A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

cerrúra cerrúa

certadòre, certadòri , nm, agt: certaroi, chertadore Definition chi certat, chi dhi praghet a brigare; chi o chie gherrat po calecuna cosa Synonyms e antonyms begosu, brigajolu, brigantinu, brigàntzulu, chertosu, derredhu, pletista, pretadori Sentences dhus depeus agiurai po bivi atesu de mamas e babbus certarois! Scientific Terminology ntl Etymon srd. Translations French bagarreur English quarrelsome, fighing (person) Spanish pendenciero, reñidor Italian rissóso, combattivo German rauflustig.

certài , vrb: cheltare, chertare, chestare Definition pigare foedhos s'unu cun s'àteru, foedhare a boghes s'unu contr'a s'àteru; nàrrere foedhos de briga e fintzes de ammeletzu a unu / certai a unu = dare una briga a unu; certai de pari a pari = brigare s'unu cun s'àteru Synonyms e antonyms abbetiae, briare, brigociae, cuntierrare, ghirtare, irvapiare, pabarotare, pletare, trilliare Sentences mairu e mulleri funt sempri certendi: ma poita s'ant a èssi cojaus, si no si podenta biri?! ◊ sas dies mias, duncas, passare las devo chertendhe? ◊ ant certau e arropaus puru si funt 2. dh'iat tzerriau su maistu e dh'iat certau ◊ dèu dha certai sempri, a sorri mia Surnames and Proverbs prb: candu unu non bolit, duus non certant Etymon ltn. certare Translations French se quereller avec qqn., gronder English to quarrel, to scold Spanish pelear, reñir Italian diverbiare, bisticciare, sgridare, redarguire German streiten, schelten.

certàra , nf Definition su brigare, totu su chi si narat brigandho Synonyms e antonyms aciociada, aciocu, atachizu, bria, certu, ghirta, pletu Etymon srd. Translations French querelle, réprimande English strife, quarrel, scolding Spanish pelea Italian contésa, litigata, sgridata German Streit, Schelte.

certaròi certadòre

certèsa , nf: tzeltesa Definition su èssere seguros de calecuna cosa, su èssere una cosa segura Synonyms e antonyms seguresa, seguria Etymon spn. Translations French certitude English certitude Spanish certidumbre, certeza Italian certézza German Gewißheit.

cértidu , nm Synonyms e antonyms aciocu, atachizu, bria, certara, certu, chertonzu Sentences a pitichedha trabballà in domu de genti arrica e giai de sa primu dí apu arregortu cértidus! Etymon srd.

certificài, certificàre , vrb: tzertificare Definition averguare e assegurare una cosa, unu fatu, prus che àteru cun calecunu documentu iscritu Synonyms e antonyms abberguare Translations French certifier, s'assurer English to attest Spanish certificar Italian certificare German bescheinigen.

certificàu , pps, nm: tzertificadu Definition de certificare; paperi iscritu, documentu chi dichiarat segura una cosa o unu fatu chi ant averguau 2. su dotori dhi at fatu su certificau po is dis chi no est andau a tabballai ca fut malàdiu ◊ ci mi mòrgio… mi fàciu fai su certificau de morte! Translations French certificat, acte, document English certificate Spanish certificado Italian certificato German Bescheinigung.

cértu , nm, nf: cheltu, cherta, chertu, chestu [unu certu = nr. unuxértu] Definition is foedhos chi si narant s'unu contra a s'àteru a murrúngiu po calecuna chistione; totu su chi si narat brigandho a unu, prus che àteru cun tzacu e a boghes; su si pònnere in giustítzia po calecuna chistione o diferéntzia Synonyms e antonyms aciocu, afarratóriu, atachizu, bria, certara, cértidu, chertaria, chertonzu, chiliertu, cibbureu, condierra, cumbata, gherra, pletu, trivérsia / matana Idioms csn: donai unu c. = brigare, nàrrere cosa a unu a boghes; cumentzai, mòviri, pesai c. = atacare briga Sentences in domo nostra no bi apo bidu mai unu cheltu e ne murrunzu ◊ ant pesau unu certu!… po un'iscatuleta! ◊ lobres cantu amas chena chertos! ◊ dhi at fatu unu certu, sa mulleri, chi dhoi ndi fiat po issu e po àterus! ◊ si carchi santu no as a cumpanzu, lèala in calma, no ndhe fetas cherta! ◊ una dí pigat certu cun sa mulleri e dha pungit 2. andhesit poi ancora sete annos, otora in chertu cun sa sorte ◊ addainanti t'isetant oras de chertu Etymon srd. Translations French querelle English strife, quarrel Spanish disputa, pelea Italian contésa, divèrbio, bistìccio, lite German Streit.

cértu 1 , agt, prn: tzeltu* [una cosa certa = nr. unagòsacérta] Definition chi est seguru, sa cosa segura / certu ca… = seguramente; ponni una cosa in certu = pònnere in craru Synonyms e antonyms securu / cabancunu 2. labai, o genti, est ora de si pentiri ca Deus est po ponni totu in certu! Translations French certain English certain Spanish seguro Italian cèrto German sicher.

cértu 2 , agt, prn: tzertu 1 [una certa cosa = nr. unacèrtagòsa] Definition una genia, una calidade de…; a prn. si narat pl. e bolet nàrrere unos cantu e a bortas si acumpàngiat cun unos, unas coment'e agt. etotu Sentences certa genti no est bella mancu a si satzai! 2. certus faint aici, àterus de àtera manera Translations French certain English certain Spanish cierto Italian cèrto German einig.

cervédhu cerbédhu

cèsa, césia , nf: gesa [sa cesa = nr. sacèsa] Definition logu sacru inue si faent funtziones de fide a Deus o a santos Synonyms e antonyms chégia* Sentences in d-unu cuadredhu de tziu Titinu Nivola v'est sa vidha de Orane chin sas cesas, sos gúturos, sas cortes ◊ abbadiandhe sa néula vio sa cesa de Gonare ◊ custa est sa césia mazore Scientific Terminology bdh, prdc.

cessài, cessàre , vrb: sensare*, tzessare Definition finire, firmare, acabbare de fàere una cosa Synonyms e antonyms acabbae | ctr. sichire Sentences faidha cessai sa delincuéntzia!

cèsso , nm: tzesso Definition logu addatu po fàere de su corpus, fàere bisóngiu o abba.

céssu! , iscl: cesu!, essu!, gessu!, tzessu! Definition Gesu = si narat po isarcu, isporu, meravíglia, po unu dannu Synonyms e antonyms esummaria! Sentences cessu it'arrori chi m'at costau! ◊ cessu, e como comente fato?! ◊ cessu ite as fatu a pònnere fogu! ◊ cesu cantu risplendhet sa luna in su chelu! ◊ cessu ita fillus malus chi seus! ◊ cessu, cessu it'apu biu!… Etymon srd. Translations French mon Dieu! English good lord! Spanish ¡Dios mio! Italian oh Dio!, Gesù! German ach Gott!

céstru , nm Definition tabbacu burdu a frore orrúbiu, genia de matighedha po bellesa (no est naturale in Sardigna: benit de su Méssicu) Scientific Terminology mt, Cestrum elegans.

césu! céssu!

cesúra , nf: (sa cesura = nr. sacesúra) chejura chesura, chexura, chijura, chisura 1, chixura, crasura, crasuri, cresuna, cresura, cresure, cresuri, crexura, crijura, crisura, crisuri, crixura, crujura Definition genia de serru fatu mescamente de cosa chi creschet a sola o prantada apostadamente (cresura bia), o fintzes ponendho totu de longu in terra o in pitzu de unu muru sida segada (cresura morta); a logos, orrugu o tretu de terrenu serrau po pònnere a ortalítzia Synonyms e antonyms crisaju, cungiadura, serru / oltu / barasone, raspisone / campu Idioms csn: èssere a cresura in mesu = (nadu de terras) tènniri is terras acanta de pari; gratzu de crujura = tupisone, berrisone; cresura de apostizu = impizadura, berrisones postos subra de unu muru pro serrare de prus Sentences sa bíngia est serrada a cresura ◊ sos puzones sunt in sas chijuras ◊ imbenteusí cresuris noas, ma de froris! ◊ Barbàgia, isorve onzi cadhu ferradu: crijura no lu bortet e ne muru! ◊ ndhe ant leau sa pronitza de sa cesura ◊ sos muros de sa tanca fint chin sa cresura de apostizu subra, frimmada chin sas pedras 2. a sa britzicreta si aiat ligatu unu gratzu de crujura e botedhos ◊ aiat fatu abbanna sa crujura de s'àitu ◊ fit a gherra chin d-una tupa de crujura 4. ci cras no proet, aus a annare a sa cresure Scientific Terminology srr Etymon ltn. clausura Translations French haie, enceinte English fence Spanish seto (m), cercado (m) Italian sièpe, recinzióne German Zaun.