ímula , nf Definition
fròngia de su mucadore, in su costúmene
Synonyms e antonyms
chímula,
pilindrenga
Translations
French
frange
English
fringe
Spanish
fleco
Italian
fràngia
German
Franse.
in , prep Definition
prep. chi s'impreat po giare a cumprèndhere su istare, su abbarrare e a dónnia modu s'idea de logu o de tempus: cun su vrb. essire fintzes po movimentu (es. essíreche in machines, in coranta mois, che so essidu in Macumere); cun partes de su corpus, chentza artículu: in conca, in trugu, in buca, in petorras (a sing. cun s'art. puru), in brente, in bratzos (a sing. cun s'art. puru), in manos (e in manu, in sa manu, in sas manos), in pes (a sing. cun s'art., sinono bolet nàrrere àteru); coment'e prefissu si che aunit cun medas foedhos, e a bortas (pagas, ca no est manígiu própiu de sa limba sarda) fintzes cun significau de nega (no: intzivile, incoberàbbili
Idioms
csn:
avb. de manera: fàghere una cosa in fadhina = irballendhe; nàrrere una cosa in suspu, èssere in pessos, fàghere in presse (impresse), fàghere in pessare, fàghere in lestresa, lassare in pasu; èssere in frenugu, in sas berbeghes, in su bestiàmine, in s'olia, in mura, in linna, in su dutore = èssere chirchendhe frenugu, pastorighendhe berbeghes, bestiàmine, collindhe olia, mura, faghindhe linna, in ambulatóriu pro faedhare su dutore; èssiri in camisa, in mudandas, in cracionis = zúghere bestidu (chentza zúghere àteru subra) sa camisa, sas mudandhas, sos pantalones; èssere o no èssere in dare = tènniri ganas, no tènniri ganas de fuedhai, de arrespúndiri; èssere in abba, in fritu, in caentu = (nau de su tempus), èssiri sempri pruendi, èssiri fendi frius, fendi callenti; zúghere su cherbedhu in abba = guastu, ammachiau; in domíniga, in lunis, in martis e gai = in die de domíniga e gai; èssere in sos… agt. numeràriu + annos = faghindhe sos… + agt. numeràriu + annos, faghindhe sos annos de lòmpere; leare, dare, ispèndhere unu valore in + nm. = pònnere a, iscambiare cun + nm.
Sentences
in sa mente mia est abbarranno una santa e cara visione de tiatia ◊ funt totu s'ora sétzius in pratza ◊ inoghe semus in Bonorba ◊ fradi miu bivit in Bidhexidru ◊ che zuto brutura in s'ogru ◊ in sa dí de oi ◊ si sunt cojados in sàpadu ◊ est cun is manus in cruxi ◊ su trigu in làmpadas comintzat a incherare ◊ in s'ierru fait frius ◊ in tota die no at fatu nudha ◊ manighendhe mi che intrat sa peta in dentes ◊ mi pongu in su soli ca tengu frius ◊ mi setzo in s'umbra ◊ poneus sa pingiada in su fogu ◊ frade tou est in sos vint'annos
2.
candu fuedhat, cussu nci essit in cincuanta mois! ◊ che so pigadu in montes ◊ sos Americanos che sunt pigados in sa Luna ◊ no ti che intrat s'iscuru in buca ◊ est torradu in segus ◊ si at betadu s'issallu in conca ◊ ch'est essidu in Núoro
3.
làssami sa conca in pasu! ◊ no li faedhes ca no est in dare, oe! ◊ oe est in muta bona ◊ múndhache s'arga, ca a su cola cola che la leamus in pes! ◊ so in comporare: a fura no ndhe leo! ◊ totu su chi teniat si l'at ispesu in diverteras ◊ bae: a ti lu dare in pische, custu! ◊ su triballu lu cherzo pagadu in dinari, no in cosa!
Etymon
ltn.
in
Translations
French
en,
dans,
à
English
in,
at,
to
Spanish
en
Italian
in
German
in.
inalbinàre , vrb Synonyms e antonyms albinare, illatare, imbarchinai, incalchinare Etymon srd.
inalienàbbile, inalienàbbili , agt Definition chi no si podet e no si depet giare e ne bèndhere, nau de css. cosa ma mescamente de is diritos umanos e pulíticos.
inamàre , vrb Definition cassare e piscare cun s'amu Synonyms e antonyms ingamai* 1.
inamoràda , nf: innamorada Definition fémina chi istimat meda a unu, indiosada de ccn., sa fémina ammorandho chi at giau su foedhu de bòllere a unu a pobidhu Synonyms e antonyms ammorada, fidantzada, isposa 2. s'inamorada mia paret una columba cun sas tritzas de oro!…
inamoradítu , agt Definition nau de ómine o de fémina, chi istat ammorandho cun s'unu/a e cun s'àteru/a Synonyms e antonyms alleriosu, ammorajolu, galanseto Etymon srd.
inamoràdu , pps, agt, nm: innamoradu Definition
de inamorare; chi o chie istimat meda a una, indiosau de ccn. o fintzes de calecuna cosa; s'ómine ammorandho chi at giau su foedhu de bòllere a una a pobidha / èssere i. fatu = inamoradu forte, meda
Synonyms e antonyms
ammoradore,
fidantzadu,
isposu
/
cdh. innamuratu
/
amorosu
2.
e deo fatu a issa innamoradu che perdia caltzones e sentidu
Translations
French
amoureux
English
fell in love
Spanish
enamorado
Italian
innamorato
German
verliebt,
Verliebte.
inamorài , vrb: inamorare,
innamorai,
innamorare Definition
pònnere amore, istima forte a unu, a una, a calecuna cosa
Synonyms e antonyms
abbaradhare,
abbelare,
ammorare,
fastigiai,
imbelare,
indeosare,
ingeniai
| ctr.
disamorare
Sentences
est innamorendhe cun àter'una fémina ◊ si ndh'est innamorada a s'ojada chi li at dadu ◊ ohi, si fui bajanu ti mi dia innamorare!
Translations
French
tomber amoureux
English
to fall in love
Spanish
enamorarse
Italian
innamorarsi
German
sich verlieben.
inamoraméntu , nm Definition
su s'inamorare
Synonyms e antonyms
indiosada,
indiosamentu
Translations
French
action de tomber amoureux
English
falling in love
Spanish
enamoramiento
Italian
innamoraménto
German
Sichverlieben.
inamoràre inamorài
inanedhàre , vrb Definition pònnere s'anedhu Etymon srd.
inanimàdu , agt Definition chi est chentz'ànima e chi po cussu no tenet sa capacidade de si mòvere, de crèschere, de fàere, de pentzare o àteru chi distinghet is èsseres bios.
inarfabbétu , agt Definition chi no ischit a lígere e ne a iscríere Synonyms e antonyms legu.
inartàre, inartiàe , vrb Definition pesare in artu, a in artu Synonyms e antonyms alciare Sentences unu tempus in iscola si saludaiat sa maista inartandho sa manu destra Etymon srd.
inaspiadúra , nf Definition su inaspiai Etymon srd.
inaspiài , vrb Definition imbodhigare su filu in s'ixorbidórgiu (in s'aspu) Etymon srd.
inasprèssiri , vrb Definition fàere pigare arrennegu, tzacu, fàere pèrdere sa passiéntzia a fortza de giare ifadu o de fàere cosas chi no si podent padire Synonyms e antonyms apurai 1, apurire, asperai, ifadare, intriscare, suberiare Etymon itl. inasprire + -ecer spn.
inaugurài, inauguràre , vrb Definition prus che àteru, incingiai o apèrrere una grandhu òpera, un'òpera púbblica.
inauguratziòne, inauguratziòni , nf Definition su inaugurare.