ora de sa proa, de s'apretu Etymon srd.
acollàda , nf: acollara Definition
su giare un'ispinta, su fàere fortza a cropu o totus impare
Synonyms e antonyms
acirrada,
afracada,
assuprida,
colpu,
imberta,
impédhida,
incollada,
ispinta,
lómpia
Idioms
csn:
dhi at donau un'acollada!… = l'at fatu un'assuprida!…; un'a. de àcua = una bufada manna de abba, acirrada
Sentences
s'aradu tichirriaiat a donzi acollada forte de su giuo ◊ at pigau un'acollara in sa vetura e de sa dí at cumentzau a sciolloriai ◊ dhi at donau un'acollada, in s'oru de su mari, e ci dh'at ghetau a s'àcua ◊ toca, mulleri mia, ca est s'úrtima acollada!
2.
torrat a domu, pigat sa cullera e via àteras duas o tres acolladas de cudha cosa
Etymon
srd.
Translations
French
poussée occasionnelle
English
push with the shoulder
Spanish
empujón
Italian
spintóne,
spallata
German
heftiger Stoß,
Stoß mit der Schulter.
acolladòre , agt Definition chi serbit a giare un'acollada, un'ispinta, a fàere fortza, chi est forte / su cadhu a., o ebba acolladora = su cuadhu chi si fait camminai a fiancu de su cuadhu o ègua in domas Sentences un'ebba betza curridora, chi est torrada dae fora cun su gradu de acolladora, mi at fatu custu cumbidu Etymon srd.
acolladúra , nf Synonyms e antonyms acollu.
acollàe, acollài , vrb: acollare Definition
acapiare, pònnere o pigare in pitzu a càrrigu, po tirare; giare un'ispinta, un'atacu; imbucare a fàere calecuna cosa
Synonyms e antonyms
addossare,
carrigai,
imbucai
Idioms
csn:
acollare su pudhecu = prèndhere unu cadhu a s'àteru pro lu domare; fàchere cuforma l'acollat = fai acomenti dh'acucat, segundhu su meledu; acollai a corpus = leare a corpos
Sentences
a su pòburu Deus ndi dhi acollat de prus!
2.
acollai, ca nc'est de ndi fuliai custu muru! ◊ su segrestanu nd'ispicat sa gruxi manna de linna e dhus acollat a cropus!
3.
dhu pigant e dh'acollant a itzabai coment'e canis ◊ is paisanus infrascaus dh'acollant a itzérrius e ispintas ◊ acollant a itzerriai: Est unu fantasma! ◊ e acollat a tirai bentu… gei nd'at fatu pagu!
4.
acostindhe s'ebba e bàtindhe su sedhatzu po su pudhecu ca dhu acollamos!
Etymon
itl.
Translations
French
charger,
tomber sur qqn.
English
to saddle,
to charge,
to attack
Spanish
cargar,
empujar
Italian
accollare,
dare addòsso
German
aufbürden,
herfallen.
acollaméntu , nm Synonyms e antonyms acolladura, acollu Etymon itl. accollamento.
acollanàre , vrb Definition coment'e pigare aifatu a collana, nau in su sensu de si pigare o tènnere a ccn. fintzes candho si sentit prus coment'e ifadu chi no a praxere Sentences como chi bi est, cust'àteru fizu, nos l'amus a acollanare: isperemus chi siet assumancu unu màsciu! Etymon srd.
acollàra acollàda
acollàre acollàe
acollàu , pps, agt Definition
de acollare; chi est acanta, a costau, coment'e imbarau a calecuna cosa
Sentences
che pudhedredha, acollada cun funes de perdiscione, fit in cussa ocasione che sueta in suatzone! (G.A.Cossu)
2.
dhoi at una domu acollada a sa roca: a una parti fata a matonis, a s'àtera unia a is grutas
Translations
French
adossé
English
leaning
Spanish
arrimado,
adosado
Italian
addossato
German
aufgebürdet.
acollegài , vrb: collegai* Definition pònnere impare, aunire duas cosas, una cosa cun s'àtera, andhare cun su pentzamentu de una cosa a s'àtera candho s'una faet pentzare a s'àtera e is duas tenent calecunu acàpiu o raportu Synonyms e antonyms atacai, camedhare.
acòllere , vrb Synonyms e antonyms acoglire*, arragolli 2. donnu Deu nos ndh'at fuliadu in su mundhu e una die depet torrare a noche acòllere (Z.A.Cappai).
acollidòre acoglidòre
acollídu acoglídu