madarocàda , nf Definition its Sentences sunt colados in cheas e in sedhas, intro de ruos pungosos chi ant isungiadu cun madarocadas.
madàssa , nf: matassa, medàscia, medassa, metàscia Definition matzu tundhu grussu a lobos mannos de cosa filada, lana o àteru (filu de currente, filuverru, fintzes istentina po fàere sartitzu) Synonyms e antonyms altzola, ferrata, madafa Idioms csn: sòrbere o isciòlliri sa madassa = fàgherela a lórumu cun su chíndhalu a manera de pòdere menzus impreare su filu; istrebiri sa medassa = (in suspu) arranzare sa chistione Sentences si acogonat che matassa de lana ◊ custa madassa est totu trogada 2. lassadhu benni a innòi ca istrebeus sa medassa! Etymon ltn. mataxa.
madàu , nm: medau,
merau Definition
logu serrau inue si acorrat o a ue faet fúrriu bestiàmene e dhue at fintzes aprigu o domo po istare is meres; bidhighedha, bidha pitica de pagas domos, prus che àteru coment'e parte de bidha prus manna; in calecunu logu est fintzes s'eremàgiu (postorzu) de sa fae
Synonyms e antonyms
bidhichedha,
bidhiciolu,
bodheu,
furriadolzu,
trechinzu
Sentences
a su serbidori, candu benit margiani a su madau, no ndi dhu importat nudha de is brebeis e si fuit
2.
in merau dhoi teneus sa crésia e s'iscola
Surnames and Proverbs
smb:
Madau, Medau
Etymon
ltn.
metatum.
Translations
French
madàu 1 , nm Definition cosa fata in matéria, pudrigada; in cobertantza, cosa de ndh'àere bregúngia, trassa de cuare.
madèdha , nf Definition fémina trodolassa, grassa meda.
madèra , nf: marea Definition petzu de linnàmene de barcas fatu a cuidu po poderare (dhue fissare) is tàulas Etymon spn. madera.
madérria , nf Synonyms e antonyms
altària,
altivesa,
bagianeria,
chibberesa,
púdriu
Translations
French
gloriole,
vanité,
hauteur
English
conceit
Spanish
jactancia
Italian
vanaglòria,
alterìgia
German
Größenwahn,
Hochmut.
maderriósu , agt, nm Definition nau de ccn., chi portat madérria, nau in su sensu de imberriadu, vitziau 2. cussu est unu maderriosu! Etymon srd.
madérzu , nm: madrelzu Definition eremàgiu, muntone de laore postu po dhu treulare / totu a unu m. = totu paris, a muntone.
madéschiu , nm Definition avb.: a m. = a mala gana, coment'e cosa chi arreschet in su gúturu, chi aeschet Synonyms e antonyms aeschidura Sentences suspiras a s'iscúsiu ingurtindhe a madéschiu ranchiores (L.Loi).
madharòne , nm Definition bardúfola istrígile, longa Synonyms e antonyms dorrulodhu Scientific Terminology ggs.
madhitzósu , nm, agt: maritzosu, modhissosu, modhitzosu, mudhitzosu Definition pane modhe, fatu prus che àteru po is festas; chi est modhe, lentu, nau mescamente de su pane, ma fintzes de su letu / s'arrana mudhitzosa = ruspu Synonyms e antonyms fodhosu, modhe, modhitzu | ctr. téteru, tostu Sentences feus maritzosu de símbua e cacòis pintaus ◊ una parti de sa símbula si ndi pesat a cocòis e s'àtara s'ispòngiat po fai su modhitzosu 2. bolia unu tapissu modhitzosu po camminare iscurtza Etymon srd.
madíru , nm: mairu,
maridu,
mariru,
maritu Definition
s'ómine chi tenet pobidha, cojuau
Synonyms e antonyms
pobidhu
Sentences
cuss'aposentu madiru miu no bolit a dh'oberri ◊ candu fúrriat su madiru dh'agatat séria ◊ cussos duos sunt maridu e muzere ◊ càstia, mairu miu, sa scifedha mi as arrogau!
Surnames and Proverbs
prb:
su maridu contaredhu faghet ladra sa muzere ◊ maridu iscosidu, muzere istrudhada
Scientific Terminology
ptl
Etymon
ltn.
maritus
Translations
French
mari
English
husband
Spanish
marido
Italian
marito
German
Ehemann,
Mann,
Gatte,
Gemahl.
madísca , nf: merisca, merrisca Definition calidades de pigiones: segundhu s’arratza, in Sardigna est de passera in beranu, segundhu s’arratza nidat puru Synonyms e antonyms codilonga, coeta, coisàida, culisàida, isposita, madiscedha*, niacoa, tzantzigadita Scientific Terminology pzn, budytes flavus, motacilla alba.
madiscèdha, madischèdha, madixèdha , nf: ammadiscedha,
madrischedha,
maduscedha,
mardischedha,
marigedha,
mariscedha,
medixedha Definition
genia de pigione / m. de ní = àtera creze de custu puzone etotu, a conca chisinata
Synonyms e antonyms
codilonga,
codisàgala,
coeta,
culisàida,
isposita,
madisca,
maredha,
mariacoedha,
mirascedha,
niacoa,
tzantzigadita
Sentences
madixedha, cantus bortas de is alas tuas frorias mi lassasta tantis pinnias! ◊ bella madixedha cun sa coa alleputzia, ti poniast in is pértias e de suncuna ti fuiast
Scientific Terminology
pzn, budytes flavus
Etymon
ltn.
motacilla
Translations
French
bergeronnette
English
wagtail
Spanish
lavandera boyera
Italian
cutréttola
German
Stelze.
madòne, madòni , nm: midone Definition sa matza de su trigu postu a modhe dies meda, sueta, lassada pausare e iscolomada: essit bianca che late e s'impreat po meighina e po pònnere a s'orrobba (mescamente de arrandha) prentzandho po essire tètera Synonyms e antonyms farraímpia, groru, imbidoni Etymon ctl. midó.
madràfa , nf Definition foedhu nau a disprétziu po una fémina Synonyms e antonyms madrodha Sentences e chini dh'iat a èssi crétiu ca dhi podiat praxi una madrafa cumenti a tui?!
madràu , nm Definition genia de àghina niedha bona meda.
màdre , nf: madri 2 Definition
foedhu chi faet pentzare a calecuna cosa chi giaet sa vida, chi faet naschire, dipèndhere calecun'àtera cosa: pruschetotu si narat de sa parte de aintru de sa natura de sa fémina inue su fedu nou ingènerat e creschet fintzes a naschire e inue, dónnia mese si sa fémina no benit príngia, s'iscònciat su primu pígiu, sa carre noa o mama de sas abbas, itl. decìdua
Idioms
csn:
sa m. de s'úngia = sa carre suta de s'ungra; títulu de fémina chi est posta a su cumandhu de sas monzas: m. abbadessa, superiora; su male de sa m. = zenia de nervosu, itl. isterismo; duramadre, piamadre = de is medhighinas, su pilloncu chi apodhat a s'ossu e cussu chi apodhat a su cerbedhu; frigai bèni sa mardi a unu = dàreli dispiaghere mannu, una briga
Scientific Terminology
crn, ssl
Etymon
ltn.
matre(m)
Translations
French
utérus
English
womb
Spanish
útero
Italian
ùtero
German
Gebärmutter,
Uterus.
màdre 1 , nf: madri,
màdria 2,
màdrie,
mardi,
màrdia,
màrdie Definition
procu fémina mannu de pòdere angiare o fintzes chi at angiau / min. madriola; pudha matre = pudha frucera
Synonyms e antonyms
cópia,
lóvia,
sube
Sentences
in Roma faint vida che mardi atzopiada e nosu morendi de fàmini! ◊ a Efisinu dhi depit angiai una madri ◊ cussa a is otu fiat ancora apantroxada che una madri próssima! ◊ si tenes una màdria, dónnia tantu ti coes unu prochedhu ◊ babbu m'iat pigadu una madriola e dha paschia in is caminos
Scientific Terminology
anall
Translations
French
truie
English
sow
Spanish
cerda
Italian
scròfa
German
Sau.