A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

istanzarólu , nm Sinònimos e contràrios barrachinu, sidellu Terminologia iscientìfica stz Ètimu srd.

istanzàrzu , nm: stangiaju Sinònimos e contràrios contzinu, stangeri Ètimu itl. stagnaio.

istanzíre , vrb: istinzire Definitzione tupare is istampighedhos de un'istrégiu po no pèrdere; pònnere a modhe is carradas innanti de dhue pònnere su binu po chi si ufrent a manera de no ndhe pèrdere Sinònimos e contràrios istagnai Frases at istinziu sos mojos Ètimu itl. stagnare

istànzu istàgnu

istànzu 1 istàgnu 1

istapàre , vrb: istupai, istupare, istupari, stapai Definitzione tròchere su tapu o fintzes àteru chi si ponet a tupone e no lassat passare sa cosa; essire totinduna de calecunu logu, andharesindhe impresse Sinònimos e contràrios stuponai | ctr. tapai Frases istupade s'ampulla e betade! ◊ che cheret istupada s'abba de sa bartza pro abbare s'iscra ◊ istupàdebbos bene sas orijas! ◊ andhaias a s'ortu a che istupare s'abba de sa cora ◊ cheret istupadu su cundhutu ca s'abba no colat ◊ a mi dhu istupas su lavandinu? 2. istupa a fora! ◊ dae un'otorinu ndhe istupant duas pisedhutzas ◊ eh, tui istupandi meda a foras cun sa màchina sentza de castiai si ndi est passendi àtera!…◊ nci fut istupau che unu bentu ◊ su bentu che istupat fúrridu urulendhe ◊ che so istupadu a chircare comente mi so sapidu chi mancaiat su bestiàmine Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu déboucher, débusquer Ingresu to unclog, to uncork, to come out Ispagnolu destapar, descorchar Italianu stappare, sturare, stasare, sbucare Tedescu entkorken, ausräumen, herauskommen.

istàpidu, istàpiu , bvrb Definitzione a logos est su pps. de su vrb. èssere (chi dhu pigat de istare/istai) Sinònimos e contràrios istadu, istétiu Frases est po more de sa fertilidade chi dhue at istàpiu bidhas medas, in cue ◊ ant a èssere istàpios mancu chentu metros a che imbàtere (D.Boeddu)◊ est istàpia una cosa curiosa pràcia a totus (C.Argiolas)◊ cantu iat a èssi istàpiu bellu a si frimmai in cussus logus! ◊ ite fuit istàpidu a èssere babbu? ◊ Zuanni fuit istàpiu lestru betandhe su latzu po acapiare su pudhecu (R.Arca)

istàre iltàre

istàre 1 , nm Definitzione tàula, pianu de unu parastàgiu Frases unu parastazu a tres istares (G.F.Sedda) Tradutziones Frantzesu étagère, rayons Ingresu shelf Ispagnolu estante Italianu ripiano Tedescu Fach.

istarédhu , nm: istarellu, staredhu Definitzione genia de istrégiu, nau fintzes in su sensu de css. istrégiu (ma unu pagu cun ifadu) Sinònimos e contràrios ammeróculu, isterzu 2. e totu custos istarellos, imbia? collichelos! Ètimu itl. starello.

istarellàre , vrb: staredhai Definitzione betare cosa de un'istrégiu a s'àteru, prus che àteru coment'e cosa chentza imprastu (o nau po cosa cunsiderada deasi) Frases ite ses istarellendhe? làssala inue est cussa cosa! Ètimu srd.

istaréllu istarédhu

istàri , nm: stari Definitzione dominàriu, domu manna Frases is istaris de Castedhu de susu funt apiculaus in sa costera.

istariàlzu , nm: isteralzu, isteriarzu, osteriàrgiu*, stariàrgiu Definitzione chie tenit sa staria o pasada po arrecire e pònnere gente furistera a crocare e fintzes po papare Sinònimos e contràrios arbergadore Frases si calchi bolta bufamus binu malu, sa neghe l'at tota s'isteriarzu ◊ in logu sou faghet s'istarialzu Tradutziones Frantzesu aubergiste Ingresu host, hotelkeeper Ispagnolu mesonero, posadero Italianu òste, albergatóre Tedescu Wirt.

istarragàtu , nm Definitzione boghes de animales Sinònimos e contràrios irgràmiu, istríulu Frases in coile intendes totu is istarragatos de is tzerpias (E.Nieddu)◊ sa note s'intendent istríulos e istarragatos lexos.

istarràsciu , nm: sdarràsciu Sinònimos e contràrios carràschiu, grúspidu, iscaràsciu, larodhu, salchedha, scupidura, seca, spudu, tòllere Frases su minadori, béciu, est tussendi a istarràscius Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu graillon, crachat Ingresu spit Ispagnolu gargajo Italianu scaràcchio Tedescu Schleim.

istarrúdu , nm: isturrudu, sturrudu Definitzione genia de torrada de àlidu a tzàcurru, prus che àteru cun sa buca Sinònimos e contràrios istúrridu*, isturrúsciu Tradutziones Frantzesu éternuement Ingresu sneeze Ispagnolu estornudo Italianu starnuto Tedescu Niesstoß.

istarviàre , vrb: istrabiare, istraviai, istraviare 1, straviai Definitzione ispèndhere o pònnere sa cosa chentza ndhe perdimentare, cricandho de ndhe pònnere prus paga, manigiare sa cosa a régula; pigare cun arrispetu o contivígiu po no fàere dannu o nòghere Sinònimos e contràrios acolomizare, aorrai, arresparmiai, avitare / parpare Frases m'istràbiant cada ghetada de manu ◊ no istràviant cuidau e trabballu po ispàrgiri su sèmini de sa paràula de Deus ◊ sas màchinas nos istràviant suore ma catzant velenu 2. lis at fatu secare sos archiles a sos cavadhos, istarviàndhendhe una chentina Ètimu ctl. estalviar.

istàscia , nf: istassa, istàssia Definitzione su istare, su abbarrare firmos, sèmpere de unu matessi betu o manera, sighindho a fàere sa matessi cosa, o de su matessi pàrrere Sinònimos e contràrios abarru, firmesa, giudísciu, tinnu / càdara Frases martu est gadhighinosu: no at istàssia (G.Piga)◊ sos sónnios no ant istassa: no istas in su matessi locu, ti ses pérditu, ses foras de domo, ti torrant a pitzinnu minore… (B.Bandinu) 2. mamma pediat chin istàscia solu pro sos fizos, si aiant bisonzu.

istasèra, istasèro , avb Definitzione custu sero, su sero de oe, oe a mericedhu, a primu note Sinònimos e contràrios oesero Frases pioet istasera e càglio ca no lughet su sole (G.Orgolesu)◊ istasero bi est sa riunione pro sa festa ◊ a domo torro istasero Terminologia iscientìfica tpc Tradutziones Frantzesu ce soir Ingresu this evening Ispagnolu esta noche Italianu staséra Tedescu heute abend.