bóltu , nm Definition cumpridura de s'ingraidànscia / batire a b. s'ingradiatia = cumprire s'i. cun s'illieronzu a tempus sou Sentences si cherides chi batat a boltu s'ingradiatia, custa fémina devet àere su màssimu pasu e cheret contivizada in su mànigu (S.Saba) Scientific Terminology vda.
boltulàre , vrb: bortulare,
botulare,
vortulare Definition
furriare o fàere orrúere a terra, orrúere, betare apare sa cosa chentza órdine perunu lassandhodha posta a tréulu, pònnere sa cosa farrancas a susu
Synonyms e antonyms
botulare,
corriare,
fruschinare,
imbrotulare,
iscrucuedhai,
isvortulare,
lodhurare,
tambulare
Sentences
ant boltuladu su logu a fundhu in susu ◊ si su padronu tiat ischire in cale ora benit su ladru, tiat bizare e no si tiat lassare bortulare sa domo ◊ s'ampulla si est male posta che podet bortulare ◊ cussa cosa fit ritza ma ch'est bortulada
Etymon
ltn.
*vol(u)tulare
Translations
French
renverser
English
to overturn
Spanish
revolver,
volcar,
mezclar
Italian
rivoltare,
rovesciare
German
umkehren,
umwerfen.
bólu , nm: volu Definition
su bolare; nualla, truma de pigiones / min. bolighedhu
Synonyms e antonyms
bóbidu
/
truma
Idioms
csn:
in d-unu bolu = in d-unu sinnu; leare su bolu = pesàresi a bolare; andhare a b. = andhare in boleos, a boladura; tocare sas campanas a b. = sonare a meda, arrepicai; picare a ccn. in bolos e in bentos = in boleos, coment'e faghíndhelu bolare
Sentences
sos puzones isterrent bolu ◊ catzadore fentomadu, cussu: coglit sa perdija a su bolu! ◊ che rundhinella lizera pro poder bènnere a cue su bolu pesare dia
2.
unu bolu de puzones ◊ in altu si bidiant bolos de untulzos bramosos de godire sos ismulzos cun calchi ispéigu in punta de una serra (A.Casula)
3.
ballandhe, cudha fémina la picabo in bolos e in bentos, totu la ghighinabo!
Etymon
srd.
Translations
French
vol
English
flight
Spanish
vuelo,
bandada
Italian
vólo,
stórmo
German
Flug,
Fliegen,
Schar.
boluntàdi bolontàde
boluzàre bolizàre
bòlza bòlla
bòmba , nf, nm: bomma Definition
genia de papare fatu cun petza mólia a bocitedhas tundhas matuchedhas: nodias is bombas de is isposos
Sentences
còmpora peta maghinada, chi a mesudie faghimus bombas! ◊ a papai fadiat bombas de petza de cuadhu
Scientific Terminology
mng
Etymon
itl.
bomba
Translations
French
croquette
English
rissole
Spanish
albóndiga
Italian
polpétta
German
Klops,
Frikadelle.
bòmba 1 , nf: bómbia 1 Definition
genia de arma fata cun cosa chi iscópiat; si narat fintzes po cosa manna
Synonyms e antonyms
beterone
Sentences
sa bomba atómica at a fai a arrogus totu s'umanidadi coment'e unu picapetza ◊ sa zente de sa Terra cheret paghe e amore, no bombas terrorosas!
2.
ite bómbia de péssighe, de figu!… ◊ ite bómbia de tródhiu!…
Scientific Terminology
rms
Translations
French
bombe
English
bomb
Spanish
bomba
Italian
bómba
German
Bombe.
bombàghe bambàche
bombardadòre , nm Definition chie bombardat, betat bombas Synonyms e antonyms bombarderi Etymon srd.
bombardài , vrb: bombardare,
bombordare,
bumbardare Definition
betare bombas
Synonyms e antonyms
abbombiai
Sentences
me in Gonnus is americanus iant bombardau e iant fatu prus de centu mortus ◊ una noti iant bombardau su castedhu e ndi furiant arrutus is murus e ant tudau totu ◊ sos Americanos sunt bombardenne in Irak ◊ su tzocu mi fateit pensare a cussa nave de gherra chi bombardaiat
Translations
French
bombarder
English
to shell,
to bomb
Spanish
bombardear
Italian
bombardare
German
bombardieren.
bombardaméntu , nm Definition sa faina de betare bombas Sentences Castedhu fiat una citade ferta: medas domos derrutas, orrugas prenas de mortos, gente chi si fuiat a is bidhas timendho is bombardamentos ◊ candho est comintzau su bombardamentu inimicu si sunt ghetaos totus in terra.
bombardàre bombardài
bombardàu , pps, agt Definition de bombardare; nau de logu, chi dh'ant bombardau, nau de domo, chi est betada apare, totu posta a tréulu 2. alichidí s'aposentu ca parit bombardau!
bombardéri, bombardiéri , nm: bumbalderi Definition
prus che àteru, aeropranu armau de bombas
Synonyms e antonyms
bombardadore
Sentences
milli bombardieris si pesant a bolare in s'àera de Sardigna…◊ is bombarderis passànt a undadas a undadas ◊ is ogus mius iant biu un’àchili manna che un'aparéchiu bombarderi de tempus de guerra
Translations
French
bombardier
English
bomber
Spanish
bombardero
Italian
bombardière
German
Bomber.
bombàre , vrb Definition caciare, torrare de s'istògomo sa cosa chi unu at papau Synonyms e antonyms arrevesciai, bòmbere, bombitai, butare, caciae, gòmbere, istercorare 2. mànigat e bufat mancari ndhe li bombent sos ojos! ◊ nos ant gitu un'ingannu chi de cantu est duru e mannu noche bombat su terrinu. Etymon srd.
bombàre 1 , vrb Synonyms e antonyms ciopai, isciopai, iscartarare 1 Etymon srd.
bombàrra , nf Synonyms e antonyms bomba 1 Scientific Terminology rms.
bombè, bombèi bambè
bòmbere , vrb Definition
caciare, torrare de s'istògomo sa cosa chi unu at papau, nau fintzes in su sensu de bogare cosa meda; èssere a conos, àere gana de caciare; orròschere a unu; pagare o prànghere po su male fatu: s'impreat prus che àteru a pps. (bómbidu, bómbiu) o a inf. / bòmberenche su frocu de s'ànima = catzàrendhe sos ogros, caciaindi totu
Synonyms e antonyms
arrevesciai,
bombare,
bombitai,
butare,
caciae,
gòmbere,
istercorare
/
marigai
Sentences
est a cónios e comintzandhe a bòmbere ◊ sa miniera aiat incomintzatu a bòmbere abba chi s'aiat piligatu rocas, funnos e donzi cosa ch'imbeniat ◊ ambos duos si aiant apompiatu su chi nche aiat bómbitu su frastinzu
2.
como los apo bómbidos custos argas de muntonarzu chi no ischint fàghere àteru si no dare ifadu a s'àteru!
3.
addaghi mi che segas ben'ene sa passéntzia che la bombes totu a una bia!
Etymon
ltn.
vomere
Translations
French
vomir,
avoir du dégoût pour…
English
to vomit,
to loathe sthg
Spanish
vomitar
Italian
vomitare,
avére qlc. a nàusea
German
brechen,
vor etwas Ekel empfinden.