Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

Bolentínu , nm Definition númene de pessone / Sa rughe de santu B. = Sa rughe de santu Costantinu, itl. costellazióne del cigno: chimbe istedhos postos a rughe, in s'aera.

bòlere , vrb: bòliri, bolli, bòllere, vòlere Definition àere sa volontade, su disígiu, su bisóngiu de calecuna cosa, de ccn. o de fàere calecuna cosa; foedhandho de ómines e féminas, disigiare a pobidhu, a pobidha; su dhue àere bisóngiu, necessidade, óbbrigu / pps. bólliu, bófiu; ind. pres. 1ˆ p. sing. bògliu; ind. imp. bobia, bobias, bobiat, e àteru; est unu de is tres vrb. chi serbint a giare unu significau unu pagu diferente a is àteros verbos in su sensu de bòllere: una cosa est a fai e un'àtera a bòlliri fai / bòliri bèni a unu = chèrrere bene, istimare a unu Synonyms e antonyms chèrrere / abbisongiai, chilcare, pretèndiri, selvire, tocae | ctr. arrafudai Sentences non bògio gastare su dinare chi no est meu ◊ no bògio chi fígius mius si chescent de no connòscere sa limba ◊ bosatros seis su gatu e su magliane: e ite boleis, como? ◊ tristu chini aspetat pràngiu de domu allena, ca no ponit sa mesa candu bollit! ◊ no ndi bollu no ndi bollia… e su pratu si lingiat! ◊ a chini boleis? ◊ su babbu depiat partiri e iat domandau a is fillas ita boliant a dhis portai 2. cun su tiau no boit a brullai! ◊ cun sa saludi no boit a brullai! ◊ cussa est fémina chi bollit tímia, giai ca est arratza de língua! 3. custu bollit narri ca andat bèni ◊ ita bollit narri custu fuedhu? ◊ custa linna no bolit pigai fogu ◊ po bosi nàrrede sa beridade no dhu boliaus crè candho dh’eus ischípiu ◊ dhus at domandaus ita boliant portai ◊ bollit fai totu issu 4. cussu bolliat postu in presoni, po totu su mali chi at fatu! Surnames and Proverbs prb: chini narat su chi bolit intendit su chi no bolit Etymon ltn. *volere Translations French vouloir English to want, will Spanish querer Italian volére German wollen, wünschen, mögen.

boléu , nm: buleu, voleu Definition foedhu chi s'impreat prus che àteru pl. coment'e avb. po nàrrere chi una cosa benit leada, portada, impresse meda, coment'e bolandho, móvia a bolu Synonyms e antonyms bolu, imboleu Idioms csn: andhare in boleos = currendi meda, in bolàminis; ghetai in boleu = imbolare in artu, coment'e a bolu; leare b. = leare fuliesa Sentences un'astore che at leadu una pudha a buleu ◊ o pópulu famidu, dae te catza adhane su pane ispeli, iscúdelu a buleu! (P.Mereu)◊ si pesaiant a buleu fuiditos ◊ de buleu che sunt isprofundhados in s'inferru ◊ ndhe leat de buleu, sa màchina, in cussa falada, si la lassas andhare!… Etymon spn. boleo Translations French vol très rapide English whirling flight Spanish voleo Italian vólo vorticóso German wirbelartiger Flug.

bólfiu bófiru

bólia , avb: vóglia* Definition a b. = cantu si ndhe cheret Sentences Pudhighita fait un'ou cantu de unu lacu de mola: a bólia de papai totus!…

boliàda , nf Definition su si mòvere a bólidu, sa móvia a bólidu, a brínchidu Synonyms e antonyms bolamentu, boliadura, bolu Sentences abes, espes, melaghes, mariposas, babbaudedhos cun alas pintadas sunt muidèndhemi in giru a boliadas ◊ però sos brichis si l'ant sapiada, li current fatu cun frunzas e cannas e issa, a boliadas piús mannas…: la sunt bochendhe e si cret afestada! (P.Casu) Etymon srd.

boliàdu , pps, agt Definition de boliare; chi est arrennegau, in avolotu 2. issa fit boliada ca sa minestra ciughiat unu pódhighe de ozu.

boliadúra , nf Synonyms e antonyms boliada Etymon srd.

boliàre , vrb Definition andhare a bólidos, su avolotare chi faet s'ària, fàere impresse, moveresindhe; si narat puru in su sensu de murigare torra una chistione, fàere mòvere su bestiàmene a pàschere; fintzes a si furriare contras a ccn., a si dha pigare in su sensu de abbarrare oféndhios, dispràxios, arrennegaos, arrennegare Synonyms e antonyms bolai, bolidare, bolizare, goliare, mòere, irboligare / arrannegai, infrascai Sentences un'abe brundha e una mariposa s'incontrant boliendhe in su giardinu (P.Casu)◊ sónnios de oro bóliant a trumas ◊ si in Orune si bóliant sos bentos senna sos mortos perdent sa pache! 2. míseru su pitzinnu chi no si bóliat! ◊ impessu aiant lebau oru de sa cumbeniéntzia, sos ricos si fint boliaos in su grabbu issoro ◊ ajó lestru: a ti bólias?! ◊ a sas duas de note si ndh'est pesau a boliare sa robba 3. proite si devet boliare? ndhe ses fatendhe una cosa piús manna de su chi est! Etymon srd.

bolidàre , vrb: bolitare Definition su andhere a bólidos Synonyms e antonyms bolai, bolatzai, boliare, bolizare Sentences unu tilipedhe bolidendhe in s'aposentu trímulat in chirca de sa essida ◊ ue ses tue su coro meu imbreagu est bolidendhe che calandra cantendhe (S.Baldino)◊ su petorriruju est bolitanne de un'àlbure a una mola Etymon srd. Translations French voltiger, voleter, flotter English to fly about Spanish revolotear Italian svolazzare German flattern.

bólidu bóbidu

boligiàda , nf: boligiara Definition una betada de bolígiu, piscandho; bentu estu forte Sentences arratza de boligiara sa chi apu fatu!… Etymon srd.

boligiài , vrb Definition piscare a bolígiu Etymon srd.

boligiài 1 , vrb Definition andhere a bólidos Sentences s'istria est boligendi de una cobertura a s'àtera Etymon srd.

boligiàra boligiàda

bolígiu , nm: borígiu, bulígiu 1, poígiu Definition genia de arretza chi si leat a tragu in su fundhu de su mare, po piscare: est fata cun duas bandhas largas e longas chi si aunint faendho coment'e unu sacu (màiga) a punta (cugutzu o sacheta, o fintzes capelletu)/ unu b. de cosa = cosa meda, unu muntone Sentences dèu fatzu sa pisca a bulígiu 2. dhoi at unu bolígiu de cosa a papai! ◊ Cristina de atesu at biu unu bolígiu de genti Scientific Terminology ans Etymon ctl. bolitx Translations French chalut English trawl Spanish red barredera Italian réte a stràscico German Schleppnetz.

bòliri bòlere

bolitàre bolidàre

bóliu , nm: búliu 1 Definition panighedhu de ciuculate Scientific Terminology mng Etymon itl. boglio.

boliúrdu biliúldu