coàtza coàcia
coàtza 1 , nf: cobatza,
covàcia,
covatza,
cuatza Definition
genia de pane grussu, modhe, prus che àteru cogone de patata (fintzes cun berdas) cota in d-una fògia de càule
Synonyms e antonyms
abbifache,
civraxa,
cocatza,
farrighingiada,
fogatza
Sentences
mi ponet manu a m'ispilujire cun dimandhas chi mi arriviant a barras che covatzas de pane caente ◊ assenno a una covatza e in d-unu patrefíliu mi la mànnico
Surnames and Proverbs
smb:
Covazza
Scientific Terminology
pne
Etymon
itl.
cofaccia
Translations
French
fouace
English
focaccia
Spanish
hogaza
Italian
focàccia
German
Fladen.
coatzína , nf Definition in su letu de su carru, is úrtimos duos taulones, a parte de asegus; foedhandho de laore in s'argiola, parte de coa, prus metzana, sa genina, su coale; gente de pagu contu, metzana Synonyms e antonyms iscoatzina Etymon srd.
coatzúdu coaciúdu
coàvigu coàrviu
coavrucidhàda , nf Definition cugurra furcaxada, genia de bobboi pitichedhu e longhitu, in colore de castàngia, chi portat sa coa frochidhada coment'e a tonàgia Synonyms e antonyms forchidhàdile, isparraguatza, isperragoa, isperravórtighe, malavurcidha, tzintzicorra / cdh. codifúlciula, fulchídhula Sentences una pariga de coasfrucidhadas bandant e torrant in s'ortigu de su suérgiu Etymon srd.
coàxu , agt Definition chi benit o lompet a úrtimos, chi che faet a tempus prus apustis, nau de cosa prantada o de animales Synonyms e antonyms coàinu, coinàlgiu, redadiu, sagotzianu, tricadibu / taldiu | ctr. cabidraxu, premediu Sentences is angionis coaxus si bocint a Pasca manna ◊ de pira dhoi nd'at cabudraxa e coaxa Etymon srd.
cobacàre cavacài
cobàcu cavàcu
cobadhínu cabadhínu
cobàdhu cabàdhu
cobagòba , avb: colagola Definition
nau de cosa isciusta meda, chi est perdendho s'abba, iscolandho; nau de istrégiu, chi est totu istampau
Synonyms e antonyms
batíssia,
conacona,
tilchiatílchia,
tiritiri
Sentences
seu sudau colagola ◊ portu su nasu colagola
2.
li at fatu a puntolzu totugantu su colzu che unu ratagasu colagola!
Etymon
srd.
Translations
French
trempé
English
soaked
Spanish
mojado,
empapado
Italian
fràdicio,
intriso
German
durchnäßt.
cobài , vrb: colai,
colare,
colari Definition
andhare o portare o fàere passare de una parte a s'àtera, fintzes bènnere; andhare prus ainnanti de un'àteru, fintzes in su sensu de bínchere, èssere méngius, prus àbbile; fàere un'intrada un'essia lestra a unu logu in camminu; su andhare o acabbare, iscadire, de su tempus; fàere calecuna òpera de fatura longa (línias, istradas e àteru); seberare sa malesa de is lícuidos cun d-unu orrugu de orrobba (colai cun pannu) o calecuna aina adata; su istare de salude, su campare; prnl., pretènnere arrexones tenendho neghe e acusandho s'àteru
Synonyms e antonyms
acabulare,
barigai,
campare,
iltare,
isigolare,
istampare,
passae,
probassai,
sciadhie,
scoitai
/
sensai
/
grilliare
Idioms
csn:
colendhe colendhe = in colada, candho unu colat andhendhe a carchi àteru logu; àere coladu una maladia = àere tentu o passadu una maladia; colaresichela gai = chentza fàghere nudha, chentza azuare, chentza pagare o chentza fàghere su chi si depet; colàreche una cosa dae conca = iscarèsciri una cosa; faedhare o fàgheresi a parte colada = antibitzaresiche dèndhesi resone chentza ndhe àere, pigaisí sa parti manna; colare s'ozusantu = pònnere o únghere s'ozusantu; colare istiu, atunzu, zerru, beranu = passai su tempus de istadi, e gai; colare die, note, zerru, beranu, e gai, bonu, malu = istendhe bene, istendhe male; colare a ccn. in sedatos fines, in culu de sete agos = fàere a farinedhos, fine che filu (genia de frastimu)
Sentences
in sa carrela bi est colendhe sa portessione ◊ in s'abbertura astrinta si colat male ◊ colade a intro ca bos cómbido! ◊ Burica, cola a innoghe pagu pagu! ◊ cola a su malcadu a leare pane! ◊ si naro totu su chi colat in conca finas sas predas si ponent a ríere! (G.Ruju)◊ s'ant coladu s'ampulla de su binu s'unu cun s'àteru ◊ coladu calicunu b'at, oe, a domo de mamma? ◊ inoghe che at coladu zente, in cue bi at coladu fogu ◊ inoghe che est coladu su fogu ◊ làssannos colare in su locu tuo pro lòmpere a su nostru!
2.
che lassas colare su tempus chentza fàghere unu nudha ◊ cheret pagada sa lughe, ca su tempus che colat! ◊ colau ndh'est su mese chene bíere a coro ◊ ite die de tristura apo coladu! ◊ colo sas dies imbentàndhemi isperas ◊ si est postu cun sa conca in mesu de is manos po dhi colare s'atzíchidu
3.
si illónghio su passu mi che colo addainanti ◊ cussa màchina est currindhe prus de nois, lómpidas a noche colare ◊ su frade minore che at coladu su mannu, in iscola ◊ sa peràula chi ses chirchendhe in su vocabbolàriu che l'as colada ◊ che amus coladu a Sàrdara
4.
in cue bi ant coladu s'istrada, sas fognas, sos tubbos de s'abba, sa currente, su telèfono ◊ cola!… in su culu de sete agos chi ti colent!
5.
su crabaxu portat is pannixedhus po colai su lati ◊ a colare sa cosa si ponet su colu o unu cantu de robba ◊ s'abba de sa chera la colant pro fàchere s'abbatu
6.
chi colet… a balla chi lu colent! ◊ s'abba ca fit meda mi at coladu fintzas s'úrtimu pizu ◊ si s'oju nostru fit balla nos colaimus che sedatu! ◊ custa próida manna at coladu carchi prammu de terra
7.
fut a colare comente potiamus: candho boliamus, peri cassolas nosi faiamus! ◊ si la francas cun sos ómines, no ti che la colas de Deus ◊ ocannu sa robba si la colat male, ca est paga s'erba ◊ bae chi no ti che la colas gai, custa, ca mi la pagas!
8.
unu chervu limbudu si est brigadu cun d-unu crabolu e, sentza la pensare, si che est coladu e nadu li at "Corrudu!" ◊ in cantu a fàulas, a isse no che lu colades bois! ◊ no ti che coles, ca resone no ndhe as etotu!
9.
mi che est coladu dae conca, deo puru, pessendhe in àteru, e fatu no l'apo su chi mi aias nadu!
Surnames and Proverbs
prb:
abba colada no tirat mulinu
Etymon
ltn.
colare
Translations
French
dépasser,
filtrer
English
to pass
Spanish
colar
Italian
passare,
transitare,
trascórrere,
sorpassare,
filtrare
German
vorbeigehen,
verbringen,
überschreiten,
durchschlagen.
cobàrdu , agt: covardu,
cuvaldu,
cuvardu,
gavardu Definition
nau de ccn., chi tenet bregúngia e fintzes pagu coràgiu o atza, chi si dha timet, chi istat a chígia bàscia (e fintzes chi est pagu sintzillu)
Synonyms e antonyms
bergungiosu,
cacaredhosu,
timarosu,
vile
| ctr.
assudu,
coragiosu
Sentences
mi paret cordozosu chin sa cara cobarda, su sole ◊ cobardu mi che torro a pistorjare versos inchietos
Scientific Terminology
ntl
Etymon
spn.
Translations
French
timide,
couard
English
shy,
coward
Spanish
cobarde
Italian
tìmido,
codardo
German
schüchtern,
feige.
cobàtza coàtza 1
cobbàltu , nm Definition
elementu chímicu de símbulu Co, númeru atómicu 27, pesu atómicu 58,94; minerale e metallu chi s'impreat ammesturau cun àteros metallos po fàere materiales de duresa forte e dura manna
Scientific Terminology
mtl
Translations
French
cobalt
English
cobalt
Spanish
cobalto
Italian
cobalto
German
Kobalt.
cobbànu cabbànu
cobbàta , nf Definition parte de su frunimentu de su molente po dhu giúnghere a sa mola Sentences a prima sa cobbata: si li falant ambas alas in tuju e poi deves prèndhere sos cabos.
cóbbula , nf, nm: cóbbulu,
copla,
cópula,
góbbulu Definition
genia de pesada in poesia, chi no est sa matessi in totue
Synonyms e antonyms
cantone,
crobba*,
mutu,
pesada 1
Surnames and Proverbs
smb:
Copula
Translations
French
strophe
English
composition
Spanish
copla
Italian
stròfa,
componiménto in vèrsi
German
Strophe,
Versdichtung.