impígnu , nm: impinnu,
impínniu Definition
su impiciare in o a calecuna cosa, èssere ocupau faendho calecuna cosa; genia de decisione, impromissa de fàere o de pònnere contivígiu a fàere o a s'interessare de calecuna cosa
Synonyms e antonyms
impíciu,
improminsa
Idioms
csn:
fàghere una cosa a bell'impinnu = cun incuru mannu; pane de i. = pani de scèti chi si fait po impromissa a unu santu; bogaresiche o catzàresi s'impignu = muntènnere sa promissa, sa peràula (ctr. secare s'impinnu); puntillosu in sos impinnos = pertzisu, chi los muntenet, chi no fartat
Sentences
a bell'impinnu mezorendhe tancas, sas robbas chi solia pasculare
2.
sos pisedhos sunt lestros a promítere, ma no si ammentant de si che bogare s'impignu ◊ su de èssere indhedha no podet secare s'impinnu de s'amore!
Etymon
srd.
Translations
French
engagement
English
engagement,
care
Spanish
empeño,
compromiso
Italian
impégno
German
Verpflichtung.
impilatzàre , vrb Definition ischedrare a crachina Synonyms e antonyms arrabbussai, arraspagliai, impalitai, incalchinare, intunigare, irrustigare.
impilídu , pps, agt: impiliu Definition de impilire; chi dhi est naschiu su pilu (a su cristianu, totu ororu de sa natura) o is pinnias (a su pigione) de comente est creschendho Synonyms e antonyms impinniu 2. sos puzonedhos sunt impilidos ◊ a tréighi o batórdighi annos su pisedhu est impilidu ◊ tandho si ammentat de su primu bolu de sos puzones suos in beranu, candho impilios dae supra sa manu si sunt tucaos dassàndhelu solu (Piga).
impiligàre , vrb: impirigai,
impirigari,
imprigare Definition
arrèschere, pònnere a unu in mesu de cosas pagu de bonu, su si pèrdere in calecuna dificurtade, betare apare; fintzes ocupare faendho cosa
Synonyms e antonyms
imbusticai,
pèldere
/
imbogiare,
trabojare
Sentences
cussu est impirigau in d-unu muntoni de cosas! ◊ l'at impiligadu su dimóniu
2.
chi no funt erribbaus bollit narri ca ant fatu guastu cun sa màchina o si funt impirigaus in custus caminus ◊ us corros a cerbu si dhi funt imprigaus in as brancas de as matas ◊ sa lana si est totu impirigada
3.
immoe soe impirigau in d-una cummédia e nd'apu peri un'àtera de currègere
Etymon
itl.
implicare
Translations
French
engluer,
séduire
English
to lime,
to entice
Spanish
enredar,
envolver
Italian
invescare,
sedurre
German
umgarnen,
verführen.
impilíre, impilíri , vrb Definition
pònnere pilu: si narat de is pigiones, de sa gente (is piciocos chi faendho a mannos dhis creschet su pilu a inghíriu de sa natura)
Synonyms e antonyms
pilire
| ctr.
ispilire
Sentences
in su nidu una rúnchile crompia est impilindhe alas e carena (G.Piga)◊ bessidindhe dae mesu, tue, ite ti contas mannu, candho no ses mancu impilidu! ◊ chin sas manos a gupu, che lachedhu, est carignendhe bator gardaneras galu impilindhe ◊ su pitzinnu est galu a impilire
Translations
French
emplumer
English
to feather
Spanish
emplumar
Italian
impiumare
German
Federn bekommen.
impilíu impilídu
impillàda , nf Definition pira de istrégiu o àteru postu subrabare, unu in pitzu de s'àteru Synonyms e antonyms cabidhada.
impillài , vrb Definition
pònnere unu pígiu in pitzu de s'àteru, subrabare, apirare; atrotigare e acostire duos filos apare, a manera chi s'imbodhighent s'unu cun s'àteru
Synonyms e antonyms
apillai
/
folfigiare,
profizare
Etymon
ltn.
implicare
Translations
French
tordre des brins,
des fils
English
to wring,
to double yarns
Spanish
torcer hilos
Italian
tòrcere o raddoppiare i fili
German
winden.
impillída impédhida
impilóriu , nm Definition cannedhu de linna cun àteros duos prus fines intraos a grughe ma fadhios s'unu cun s'àteru, agiummai in punta unu a un'ala e unu a s'àtera, po fàere is madassas de lana filada o àteru Synonyms e antonyms àspia, aspu 1, naspa, trobidógiu Scientific Terminology ts, ans.
impilucàdu , agt Definition postu de piluca, chi portat sa piluca Sentences essit impilucadu su dutore, pustis si ponet a inamorare…(C.A.Tola)
impilurtzài , vrb: impilutzai Definition fàere atzutzudhire, pònnere sa tzudha de su fritu, de s'assíchidu Synonyms e antonyms altudhare, apilurtzare, apilurtzie, astragare, impilurtziri, istriorai Sentences mi ndi est impilutzada sa pressoni! Etymon srd.
impilurtzíre, impilurtzíri , vrb Definition fàere atzutzudhire, pònnere sa tzudha de su fritu o po assíchidu malu Synonyms e antonyms altudhare, apilurtzare, astragare, impilurtzai, istriorai Sentences intendhendhe cuss'ómine a frastimos mi fio fintzas impilurtziu ◊ chi pentzo a totu cussu sacrifítziu, mi impilurtzo ancora oe! ◊ fustis totus impilurtzius po su chi s'iant contau 2. su beranu est alenu caente, tebiore pro sos chi sunt impilurtzidos Etymon srd.
impilutzài impilurtzài
impilutziméntu , nm Definition sa bisura lègia chi tenet un'animale castiandhodhu a su pilu candho istat male Sentences is brebeis si prandiant de ebra e dhis fut passau totu s'impilutzimentu fendusí lúcidas.
impínghere , vrb Definition ispínghere a parte de aintru Synonyms e antonyms ispínghere* Sentences impinghe sa zanna!
impínna impèna
impinnaciài , vrb Definition pònnere su pinnàciu Synonyms e antonyms impubusare.
impinnàda , nf Definition s'artzada chi ndhe faet su cuadhu cun is peis de ananti Synonyms e antonyms brischílliu, cadramissada, impinnadura.
impinnadúra , nf Definition su impinnai Synonyms e antonyms brischílliu, cadramissada, impinnada Etymon srd.