A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

cadiàre , vrb: acadiare* Sinònimos e contràrios acogiai, cambare, codiare, coigiare, incoizare, lassai.

cadicàre , vrb Definitzione lassare andhare a debbilesa, istasire de su fàdigu Sinònimos e contràrios decàere, ilmarrire.

cadicòre , nm Definitzione nau de su istare de ccn., debbilesa meda Sinònimos e contràrios afesimentu, càdicu, fàdicu Ètimu srd.

càdicu , nm Sinònimos e contràrios afesimentu, cadicore, fàdicu Frases cussos funt annos de càdicu, de gana! Ètimu srd.

cadída , nf: caida Definitzione su orrúere, orruta; si narat mescamente de achitade o cunditzione mala de sa carena, làngia, débbile, idorruta de dèpere istare in letu: si narat fintzes in sensu morale Sinònimos e contràrios marturia / arratroxa 2. mal'apat sa candhela e sa caida, chi pro mi esser gustada sendhe alluta so sentz'e alas e in terra ruta! (G.L.Pinna) Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu marasme Ingresu marasmus Ispagnolu marasmo Italianu marasma Tedescu Kräfteverfall.

cadídu , agt Definitzione nau de animales e de gente, chi est làngiu a su peus puntu, cun sa pedhe imbodhigada a s'ossu Sinònimos e contràrios fadicadu Frases cussu fiadu est romasu cadidu ◊ sos unturzos si betant a sos pegos cadidos Tradutziones Frantzesu épuisé, squelettique Ingresu worn-out Ispagnolu consumido, agotado, chupado Italianu sfinito, schelètrico Tedescu erschöpft, abgezehrt.

cadillonédhu , nm: cadrillonedhu Definitzione una calidade de abrutzu chi faet s'iscaria prus bàscia, pitica Sinònimos e contràrios armutuminore, ischerdina, isciareuminore, scrariabitica, uscarina Terminologia iscientìfica rba, Asphodelus fistulosus Tradutziones Frantzesu asphodèle Ingresu kind of asphodel Ispagnolu gamonita, gamón Italianu asfodillo Tedescu Asphodill.

cadillòni , nm: cadrilloni, caldilloni, calixone, cardillone, cardilloni, carilloni, carixoni, cradilloni Definitzione erba chi faet a fundhu mannu: asuta portat is arraighinas grussas, unu pagu a bisura de patata ma longhitas e a punta, a medas coment'e un'apicone, bogat is fògias totus impare a oru a terra, lisas e a oros paríviles, longas e largas e coment'e a duas perras chi faent a canale e sèmpere prus istrintas a cara a punta; in beranu bogat sa candhelita (iscaria), prus pagu de metro, e faet su frore: foras is arraighinas, totu s'àteru sicat dónni'annu Sinònimos e contràrios abrúciu, afruza, iscareja, iscaria, prammutu, tarabúciu, telaputzu, ulciareu Frases su pillonedhu si nc'est bolau apitzus de unu cambu de cardilloni ◊ po fàiri crobes e palinis s'imperat su calixone isperrau e postu a ammodhiari Terminologia iscientìfica rba, Asphodelus cerasiferus e A. ramosus Tradutziones Frantzesu asphodèle Ingresu asphodel Ispagnolu asfódelo Italianu asfodèlo Tedescu Asphodill.

cadimàre , vrb Definitzione abbrandhare proendho, cessare de pròere Sinònimos e contràrios istansciare Tradutziones Frantzesu cesser de pleuvoir Ingresu to stop raining Ispagnolu gotear Italianu spiòvere Tedescu aufhören zu regnen.

cadína , nf Definitzione genia de istrégiu, fintzes po s'apranadura e burrumballa chi faet unu maistu de linna Sinònimos e contràrios murghiola Frases in d-un'oru de sa coghina bi fit sa broca e sa cadina de s'abba cun s'upu ◊ est pioendhe meda, s'abba est falendhe a cadinas Terminologia iscientìfica stz.

cadinàju , nm Definitzione maistu chi faet cadinos, iscartedhas, paneris Sinònimos e contràrios cadineri, scartedheri Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vannier Ingresu basket-maker Ispagnolu cestero, canastero Italianu cestàio Tedescu Korbflechter.

cadinància cadànca

cadinèdha , nf Sinònimos e contràrios coignolu, scartedha.

cadinéri , nm Definitzione maistu chi faet cadinos, iscartedhas, paneris Sinònimos e contràrios cadinaju, scartedhaju, scartedheri Ètimu srd.

cadínu , nm: carinu, curinu Definitzione istrégiu mannu, artu e largu impreau fintzes po binnennare, pònnere abba e àteru; àtera genia de istrégiu prus mannu, fatu de canna isperrada intéssia o àteru cadinu po orrobba)/ min. cadinedhu Sinònimos e contràrios gofa, cavagna / lóssia, paneri Maneras de nàrrere csn: c. de arremustai = ispétzia de iscartedhu mannu chi serbit pro ndi bogai su mustu de is tinas candu est ancora cun sa binatza; c. de preta = lússia, isterzu mannu de canna intéssida a pònnere laore; c. de pannus = paneri; pisci ’e c. = chistiones o cosas personales, prus díligas; seguru che àcua in c. = seguru nudha; fai iscartedhu e c. = nàrrere, fàghere totu unu, dimandha e risposta, no chèrrere azudu; cadinu isfundau (nadu de unu) = chi no assutat mai, sempre faedhendhe Frases at segadu su cadinu torrendhe dae s'abba ◊ unu cadinu de àxina podit pesai de binti a bintixincu chilus ◊ candu si binnennàt a carinus is portarois portànt totu su suci in sa camisa 2. fit betendhe abba a cadinos ◊ custa cosa est segura che abba in cadinu… 3. totu bollit fai issu, iscartedhu e cadinu! ◊ chini ti at nau nudha? totu ses fendi tui, iscartedhu e cadinu! Sambenados e Provèrbios smb: Cadinu Terminologia iscientìfica stz Ètimu ltn. catinus Tradutziones Frantzesu panière Ingresu big basket Ispagnolu cesta, cestón Italianu cestóne Tedescu großer Korb.

cadíra , nf: carida, carira Definitzione genia de mobbília po cicire, artighina, a bàtoro peis e cun is palas Sinònimos e contràrios cadrea Maneras de nàrrere csn: sètziri a c. = sere in cradea; sèdere in punta de cadira = a orighedhu, in s'ata; bènniri (o andai, èssiri) a c. sétzia = pònneresi deretu a manigare (o àteru), chentza fàghere nudha pro ndhe ammanitzare, andhare a faina fata; pigai a unu a cadiredha santa, a (o in) pala cadira, o a pala cardiga = zúchere a càtara, sétidu subra de sas manos intradas apare de àteros duos; c. de bratzus = a bratzos (pro arrumbare sos bratzos); aturai che Annica chentz'e c. = furcadu, ingannadu; cadiredhas = una creze de cambaredha minuda chi impreant fintzas pro aesca sos piscadores Frases pícadi sa cadira e sede! ◊ at postu is cadiras totu a ingíriu de sa mesa ◊ parit cadira de paraímpiu, totu iscosciada!◊ is pipias furint giogandho cun is cosas chi si faent in domo, a pículas, cun is pipias de tzàpulu e faiant is telàrgios cun is cadiras po giogare a tèssere 2. est chi dèu apu portau ciorbedhu, si no iast fatu su chi boliast prima de ti cojai e femu aturara che Annica sentza de carira! ◊ séditi bene, che in domo tua, chi ses sétia in punta de cadira! 3. cussa est genti chi est a cadira sétzia! Terminologia iscientìfica mbl Ètimu ctl. cadira Tradutziones Frantzesu chaise Ingresu chair Ispagnolu silla Italianu sèdia Tedescu Stuhl.

cadiràju, cadiràrzu , nm Definitzione su maistu chi faet is cadiras Sinònimos e contràrios cadreàgiu, iscannaju Terminologia iscientìfica prf Ètimu srd.

cadíre , vrb Definitzione su calare o pàrrere sèmpere prus grae de una cosa chi si portat a codhu Frases l'at leadu a cadhigarone, ma daghi at bidu cadindhe su pesu l'at istrampadu a terra.

cadiròne, cadiròni , nm Definitzione cadira manna Sinònimos e contràrios cadreatu, cadreone Tradutziones Frantzesu chaire Ingresu teacher's desk Ispagnolu cátedra Italianu càttedra Tedescu Katheder.

cadíssu , nm Definitzione orrobba de lana, tira de orrobba Frases in sos ojos no bi zughet cadissos! ◊ sos bator moros de sa bandhera sarda zughent sos cadissos Ètimu spn. cadiz Tradutziones Frantzesu étoffe de laine grossière, bandeau Ingresu woollen cloth Ispagnolu tejido de lana tosco Italianu stòffa di lana grossolana, bènda Tedescu grober Wollstoff, Binde.