istanzarólu , nm Synonyms e antonyms barrachinu, sidellu Scientific Terminology stz Etymon srd.
istanzíre , vrb: istinzire Definition tupare is istampighedhos de un'istrégiu po no pèrdere; pònnere a modhe is carradas innanti de dhue pònnere su binu po chi si ufrent a manera de no ndhe pèrdere Synonyms e antonyms istagnai Sentences at istinziu sos mojos Etymon itl. stagnare
istànzu istàgnu
istànzu 1 istàgnu 1
istapàre , vrb: istupai,
istupare,
istupari,
stapai Definition
tròchere su tapu o fintzes àteru chi si ponet a tupone e no lassat passare sa cosa; essire totinduna de calecunu logu, andharesindhe impresse
Synonyms e antonyms
stuponai
| ctr.
tapai
Sentences
istupade s'ampulla e betade! ◊ che cheret istupada s'abba de sa bartza pro abbare s'iscra ◊ istupàdebbos bene sas orijas! ◊ andhaias a s'ortu a che istupare s'abba de sa cora ◊ cheret istupadu su cundhutu ca s'abba no colat ◊ a mi dhu istupas su lavandinu?
2.
istupa a fora! ◊ dae un'otorinu ndhe istupant duas pisedhutzas ◊ eh, tui istupandi meda a foras cun sa màchina sentza de castiai si ndi est passendi àtera!…◊ nci fut istupau che unu bentu ◊ su bentu che istupat fúrridu urulendhe ◊ che so istupadu a chircare comente mi so sapidu chi mancaiat su bestiàmine
Etymon
srd.
Translations
French
déboucher,
débusquer
English
to unclog,
to uncork,
to come out
Spanish
destapar,
descorchar
Italian
stappare,
sturare,
stasare,
sbucare
German
entkorken,
ausräumen,
herauskommen.
istàpidu, istàpiu , bvrb Definition a logos est su pps. de su vrb. èssere (chi dhu pigat de istare/istai) Synonyms e antonyms istadu, istétiu Sentences est po more de sa fertilidade chi dhue at istàpiu bidhas medas, in cue ◊ ant a èssere istàpios mancu chentu metros a che imbàtere (D.Boeddu)◊ est istàpia una cosa curiosa pràcia a totus (C.Argiolas)◊ cantu iat a èssi istàpiu bellu a si frimmai in cussus logus! ◊ ite fuit istàpidu a èssere babbu? ◊ Zuanni fuit istàpiu lestru betandhe su latzu po acapiare su pudhecu (R.Arca)
istàre iltàre
istàre 1 , nm Definition
tàula, pianu de unu parastàgiu
Sentences
unu parastazu a tres istares (G.F.Sedda)
Translations
French
étagère,
rayons
English
shelf
Spanish
estante
Italian
ripiano
German
Fach.
istarédhu , nm: istarellu, staredhu Definition genia de istrégiu, nau fintzes in su sensu de css. istrégiu (ma unu pagu cun ifadu) Synonyms e antonyms ammeróculu, isterzu 2. e totu custos istarellos, imbia? collichelos! Etymon itl. starello.
istarellàre , vrb: staredhai Definition betare cosa de un'istrégiu a s'àteru, prus che àteru coment'e cosa chentza imprastu (o nau po cosa cunsiderada deasi) Sentences ite ses istarellendhe? làssala inue est cussa cosa! Etymon srd.
istaréllu istarédhu
istàri , nm: stari Definition dominàriu, domu manna Sentences is istaris de Castedhu de susu funt apiculaus in sa costera.
istariàlzu , nm: isteralzu,
isteriarzu,
osteriàrgiu*,
stariàrgiu Definition
chie tenit sa staria o pasada po arrecire e pònnere gente furistera a crocare e fintzes po papare
Synonyms e antonyms
arbergadore
Sentences
si calchi bolta bufamus binu malu, sa neghe l'at tota s'isteriarzu ◊ in logu sou faghet s'istarialzu
Translations
French
aubergiste
English
host,
hotelkeeper
Spanish
mesonero,
posadero
Italian
òste,
albergatóre
German
Wirt.
istarragàtu , nm Definition boghes de animales Synonyms e antonyms irgràmiu, istríulu Sentences in coile intendes totu is istarragatos de is tzerpias (E.Nieddu)◊ sa note s'intendent istríulos e istarragatos lexos.
istarràsciu , nm: sdarràsciu Synonyms e antonyms
carràschiu,
grúspidu,
iscaràsciu,
larodhu,
salchedha,
scupidura,
seca,
spudu,
tòllere
Sentences
su minadori, béciu, est tussendi a istarràscius
Etymon
srd.
Translations
French
graillon,
crachat
English
spit
Spanish
gargajo
Italian
scaràcchio
German
Schleim.
istarrúdu , nm: isturrudu,
sturrudu Definition
genia de torrada de àlidu a tzàcurru, prus che àteru cun sa buca
Synonyms e antonyms
istúrridu*,
isturrúsciu
Translations
French
éternuement
English
sneeze
Spanish
estornudo
Italian
starnuto
German
Niesstoß.
istarviàre , vrb: istrabiare, istraviai, istraviare 1, straviai Definition ispèndhere o pònnere sa cosa chentza ndhe perdimentare, cricandho de ndhe pònnere prus paga, manigiare sa cosa a régula; pigare cun arrispetu o contivígiu po no fàere dannu o nòghere Synonyms e antonyms acolomizare, aorrai, arresparmiai, avitare / parpare Sentences m'istràbiant cada ghetada de manu ◊ no istràviant cuidau e trabballu po ispàrgiri su sèmini de sa paràula de Deus ◊ sas màchinas nos istràviant suore ma catzant velenu 2. lis at fatu secare sos archiles a sos cavadhos, istarviàndhendhe una chentina Etymon ctl. estalviar.
istàscia , nf: istassa, istàssia Definition su istare, su abbarrare firmos, sèmpere de unu matessi betu o manera, sighindho a fàere sa matessi cosa, o de su matessi pàrrere Synonyms e antonyms abarru, firmesa, giudísciu, tinnu / càdara Sentences martu est gadhighinosu: no at istàssia (G.Piga)◊ sos sónnios no ant istassa: no istas in su matessi locu, ti ses pérditu, ses foras de domo, ti torrant a pitzinnu minore… (B.Bandinu) 2. mamma pediat chin istàscia solu pro sos fizos, si aiant bisonzu.
istasèra, istasèro , avb Definition
custu sero, su sero de oe, oe a mericedhu, a primu note
Synonyms e antonyms
oesero
Sentences
pioet istasera e càglio ca no lughet su sole (G.Orgolesu)◊ istasero bi est sa riunione pro sa festa ◊ a domo torro istasero
Scientific Terminology
tpc
Translations
French
ce soir
English
this evening
Spanish
esta noche
Italian
staséra
German
heute abend.