criéntzia , nf Synonyms e antonyms credinzu.
crighillíta chighirighítu
crighirísta chichirísta
crigiólu , nm: crisolu, grigiolu Definition genia de istrégiu chi aguantat calore forte meda po iscagiare metallos Sentences sos chi amat refinat Deus solu che oro a tota proa in su crisolu ◊ postu in su fogu e sortu in su crisolu ndh'essit piús perfetu Etymon ctl., spn. cresol, crisol Translations French creuset English melting pot, crucible Spanish crisol Italian crogiòlo German Schmelztiegel.
crigumàrras circumàrra
crígura chícula
crijúra chijúra
crílta , nf: crista, grista, rista 1 Definition tretu o oru prus in artu, ma mescamente su concale de s'ogu, is pilos de su concale de s'ogu; su bancu de is surcos; sa petza de sa pubusa de su porcu cota e cufetada; atza de monte; sa bisura de sa cara Synonyms e antonyms assa 1, ispuntone 1, punta / chichirista, chígiu, cocorosta / aerzu, bisura Idioms csn: artziare de cristas = artziai sa faci, is ogus (fintzes fendi atentzioni po arrespetu a ccn.); fàghere malas cristas = intristaisí, annugiaisí; èssere de mala c. = èssiri de bisura lègia; sas cristas de sos àrvores = sas puntas, sas chimas Sentences su sole si ch'est frantu a crista bàscia: in s'aera tempestosa si respirat s'alenu de sa dilgràscia 2. dae su balcone de domo si bident sas cristas de Sos Sete Frades ◊ fit abboghinendhe subra de sas cristas de su monte ◊ pramutza, totorógiu e cambigana bi ndhe at in donzi crista de andhamenta ◊ no si bidet de nue una crista (P.Mura) 3. arratza de crista chi zughet: eite si ti ponet manu!…◊ est ladinu a sa crista chi istat male! Scientific Terminology crn Etymon ltn. crista Translations French sourcil English eyebrow Spanish ceja Italian sopraccìglio German Augenbraue.
criltàllu , nm: cristàgliu, cristallu Definition una genia de imbidru; sa rena de unu minerale comente si apedrat; dhu narant fintzes a una maladia chi faet a essiduras, una genia de fruschigiolas prenas de abbadúgia Sentences a chini est imbissau a segai e iscopiai is servítzius de lacinu o is tassas de cristallu iat a tocai a dhis narri "is manus cotas!" (G.Desogus) Scientific Terminology mnr Etymon itl. Translations French cristal English crystal Spanish cristal Italian cristallo German Kristall.
criltiànu , nm, agt: cristianu Definition chi o chie, batiau, credet e andhat aifatu de Cristos; sa persona umana, s'èssere umanu, dónnia e css. persona, ómine o fémina chi siat, css. sa fide chi professat o fintzes chentza fide in divinidade peruna; si narat fintzes a persona connota, a su postu de su númene, tzerriandhodha po dhi giare cosa (de papare) a imboladura si no faet de àtera manera (ca sinono deasi si betat a un'animale) Synonyms e antonyms pelsone | ctr. animabi Idioms csn: fàchere unu moru a cristianu = batiai; no si biri fillu de cristianu = èssiri su logu sentza de genti nudha, solu deunudotu Sentences "ti batígio e ti fato cristianu!", narat Babbai unghendhe su chizu a su pupitu ◊ cussu no tenit bisura de cristianu batiau: est brentedhu e oghidrotu! ◊ chie no tenet dolu de s'àteru no si nat cristianu batizau ◊ naraus cristianu a chini at arriciu su batísimu, creit e cunfessat sa dotrina cristiana 2. cussu cristianu est mutu dae nàschita ◊ piús che in Roma cristianu tilibilche in Sardigna mi cheria (S.Baldino)◊ si cramaiat sa cane arrejonèndhela che a unu cristianu ◊ crediant chi a che picare sa bida a unu cristianu fit a zocare ◊ apu nau a fuedhai a sa moda de is cristianus! ◊ dh'apu curau coment'e unu cristianu ◊ cun cudhus ogus de cristianu, su cani pariat domandendu perdonu ◊ candho bident a Gavinu intrendhe in Sosso no si bi acherat unu cristianu (Còntene) 3. cristianu, leh, tene! ◊ in cussu logu dhoi fiat de timi, ca totu in giru no si bidiat fillu de cristianu Surnames and Proverbs prb: su cristianu est chei su terrinu: no ndhe li benzat cantu ndhe agguantat! Etymon ltn.e christianus Translations French chrétien, individu English christian, man Spanish cristiano Italian cristiano, uòmo, indivìduo German Christ, Mensch.
críma clíma
crimallèra , nf Translations French crémaillère English rack Spanish cremallera Italian cremaglièra German Zahnstange.
críme clíma
crímene , nm: crímine, crímini, grímine Definition dannu, male chi si faet apostadamente / sejare o tènnere a unu in crímine = sighire, segudare a unu faghindhe su dannu, itl. cògliere in flagrante Sentences l'ant sejadu in crímines Etymon ltn. crimine(m) Translations French crime English crime Spanish delito Italian crìmine German Verbrechen.
crimeràre chimeràre
criminài , vrb: acriminai*, criminare Definition betare is neghes, cricare a unu po calecunu dannu chi at fatu (o si pentzat chi at fatu) Synonyms e antonyms acajonare, acrupai, acusai, imputai, incrupai.
criminàle, criminàli , agt, nm Definition chi o chie prus che àteru tenet impreu a fàere male Translations French criminel English criminal Spanish criminal Italian criminale German Verbrecher.
criminàre criminài
crímine, crímini : crímene
crimizòne , nm Definition chedha de gente; muntone o gurdone de frutuàriu Synonyms e antonyms tribizone, trumulloni Translations French groupe de personnes English group Spanish corrillo Italian gruppo di persóne German Gruppe von Personen.