cadiàre , vrb: acadiare* Synonyms e antonyms acogiai, cambare, codiare, coigiare, incoizare, lassai.
cadicàre , vrb Definition lassare andhare a debbilesa, istasire de su fàdigu Synonyms e antonyms decàere, ilmarrire.
cadicòre , nm Definition nau de su istare de ccn., debbilesa meda Synonyms e antonyms afesimentu, càdicu, fàdicu Etymon srd.
càdicu , nm Synonyms e antonyms afesimentu, cadicore, fàdicu Sentences cussos funt annos de càdicu, de gana! Etymon srd.
cadída , nf: caida Definition
su orrúere, orruta; si narat mescamente de achitade o cunditzione mala de sa carena, làngia, débbile, idorruta de dèpere istare in letu: si narat fintzes in sensu morale
Synonyms e antonyms
marturia
/
arratroxa
2.
mal'apat sa candhela e sa caida, chi pro mi esser gustada sendhe alluta so sentz'e alas e in terra ruta! (G.L.Pinna)
Etymon
spn.
Translations
French
marasme
English
marasmus
Spanish
marasmo
Italian
marasma
German
Kräfteverfall.
cadídu , agt Definition
nau de animales e de gente, chi est làngiu a su peus puntu, cun sa pedhe imbodhigada a s'ossu
Synonyms e antonyms
fadicadu
Sentences
cussu fiadu est romasu cadidu ◊ sos unturzos si betant a sos pegos cadidos
Translations
French
épuisé,
squelettique
English
worn-out
Spanish
consumido,
agotado,
chupado
Italian
sfinito,
schelètrico
German
erschöpft,
abgezehrt.
cadillonédhu , nm: cadrillonedhu Definition
una calidade de abrutzu chi faet s'iscaria prus bàscia, pitica
Synonyms e antonyms
armutuminore,
ischerdina,
isciareuminore,
scrariabitica,
uscarina
Scientific Terminology
rba, Asphodelus fistulosus
Translations
French
asphodèle
English
kind of asphodel
Spanish
gamonita,
gamón
Italian
asfodillo
German
Asphodill.
cadillòni , nm: cadrilloni,
caldilloni,
calixone,
cardillone,
cardilloni,
carilloni,
carixoni,
cradilloni Definition
erba chi faet a fundhu mannu: asuta portat is arraighinas grussas, unu pagu a bisura de patata ma longhitas e a punta, a medas coment'e un'apicone, bogat is fògias totus impare a oru a terra, lisas e a oros paríviles, longas e largas e coment'e a duas perras chi faent a canale e sèmpere prus istrintas a cara a punta; in beranu bogat sa candhelita (iscaria), prus pagu de metro, e faet su frore: foras is arraighinas, totu s'àteru sicat dónni'annu
Synonyms e antonyms
abrúciu,
afruza,
iscareja,
iscaria,
prammutu,
tarabúciu,
telaputzu,
ulciareu
Sentences
su pillonedhu si nc'est bolau apitzus de unu cambu de cardilloni ◊ po fàiri crobes e palinis s'imperat su calixone isperrau e postu a ammodhiari
Scientific Terminology
rba, Asphodelus cerasiferus e A. ramosus
Translations
French
asphodèle
English
asphodel
Spanish
asfódelo
Italian
asfodèlo
German
Asphodill.
cadimàre , vrb Definition
abbrandhare proendho, cessare de pròere
Synonyms e antonyms
istansciare
Translations
French
cesser de pleuvoir
English
to stop raining
Spanish
gotear
Italian
spiòvere
German
aufhören zu regnen.
cadína , nf Definition genia de istrégiu, fintzes po s'apranadura e burrumballa chi faet unu maistu de linna Synonyms e antonyms murghiola Sentences in d-un'oru de sa coghina bi fit sa broca e sa cadina de s'abba cun s'upu ◊ est pioendhe meda, s'abba est falendhe a cadinas Scientific Terminology stz.
cadinàju , nm Definition
maistu chi faet cadinos, iscartedhas, paneris
Synonyms e antonyms
cadineri,
scartedheri
Etymon
srd.
Translations
French
vannier
English
basket-maker
Spanish
cestero,
canastero
Italian
cestàio
German
Korbflechter.
cadinància cadànca
cadinéri , nm Definition maistu chi faet cadinos, iscartedhas, paneris Synonyms e antonyms cadinaju, scartedhaju, scartedheri Etymon srd.
cadínu , nm: carinu,
curinu Definition
istrégiu mannu, artu e largu impreau fintzes po binnennare, pònnere abba e àteru; àtera genia de istrégiu prus mannu, fatu de canna isperrada intéssia o àteru cadinu po orrobba)/ min. cadinedhu
Synonyms e antonyms
gofa,
cavagna
/
lóssia,
paneri
Idioms
csn:
c. de arremustai = ispétzia de iscartedhu mannu chi serbit pro ndi bogai su mustu de is tinas candu est ancora cun sa binatza; c. de preta = lússia, isterzu mannu de canna intéssida a pònnere laore; c. de pannus = paneri; pisci ’e c. = chistiones o cosas personales, prus díligas; seguru che àcua in c. = seguru nudha; fai iscartedhu e c. = nàrrere, fàghere totu unu, dimandha e risposta, no chèrrere azudu; cadinu isfundau (nadu de unu) = chi no assutat mai, sempre faedhendhe
Sentences
at segadu su cadinu torrendhe dae s'abba ◊ unu cadinu de àxina podit pesai de binti a bintixincu chilus ◊ candu si binnennàt a carinus is portarois portànt totu su suci in sa camisa
2.
fit betendhe abba a cadinos ◊ custa cosa est segura che abba in cadinu…
3.
totu bollit fai issu, iscartedhu e cadinu! ◊ chini ti at nau nudha? totu ses fendi tui, iscartedhu e cadinu!
Surnames and Proverbs
smb:
Cadinu
Scientific Terminology
stz
Etymon
ltn.
catinus
Translations
French
panière
English
big basket
Spanish
cesta,
cestón
Italian
cestóne
German
großer Korb.
cadíra , nf: carida,
carira Definition
genia de mobbília po cicire, artighina, a bàtoro peis e cun is palas
Synonyms e antonyms
cadrea
Idioms
csn:
sètziri a c. = sere in cradea; sèdere in punta de cadira = a orighedhu, in s'ata; bènniri (o andai, èssiri) a c. sétzia = pònneresi deretu a manigare (o àteru), chentza fàghere nudha pro ndhe ammanitzare, andhare a faina fata; pigai a unu a cadiredha santa, a (o in) pala cadira, o a pala cardiga = zúchere a càtara, sétidu subra de sas manos intradas apare de àteros duos; c. de bratzus = a bratzos (pro arrumbare sos bratzos); aturai che Annica chentz'e c. = furcadu, ingannadu; cadiredhas = una creze de cambaredha minuda chi impreant fintzas pro aesca sos piscadores
Sentences
pícadi sa cadira e sede! ◊ at postu is cadiras totu a ingíriu de sa mesa ◊ parit cadira de paraímpiu, totu iscosciada!◊ is pipias furint giogandho cun is cosas chi si faent in domo, a pículas, cun is pipias de tzàpulu e faiant is telàrgios cun is cadiras po giogare a tèssere
2.
est chi dèu apu portau ciorbedhu, si no iast fatu su chi boliast prima de ti cojai e femu aturara che Annica sentza de carira! ◊ séditi bene, che in domo tua, chi ses sétia in punta de cadira!
3.
cussa est genti chi est a cadira sétzia!
Scientific Terminology
mbl
Etymon
ctl.
cadira
Translations
French
chaise
English
chair
Spanish
silla
Italian
sèdia
German
Stuhl.
cadiràju, cadiràrzu , nm Definition su maistu chi faet is cadiras Synonyms e antonyms cadreàgiu, iscannaju Scientific Terminology prf Etymon srd.
cadíre , vrb Definition su calare o pàrrere sèmpere prus grae de una cosa chi si portat a codhu Sentences l'at leadu a cadhigarone, ma daghi at bidu cadindhe su pesu l'at istrampadu a terra.
cadiròne, cadiròni , nm Definition
cadira manna
Synonyms e antonyms
cadreatu,
cadreone
Translations
French
chaire
English
teacher's desk
Spanish
cátedra
Italian
càttedra
German
Katheder.
cadíssu , nm Definition
orrobba de lana, tira de orrobba
Sentences
in sos ojos no bi zughet cadissos! ◊ sos bator moros de sa bandhera sarda zughent sos cadissos
Etymon
spn.
cadiz
Translations
French
étoffe de laine grossière,
bandeau
English
woollen cloth
Spanish
tejido de lana tosco
Italian
stòffa di lana grossolana,
bènda
German
grober Wollstoff,
Binde.