A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

cheghéntu , nm Synonyms e antonyms caentu* | ctr. frios, friscura Sentences in su fritu e chene mantedhu ponet in sos coros su cheghentu ◊ fuit finas tempus bonu, cheghentu, rosinas e un'oghighedhu de sole.

chégia , nf: chéjia, chéxia, crégia, créjia, crésia, crexa, créxia Definition sa comunidade cristiana, sa comunione de is santos; logu sacru, fràigu, inue si dhue faent funtziones de adoramentu e arrengratziamentu a Deus o de devotzione a is santos / min. cresiedha, chejiaredha, chejita Synonyms e antonyms cesa, crea 1 Idioms csn: crésia mazore = sa crésia de su Santu patronu de sa bidha, sa sea de su píscamu; si sa crésia est manna su predi no dhoi crepat = "melius abundare quam deficere", menzus chi de cosa bi ndhe apat meda; èssere che crésia = bellu, mannu; fàghere totu sas crésias (nau de unu chi andat a logu)= arrèsciri fatuvatu, firmaisí in tantis logus, fai tantis firmadas; irghelàreche a unu che cane dae crésia = salarzare, fàghere fuire Sentences po mi batiare mi ant giutu a crésia ◊ s'istàtua che l'ant posta in sa crésia mazore ◊ sa zente curret pentida a chégia ◊ cust'ómine si at bidu in sónniu a Santu Frantziscu chi li at nadu su logu inue li deviat fraigare una crexa 2. tenet boes che crésia ◊ sa chéxia de s'imbreagone est su tzilleri ◊ su pòveru maridu si ch'est ritiradu che cane catzadu dae créjia Surnames and Proverbs prb: chie no at bidu chéjia s'àinu s'adorat Scientific Terminology prdc Etymon ltne. ecclesia Translations French église English church Spanish iglesia Italian chièsa German Kirche.

chéi che

chéi 1 che 1

cheigàu! chegàu!

cheínzu , nm Definition bogadura a canales de unu terrenu po pastinare bíngia noa Etymon srd.

cheisciadósu , agt, avb: chescedosus Definition nau de matedu o cosa prantada, chi creschet bene, meda, bona; de abbastu, su tanti necessàriu, bene Synonyms e antonyms losanu / abbastànscia Sentences tantis arrogus de terra funt tropu pitius e ispainaus po dhoi podi fai cosa cheisciadosa! 2. sa pastura po is brebeis est pagu: sa mebamida no est créscia chescedosus po dhas prandi (Gn.Piu).

cheitéi , avb Definition abarrai c. = in pessos, dubbiosu; fàghere c. = tantare, fagher bènnere disizu Sentences cussa cosa aici bella mi fait cheitei!

chéiva chèba

chèja cèa

chejàle , nm Definition logu, tretu mannu, chi faet a chea Scientific Terminology slg Etymon srd.

chéjia chégia

chejiarèdha , nf Definition min. de chéjia, cresiedha Sentences coronados dae parentes e amigos, s'isposeint in d-una chejiaredha mesu abbandhonada.

chejighèdha , nf Synonyms e antonyms cresiedha.

chejolàlzu , agt, nm Definition chi o chie faet abbitu meda a crésia Synonyms e antonyms chexulanu, crejiàsticu Etymon srd.

chejúra cesúra

chelàre , vrb Definition pònnere coment'e unu velu o napa ananti de sa vista Synonyms e antonyms afuscai, annapai, imbelare, impannare, inchelare, infuscai Sentences si chelant sas pupias candho sas manos mias carignant a issa ◊ si chelant sas pupias candho sas laras mias de fogu tocant sas suas de amore allutas (M.Canu) Etymon srd.

chelbédhu carbédhu

chelcíre , vrb: chicire, chilcire, chiscire, chitzire Definition betare calecuna boghe, nàrrere cosa a su piciochedhu, a un'animale, po dh'asseliare, fàere torrare agoa, po che dhu bogare; fàere asseliare, fintzes apartare, arregòllere a una parte Synonyms e antonyms abboluire, abbruncai, assebiai, caciare, crischiare, irmurrare, irruncare, ispochiare, sbruncai / cuai, frànghere | ctr. aggussire, audire, auntzare, incidai, inciulai Sentences duas pisedhutzas fint pranghendhe ma neunu las at chitzidas: las ant lassadas prànghere ◊ ischiat chiscire sos canes sentza los tocare ◊ tandho no ti apo a chicire e atzetas sedha e bríglia?! ◊ apo chiscidu su gatu ca fit in chirca de tènnere unu puzonedhu ◊ su pisedhu, candho faghet tropu botu, cheret chitzidu 2. cussa ispranzada de pane at chicidu su bentu 3. sos voes chitziant deretos a manu giusta o a manca, arreghiant o torraiant a annare a secunna de su frúschiu chi intenniant 4. candho su massaju adiat finitu de arare chitziat sas petras dae mesu de sa tanca ◊ chitzitiche dae cue!◊ faemi sa caridade de mi chitzire innoghe, ca seo perseghiu!◊ tocat a chitzire su bestiàmene po no che dhu furare is ladros o is martzanes (E.Madeddu) Etymon srd. Translations French rabattre, faire taire qqn English to retort, to silence s.o Spanish reprochar, acallar Italian rintuzzare, far tacére German zurückschlagen, zum Schweigen bringen.

chélcu , nm: chercu, crecu Definition genia de linna forte e de dura chi faet a mata manna, connota meda in Sardigna: faet su landhe, perdet sa fògia in s'ierru Synonyms e antonyms arròali Idioms csn: chercu tzacadinu, corriatzu = calidades de sa linna chi iscratzant o sunt lentas; làndiri, làdhara de chercu = landhe, ballina chi bogant sos chercos; istare che cane presu a chelcu = mali, comenti a totus is acapiaus Sentences is badhes innoghe furint tibbas de suèrgios e crecos ◊ de linna de chelcu faghent cubas ◊ su chercu est una linna chi, si est segada in muta zusta, durat deghinas de annos, mala a prudigare Surnames and Proverbs prb: dae chercu no essit ozastru Scientific Terminology mtm, Quercus pubescens Etymon ltn. quercus Translations French chêne English oak Spanish encina Italian quèrcia German Korkeiche.