ànsia ànsa 2
ansiài , vrb: ansiare Definition
provare ansa, sufrire s'ansa, istare in ansas
Translations
French
s'affliger,
se tourmenter
English
to afflict oneself,
to be tormented
Spanish
afligirse
Italian
afflìggersi,
tormentarsi
German
sich quälen.
ansianàe, ansianàre ancianàre
ansianidàde , nf: antzianidade,
antzianidadi Definition
su èssere antzianos, mannos, intraos in tempus
Synonyms e antonyms
becesa
| ctr.
giovunesa
Scientific Terminology
vda
Translations
French
ancienneté
English
seniority
Spanish
ancianidad
Italian
anzianità
German
Alter.
ansiànu anciànu
ansiàre ansiài
ansídu , agt: assidu Definition
chi tenet assa, chi est alluscau, cassidu de su sidi, chi est morindho de su sidi, de sa gana de bufare
Synonyms e antonyms
cansidu
Sentences
nois semus ranedhos de terra ansida in s'aera intemperiosa (G.Orgolesu)◊ s'undha límpida apo meledadu dae sa calura de s'istadiale ansida
2.
su coro sou est assidu de veridade ◊ mi so agatada piús istraca de sa vida, piús assida ’e Deus (G.Correddu)◊ sa terra est assida de lentore
Etymon
srd.
Translations
French
assoiffé
English
burnt by thirst
Spanish
sediento
Italian
arso dalla séte
German
trocken.
ansíle , nm: assaile,
assile,
essile,
issile Definition
gatagreste o cane de serra, genia de animaledhu pagu prus mannu de s'annaemele o bíurru, a pilu in colore de castàngia, in colore de aràngiu in su gúturu e in petorras, coa longa e grussa, pilosa: unu tempus in Sardigna si ndhe agataiat medas e como ch'est agiummai ispérdiu; papat sórighes, pigiones, bobbois, conillos: est badrau cun lei po no dh'ispèrdere deunudotu / èssere bàrriu che pedhe de assile = (nau de mata) càrriga meda de frutu, a pilimpedhe
Synonyms e antonyms
assíbile,
bassili,
cassí,
grassíbile,
ibbirru,
ischirru,
vrassívile
Sentences
che assiles, nois pisedhina lompiaimis a chimas de sa solzaga antiga
Surnames and Proverbs
smb:
Assile
Scientific Terminology
anra, martes martes latinorum
Etymon
srdn.
Translations
French
marte
English
marten
Spanish
marta
Italian
màrtora
German
Marder.
ansimía , nf: antzimia Definition càusa, neghe chi faet naschire unu male, princípiu de calecunu efetu (ma si narat fintzes po iscusa, arreghèscia)/ in s'a. de… = in arriscos de…, in perígulos de… Synonyms e antonyms insemia* Sentences custu fillu drogau est s'ansimia de sa morti mia! ◊ su chi eus papau fiat avariau e dh'eus acabbada cacendi, in s'antzimia de si agatai mortus.
ànsis àncis
ansúngia , nf: assugna,
assúngia,
assunza,
sunza Definition
pígiu grussu de grassu in bentre / comporare s'assunza dae su batu = comporare casu dae sos sórighes, circai una cosa a chini si dha papat
Synonyms e antonyms
àbile,
alabare,
ogiuseu,
saginu
Sentences
un'assunza est fata de ozuseu ◊ sa fressura est fascada de assunza ◊ fit imbucànnesi su runzone ammuntadu de s'assunzighedha
Scientific Terminology
crn
Etymon
ltn.
axungia
Translations
French
lard
English
pork fat
Spanish
manteca,
grasa
Italian
sugna
German
Schweinefett.
ansúra , nf: assura Definition
mancamentu de abba, gana manna de bufare
Synonyms e antonyms
ansa,
asciotura,
asciutore,
sicagna,
sicoi,
sicúmene
Etymon
ltn.
arsura
Translations
French
sécheresse,
aridité
English
scorching heat
Spanish
sed,
sequedad,
aridez
Italian
arsura
German
Trockenheit.
ànta , nf Definition
frucàgiu chi si ponet prantau, cambu mannu de linna cun is cambos prus piticos segaos de dhue pòdere apicare cosa; donniunu de is bàtoro puntales mannos prantaos de su telàrgiu; calesiògiat cosa chi ndhe podet aguantare un'àtera o chi dhi giaet fortza, agiudu; sumana de tempus, oru, parte
Synonyms e antonyms
antigoni,
dule,
furcarju,
fústiga,
iltatu,
istante 1,
preustinu
/
àntala,
arrambu
Idioms
csn:
a. de furru = sos antariles de sa buca de su furru; a s'a. de… (logu) = faci a…, a sa bandha de…; a. de àcua, de landiredhu, de nia = bírridu (e fintzas dellúbbiu) de abba, nue de ràndhine, de froca; a. de binza = sa cresura, su primu órdine de bide de sa binza; a. de bentone = sas coedhas de su bentone, is bullas; fàghere a. a unu, istare a s'a. de unu = fàghere àntala, fàghere s'ala a unu, fai is partesas a unu; àere unu in a., in s'a. = tènnere a calicunu a pavore; èssere a. de birbantes, de malefatores = chie los azuat
Sentences
prego chi torrent lieras sas antas chi apo connotu candho so naschidu: ma no torrant piús cudhas piantas chi su continentale at distruidu! (A.Casula)◊ eo creschei in mesu a milli antas de ílighes ◊ si sunt zirendhe a donzi anta ◊ si circant is antas in modu chi sa barraca siat bèni téssia de antas po dhi ponni su crabetoxu
2.
a lu mantènnere bi cheret anta forte ◊ si sa fortza de sa natura est tanta, est delitu no dàreli assisténtzia, ma est dannu a li dare tota s'anta (P.Casu)◊ su síndhigu che at tiradu sos cossizeris totu a s'anta sua
3.
s'anta de mesu, s'anta de foras de sa cortina de s'olia ◊ si at fatu un'acucadolzu in s'anta de su muru ◊ a sa posta, in anta de caminu, at isparadu a unu chi fit colendhe ◊ mancu in antas de rios bi at birdura ◊ po si cojai aspetaus chi nci passit cust'anta mala ◊ a s'anta de su campu de Otieri bi at terras bonas
4.
circant de si cuai po fai passai s'anta de s'àcua ◊ fiant abetendu a passai s'anta de sa guerra
5.
tocat a dh'indovinai s'antedha
Etymon
ltn.
anta(e)
Translations
French
soutien
English
support
Spanish
sostén,
soporte
Italian
sostégno
German
Stütze.
ànta 1 , nf Synonyms e antonyms
cabriolu
Sentences
fatémunnos su cosso de pedh'e anta!
Scientific Terminology
anra
Etymon
spn.
anta
Translations
French
daim
English
fallow deer
Spanish
gamo,
damo
Italian
dàino
German
Damhirsch.
ànta 2 , prep, avb: ante Definition tempus prima, ma si narat fintzes in su sensu de logu Synonyms e antonyms ainnantis, ananti, anca 3, daennantis Idioms csn: anta de domo, ant'a sa domo = in dainanti de domo; ant'e Bore = anch'e Bore, in sa ’e Bore Sentences camino ancora un'aizu ante chi s'apiedet sa terra in su retzíremi pro s'eternidade! 2. sos nuraghes sunt cosas chi ant fraigadu sos Sardos mizas e mizas de annos ante Etymon ltn. ante.
antàbi , nf, nm: antali, entale Definition sa parte de s'arau chi si ponet in terra, su pei, sa chi portat s'abrada incasciada in s'incummentadolzu (sa punta): est sa parte chi intrandho in sa terra dha movet e bogat su surcu Synonyms e antonyms bentale, dentale*, gentali.
antagonísta , agt, nm Definition
chi o chie faet fortza a su contràriu, andhat in contràriu
Translations
French
antagonique,
antagoniste
English
antagonist
Spanish
antagónico,
antagonista
Italian
antagonìstico,
antagonista
German
antagonistisch,
Antagonist.
àntala , nf Definition fàghere à. = fai is partesas a unu Synonyms e antonyms anta.
antàle , nm, agt Definition
sa parte de ananti de css. cosa, chi est ananti de ccn. cosa
Translations
French
d'en face
English
in front of
Spanish
enfrente,
delante
Italian
antistante
German
gegenüberstehend.