A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

marrài , vrb: marrare, marrari Definition trebballare sa terra a marra, a marrone, fintzes a marrita comente si faet cun is laores po s'erba; arrasigare cun is peis in terra, comente faent is animales (mescamente is cuadhos, is molentes)/ marrai a tallu abertu = bogare ràllia, segare sa terra a ràllia (tzapendhe a fundhu e totu pínniga) Synonyms e antonyms marrinzedhare, marronare, tzapare / tzampitare / aterrinai, marragiadai, marrascedhai, marrazare, marritai, pateare, raspare 1 Sentences sa bíngia boit marrada ◊ sa mere mi at brigadu ca no li marro bene sa chipudha ◊ maridu meu che est marrendhe a die intrea in sas ràglias 2. fit fémina bona: andhaiat a marrare sos laores, sos ortos e a fàghere sa líscia in sas domos anzenas 4. Etymon srd. Translations French piocher, gratter English to hoe, to paw Spanish cavar, cocear, patalear Italian zappare, zampeggiare German hacken, scharren.

marrallàu , nm Definition su mau, su gatu, in su foedhóngiu de is pipios.

marràlzu marràgiu

marramàu! , iscl Definition foedhu chi si narat po fàere arrennegare s'àteru, faendhodhi a cumprèndhere chi tanti no dhue podet fàere nudha.

marramióti , nm Synonyms e antonyms mommoti.

marranàre , vrb: ammarranae Definition pònnere sa marrania Synonyms e antonyms disafiai, ilmarranare Sentences a sa gherra fint andhendhe a marranare sa morte Etymon srd. Translations French défier, provoquer English to defy Spanish desafiar Italian sfidare German herausfordern.

marranéri , nm, agt Definition chie o chi ponet sa marrania Synonyms e antonyms atreviu Etymon srd. Translations French challengeur English challenging, challenger Spanish retador Italian sfidante German Herausforderer.

marrangài , nm Definition genia de mostru fatu a pentzamentu Synonyms e antonyms marrangoi Sentences marrangai vavosu, coirutu e atrividu, irgestu e varvi canu che mugrone Scientific Terminology fnt. Etymon srd.

marrangàu marragàu

marrangói , nm Definition genia de mostru fatu a pentzamentu: si narat fintzes po su dimóniu Synonyms e antonyms diàbulu, marrangai Sentences s'intendhiat semper in sa mola de su trucu sa manu de cudhu marrangoi chi fit chircandhe de nche l'ispínghere in bratzos de su diàulu Scientific Terminology fnt. Etymon srd.

marrangràu , nm, agt Definition chentenaju mannu chi ponet a tímere minores e mannos, male fatu e male crabbau Synonyms e antonyms ammarrangronatu, marrangoi Sentences no fint mancu assénnitos a si mannicare pacos ischerfiones de frútora chi lis vessit tziu Marrangrau e los isprajat (G.Albergoni) Etymon srd.

marranía , nf Definition su chi si faet o chi si narat atzitzandho s'àteru a gherrare, a fàere calecuna prova, a bíere chie est prus forte, chie binchet, tenet resone, o àteru / pònnere sa (o in) m. = ammarranare Synonyms e antonyms derre, intriscu, ismarranada, tirrimarranu Sentences a mei no mi dha pongas, sa marrania, lah! ◊ sos chi ant mortu a babbu fint sempre a marrania cun nois ◊ su zigante li at postu marrania e l'at ghintadu che astore ◊ proa, coment'e deo chimbanta annos in su palcu, a giogare a marrania sos improvisadores piús mannos! (Piras)◊ no isco chie at a èssede faendhedhi marrania Etymon srd. Translations French défi, provocation English challenge Spanish desafio, reto Italian sfida, provocazióne German Herausforderung, Provokation.

marràntza , nf Definition aina po trebballare sa terra Synonyms e antonyms marra, tzapa Sentences ite bi fachias chin cussa marrantza in s'ortu? Scientific Terminology ans.

marrantzèdha , nf: marruntzedha, marrutzedha Definition marra pitica Synonyms e antonyms marraschedha, marrinzedha, marrita, marroniscu, tzampita Scientific Terminology ans Etymon srd. Translations French binette English weeding hoe Spanish azadilla Italian zappétta German kleine Hacke.

marrànu , nm: merranu Definition unu malu, malésicu; unu chi no est cristianu, chi no credet in Deus; prus che àteru, foedhu chi si narat ponendho sa marrania, po atzitzare, pònnere in dificurtade o ammeletzare a unu Synonyms e antonyms malu, miseràbbile, traitore / arguai! Idioms csn: giogai su m., pònnere su m. = pònnere sa marrania; marranu chi ti moas! = (est un'órdine, mineta) arguai a tie si ti moes!; marranu chi ti moes! = est una marrania, un'intzídiu a si mòere, a bídere si s'àteru lu faghet de abberu, si tenet su corazu de lu fàghere; marranu ses! = bidimus si ses faghindhe/nendhe abberu, bidimus si bi ses bonu, si bi resessis, iscommitimus; èssere marranu chi… (o de…) = arguai chi…, de…, no fàghere farta de… Sentences deo no so marranu e creo in Deu, prite mi ant imparadu a lu istimare dae minore mamma e babbu meu (P.Mereu)◊ is Fariseus circànt de si castiai musciendu che marranus ◊ su marranu est alluinadu dai s'ódiu de s'inferru 2. - Marranu ca ndi pigu is ous de cussu niu sentza de si ndi acatai sa mama chi est aintru?! - Marranu! ◊ marranu ses chi lu faghes! ◊ Marranu chi fetas cussa, ca ti mazo!◊ Marranu ses a colare in locos nostros: si colas za ti l'addereto dego sa mola de su trucu! ◊ marranu chi ti movas de ingunis! ◊ si mi giogat su marranu abarrat friscu, lah! ◊ marranu chi ti atrivas a fàghere cussa! ◊ - A ti corpo! - E marranu! 3. sos fitzos fit marranu a intrarent a inuve corcaiant su babbu e sa mama ◊ sa guàrdia de sa cumona est marranu de vídere una vetura chi li achicat deretu una contravintzione Etymon spn. marrano.

marranzàre , vrb Definition trebballare a marra sa terra po dha coltivare, fàere prodúere Synonyms e antonyms marrai Etymon srd.

marranzòne , agt, nm Definition nau de unu, chi o chie est fatu a sa grussera (nau po sa manera de fàere) Synonyms e antonyms gaurru, gavàciu, grosseri, intrudhadu Scientific Terminology ntl Etymon srd. Translations French rustre, grossier English boor, boorish Spanish zafio, tosco Italian zòtico German grob, Grobian.

marraócu , nm Definition suladore, tubbu de ferru acancarronau e istampau in punta po sulare su fogu a dhu fàere tènnere, allúere bene Synonyms e antonyms butatza, sulavogu, surbavogu Etymon srd.

marraòla , nf: merriola, mirriola Definition genia de erba agheda / acru che m. = argu meda Synonyms e antonyms ciduledha, coraxedu 1, erbasalia, medhaca, meraxa, meriàgula, miriola Scientific Terminology rba, Rumex acetosa Etymon srd.

marrapícu marrabícu