A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

ingruxàe, ingruxài , vrb Definition passare a istúturu una cosa cun àtera, pònnere o passare a grughe (fintzes a intessidura); arare a traessu, a istúturu de is surcos fatos in su brabatu; pònnere in sa grughe Synonyms e antonyms ruciare / inclavai Sentences si est sétziu e at ingruxau is bratzus ◊ ingruxai is cambas ◊ is cuadhus si funt firmaus abundi s'ingruxant is andaredhas ◊ is cranistajos ingruxant sa sarpa faendho cadinos 3. mortu a perda o ingruxau totu est su própriu: bociu dh'ant! Etymon srd. Translations French croiser, couper English to intersect Spanish cruzar Italian incrociare, intersecare German kreuzen, sich kreuzen.

ingruxaméntu , nm Synonyms e antonyms ingrugiadura Etymon srd.

ingruxàre , vrb Definition abbasciare ccn. cosa a una parte (es. sa conca o àteru); fàere totu trotu Synonyms e antonyms ancrucare, dòrchere, grunare, grusare, imbasciai, incruai, incrunai*, ingrussiare / atuturae, indortigare Sentences s'ingruxant piús de su normale chi azummai si truncant s'ischina ◊ sos chercos los at ingruxados su bentu ◊ che teracos ingruxant sa conca a donzi móvida de su padronu ◊ si ti paret bàscia sa terra pro ti pòdere ingruxare… ◊ a sa losa m'ingruxo cun devotu riguardu ◊ si devet ingruxare de fronte a sos meres Translations French s'incliner, baisser, se courber English to bend down Spanish inclinarse Italian inchinarsi, piegarsi German sich neigen.

ingruxeràu , agt Definition fatu a gruxeri, chi est a grughe, a dortu e a rugadis, postu de dónnia manera e betu Etymon srd.

ingruxéri , nm Definition grughes de istrada, tretu inue duos camminos o orrugas si atóbiant a grughe (fintzes cosas postas a istúturu, a rughinu) Synonyms e antonyms aggrugadura, agruxeri, carvadura, forchidhadura, infurcada, ingrugiada, ingrugiadura, orrucradorzu, rughera Sentences si seus firmaus in s'ingruxeri intr'e duas bias Etymon srd. Translations French carrefour English crossing Spanish encrucijada, cruce Italian incrócio German Kreuzung.

ingruzàre ingrujàre

ingruziàda ingrugiàda

íngua , nf: ínguina, ínguna Definition su tretu coment'e surcu tra sa còscia (a parte de aintru) e sa bentre (su sutabbídhiu) Synonyms e antonyms angunàglia, ibbina, igliari, ímbana*, immina, ranedha Sentences sa stabedhi mi calàt fintzas a s'ínguina Scientific Terminology crn.

inguantài, inguantàre , vrb Definition pònnere o bestire is guantes.

inguarnitzàre , vrb Definition pònnere (retratu, fotografia, pintura e gai) cun sa cornice totu a inghíriu Synonyms e antonyms incornissare Sentences ant detzisu de inguarnitzare sa lítera e de ndhe fàghere unu bellu cuadru Translations French encadrer English to enframe Spanish enmarcar Italian incorniciare German einrahmen.

ingudhàni, ingudhànis, ingudhéni, ingudhénis icudhéi

ingudhidadúra imbudhidadúra

ingudhidài, ingudhidàre imbudhidài

ingudrài , vrb: ingurdae, ingurdai, ingurdare, ingurrai Definition essire o fàere ingudru, pagu segante, nau de s'atza de un'aina mescamente a fortza de dh'impreare Synonyms e antonyms angudrai, auldare, intusciai, irburdare, irdassai, irgurdare, irmarrare, sgurdai | ctr. arrodai 1, immolare Sentences arriscu de m'ingudrai s'arrasoja Etymon srd. Translations French émousser English to blunt Spanish embotar Italian ottùndere German abstumpfen.

ingudroníu , agt Definition nau de ccn., chi cricat cosa coment'e un'ingurdone, disigiosu meda, chi dh'ispédhiat, chi est tropu atacau a ccn. cosa Synonyms e antonyms aggudroniu / desizosu, ingurdigiosu Sentences cussu pipiu est ingudroniu a sa tita ◊ cussa est genti ingudronia a su dinai, a s'ispàssiu Etymon srd.

ingúdru , agt: ingurdu 1 Definition nau de un'aina, chi no segat (a fortza de dh'impreare, e si narat fintzes de marra); nau de unu, chi no cumprendhet, chi cumprendhet cun dificurtade Synonyms e antonyms angudru, auldu, irburdadu, irmarradu, iscutzu 1 / ingurru, sgudru | ctr. arrodadu, segante Idioms csn: i. che un'arrasoja a s'imbressi = prus irmarradu de gai!…; tirai a ingurdu = fàghere una cosa a malaggana, a murrunzu Sentences gortedhu ingurdu segadidus ◊ po fai linna at pigau una càvuna ingudra ◊ marrendi in terra prena de perda su marroni essit luegus ingurdu 2. cun su fenu puru su molenti tirat a ingurdu: no dhi praxit Etymon srd. Translations French émoussé English blunt Spanish embotado Italian ottuso, non tagliènte German stumpf.

inguéntu , nm Sentences s'inguentu de sa Madalena, de santa Rosalia Translations French panacée English panacea Spanish panacea Italian panacèa German Allheilmittel.

inguglionàlzu , agt, nm: ingullionarzu Definition chi o chie pentzat solu a ingurtire, chi si che bolet papare totu issu, inguglione Synonyms e antonyms allambridu, allupidu, bentranu, inguglione, mangiufoni, pasteri, sassagoni Sentences ti dhu torro a nàrrere cal'est su bonu: a rispetare s'àteru, a no èssere ingullionarzu e ne fengosu Etymon srd.

ingugliòne , agt: ingullione Definition chi iat a bòllere totu cussu, chentza lassare nudha a is àteros Synonyms e antonyms allimidu, allupidu, bentranu, ingrutone, mangiufoni, mossarzu, pasteri, sassagoni, sgalluponi / cdh. ingudhosu Sentences cudhissiosu e inguglione, brujat su logu ◊ a disizare disizo pagu, no so inguglione! ◊ fit timenne chi cussu ingullione no li lassaiat sa parte ◊ da su esser, Farina, ingullione ti as lassadu andhare sa fortuna chi destinada a tie fit dereta!(Moretti) Scientific Terminology ntl Etymon srd. Translations French goulu English greedy Spanish goloso Italian ingórdo German gefräßig.

inguglionería , nf Definition su èssere ingugliones, disígiu malammodidu, esagerau, de bòllere fintzes s'angenu Synonyms e antonyms allimimentu, allurpidura, bentrania, ingorrosia, inguglionia, ingurdímine, ingurtonéntzia, iscórporu, lambridura, pasteréntzia Sentences in su logu brutu bi paschet sa musca cun inguglioneria ◊ s'inguglioneria de s'ómine atzecadu est unu mare chi no si pienat mai Translations French gloutonnerie English greed Spanish glotonería Italian ingordìgia German Gefräßigkeit.