A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

maconatzína , avb Definition fàghere a sa m. = a sa maconatza, che is macos, chentza cabu, chentza incuru, chentza pentzare sa cosa innanti Etymon srd.

maconàtzu , agt Definition chi est pagu sàbiu, chi portat pagu capia / fàghere a sa maconatza = a stravanadura, chentza cunsideru, che is macus, a tropu, chentza régula Synonyms e antonyms machilloto 2. gruxeit s'ischina suta de su tribàgliu a sa maconatza ◊ sos seros los ispiliat bufutzendhe e riendhe a sa maconatza ◊ si andhas a sa maconatza, chena connòschere su logu, finis male ◊ sa nave est andhandhe a sa maconatza, ca est bentu forte Etymon srd.

macòne , agt, nm Synonyms e antonyms machilloto, machisóngiu, maconatzu Sentences ses própiu unu macone, apedhendhe a sa luna! Etymon srd.

macósu , agt Synonyms e antonyms mancosu.

macótu , agt, nm Definition chi est unu pagu macu, nau de unu piciochedhu ma cun cunfidàntzia; genia de pigione Synonyms e antonyms machilloto, machisóngiu, trantziu / cincirri, olzale Sentences deo che tue ca no so macotu, in diritu perunu no bi creo Surnames and Proverbs smb: Maccotta Scientific Terminology pzn Etymon srd.

màcra , nf: maga, màgia, magra, maja, marca, marga, maxa Definition matedu bàsciu cun cambos e naes medas chi essint totus impare, a bisura tundha; fintzes marcu de diferente colore de cosa bruta, de pistadura; curpa, mància de atzione mala / una marca de sàmmene, una magra de ozu Synonyms e antonyms busa 1, màcia 2, mata, maúgia, moa 1, molarxa, tupa, tupili / màcia Sentences mérula ladra chi brincas lizera intro maja de chessa, ue ses? ◊ a unu malevadadu a tardighinu l'at feridu in sa maja unu silvone ◊ bi at una màgia de rú 2. at comintzadu a li essire in totu sa carena magras rujas che bràsia ◊ portat una balígia a margas a margas, de unu birdi iscoloriu 3. Tue mi as puliu dae cada macra de pecadu! Etymon ltn. mac(u)la Translations French maquis English stain, bush Spanish espesura, mancha Italian màcchia, cespùglio German Buschwald, Busch.

macràdu , pps, agt: ammargau, macrau, magradu Definition de macrare; chi est a magras o a marcos de diferente colore (nau fintzes de bentina de animale), chi est ammanciau, a tretos brutu de cosa chi no ndhe andhat Synonyms e antonyms incespiau, ziziadu / ammarciau, tacadu 2. su gatu fit pili macradu e murri niedhu ◊ est una craba magrada Translations French tacheté, taché, tacheté English stained Spanish manchado Italian chiazzato, macchiato German befleckt, fleckig, gesprenkelt, scheckig, gescheckt, befleckt.

macràre , vrb: magare, magrare Definition fàere a magas, a tretos de diferente colore; fintzes imbrutare cun calecuna curpa Synonyms e antonyms ammaciae, maculai 1, tacare Sentences su chelu si est ammurinadu leandhe colores de fruscu e magràndhesi de biancu (Q.Falchi) 2. l'isco de cantu male mi soe macrau! Translations French tacher English to stain Spanish manchar Italian macchiare German beflecken.

macràssu , nm: magrassu, massacru Definition degollu, dannu chi si faet a meda; moida manna de cosa movendho, segandho, murigandho Synonyms e antonyms degógliu, fracassu, isfragassu, sciarrocu, sdorrocu Etymon itl. massacro.

macràu macràdu

macríle , nm Definition terrenu a magas, de terramíngios diferentes, bonu a tretos Etymon srd.

macrósu , agt Definition nau de terrenu, chi dhue at tupas de matedu; nau de pedhe, chi est a marcos de diferente colore / terra m. = grassa, lugiana, bona a tretos, a magas Etymon srd.

màcru , nm: malcu, marcu Definition tretu de diferente colore, fintzes su singiale, genia de cosidura chi abbarrat de una segada, de una freadura in sa carre Synonyms e antonyms frincu, leidora, libidore, lidigori, pistadura, sambellutau Sentences acantu arribbant, cussus peis lassant sempri unu bellu marcu biaitu ◊ chin sos ocros at sichitu sos macros biancos de sas erveches in turvontzu ◊ su sole de martu ponet marcu Surnames and Proverbs smb: Marcu, Marcus Etymon srd. Translations French marque, signe, trace, plaque, tache English stain, mark Spanish marca, mancha Italian màrchio, ségno, imprónta, chiazza German Zeichen, Marke, Spur, Fleck, Mal, Striemen.

màcu , agt, nm Definition chi o chie no est tanti giustu de conca, débbile de conca, chi tenet maneras de fàere unu pagu istrambas, pagu sàbias, faet machines: a bortas si narat a sa bona po su pagu imprastu o sa pagu abbistesa chi unu tenet / min. machedhu; genias de macu: m. alleporizadu, a ischíglia, codhacinu, fissadu; m. límpiu, aibbau = macu deretu, própiu chi no ndhe faghet una zusta, fintzas de manicómiu; m. durche = macu ma no de manicómiu, tontatzu, cun carchi pecu mannu a sa mente ma de naturale bonu; m. che cadhu = bambu che ludu, chentza imprastu perunu, chentza abbistesa nudha Synonyms e antonyms abbatuabbatu, ilvariadu, locu, mancante, médiu 2, scimpri, tontu | ctr. abbistu, cabosu, sàbiu Idioms csn: m. che cadhu, che crabu, che una crócua, che una tolla = macu meda; machixedhu!… = machillotu meda, chi at fatu tontesa manna; betàresi a m. = fai finta de èssiri macu, fàghere su macu; parare m. = essire macu, irbariare; fait su m. po no pagai sa staria = si betat a macu, faghet fintas pro no fàghere su chi depet; èssere o andhare m. pro (o de) una cosa, po ccn. = disigiai una cosa o a ccn. a ammachiadura, meda, un'ira; abbaidare che m. = coment'e abbabbalucaus, coment'e incantaus; m. segadu ’e crèschere = chi no at callau a ciorbedhu, pagu sàbiu; macu macu, …= bell'e chi paret macu…, mancari macu siat…; fàghere che su m. a su túcaru = si bi lu ponent in dainanti no ndhe lassat Sentences no fit macu che cabadhu, comente nabant! ◊ ih, machedha, goi ti at impressionadu su diauledhu? ◊ cussu, macu e no sàbiu, at fatu comente li ant nadu ◊ cudhu, ne macu e ne sàbiu, bi at crétidu ◊ zeo so restadu a buca abberta che macu ◊ annare cun macos est a zúchere diàulos a bènnere ◊ su macu est a ue l'afilat 2. tocat cussu macu de Efighedhu e si ponit a brullai cun santu Sidori ◊ su macu, aite mi faghes custas brullas?! ◊ candu sa meri est maca cumandat sa serbidora ◊ maca afrodhiera coment'e a tui no ndi apu biu mai! 3. mi annotat che macu, che chi mai si tatet de mi bíere ◊ su maridu si la pompiabat che macu ◊ ndhe andhat macu pro sos ballos ◊ si betat a macu po no pagai sa staria ◊ su bagadiu est macu po su ballu ◊ est macu e pérdiu po una fémina ◊ macu macu, at seberadu sa menzus chi bi fit! Surnames and Proverbs prb: scit prus unu macu in domu sua chi no unu sàbiu in domu allena ◊ a peràulas macas origras surdas! Etymon ltn. maccus Translations French fou English crazy Spanish loco Italian matto, pazzo, fòlle German verrückt, Verrückte, Narr.

màcu 1 , nm, avb, cng Synonyms e antonyms mancu* Sentences est dí bella, oi: no est macu basca meda (Gn.Piu).

màcua, màcula , nf: màgula Definition prus che àteru, pecu de sa salude o fintzes de su cumportamentu de sa persona, neghe, curpa de s'ànima; tretighedhu de colore diferente coment'e de imbrutadura Synonyms e antonyms defeta, mendha, neche, nésica, peca 1 Sentences beneigo sas òperas de Deu chi no bi at ne màgula ne neu ◊ at de prata unu bestire sentza màcula peruna Surnames and Proverbs smb: Maguledda Etymon itl. macula Translations French tache, défaut English stain Spanish mancha, defecto Italian màcchia, mènda, difètto morale o della salute German Fleck, Fehler, Mangel.

maculài , vrb Synonyms e antonyms ammacigai, magliucare, matzocare, pistare Sentences maculai sa petza innantis de dha coi, maculai allu e birduras po cundimentu ◊ ti pistu, ti màculu e apustis ti nci papu Etymon ctl. magular.

maculài 1, maculàre , vrb: magulare, margulare Definition pònnere màcula, neghe, pecu, fàere dannu a s'onore, a sa salude Synonyms e antonyms macrare, nesicare, tacare, tunconire Sentences su sèmene de sa figu, bellu e tundhu, ti màculat sa vida e s'onore e ti atirat sas befas de su mundhu (B.Mureddu)◊ no sias contr'a mie risentida, no timas chi ti màcule sas alas po custa nova falsa chi est essida ◊ mi at maguladu sa pessone cun nésigas e dólimas, corchendhe fora Etymon srd. Translations French abîmer, détériorer, tacher English to spot Spanish malear, echar a perder Italian magagnare, macchiare German beflecken.

macularòri , nm Definition genia de aina de ferru po pistare petza (fetinas) Scientific Terminology ans Etymon srd.

maculàtu, maculàu , agt, pps Definition chi tenet neghe, mantzadu, chi no est síncheru, no est sanu; de maculare Synonyms e antonyms fermiu, malàdiu, mantzadu, mermitu, nesicau | ctr. líaru, sanu, síncaru.