A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

marrài , vrb: marrare, marrari Definitzione trebballare sa terra a marra, a marrone, fintzes a marrita comente si faet cun is laores po s'erba; arrasigare cun is peis in terra, comente faent is animales (mescamente is cuadhos, is molentes)/ marrai a tallu abertu = bogare ràllia, segare sa terra a ràllia (tzapendhe a fundhu e totu pínniga) Sinònimos e contràrios marrinzedhare, marronare, tzapare / tzampitare / aterrinai, marragiadai, marrascedhai, marrazare, marritai, pateare, raspare 1 Frases sa bíngia boit marrada ◊ sa mere mi at brigadu ca no li marro bene sa chipudha ◊ maridu meu che est marrendhe a die intrea in sas ràglias 2. fit fémina bona: andhaiat a marrare sos laores, sos ortos e a fàghere sa líscia in sas domos anzenas 4. Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu piocher, gratter Ingresu to hoe, to paw Ispagnolu cavar, cocear, patalear Italianu zappare, zampeggiare Tedescu hacken, scharren.

marrallàu , nm Definitzione su mau, su gatu, in su foedhóngiu de is pipios.

marràlzu marràgiu

marramàu! , iscl Definitzione foedhu chi si narat po fàere arrennegare s'àteru, faendhodhi a cumprèndhere chi tanti no dhue podet fàere nudha.

marramióti , nm Sinònimos e contràrios mommoti.

marranàre , vrb: ammarranae Definitzione pònnere sa marrania Sinònimos e contràrios disafiai, ilmarranare Frases a sa gherra fint andhendhe a marranare sa morte Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu défier, provoquer Ingresu to defy Ispagnolu desafiar Italianu sfidare Tedescu herausfordern.

marranéri , nm, agt Definitzione chie o chi ponet sa marrania Sinònimos e contràrios atreviu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu challengeur Ingresu challenging, challenger Ispagnolu retador Italianu sfidante Tedescu Herausforderer.

marrangài , nm Definitzione genia de mostru fatu a pentzamentu Sinònimos e contràrios marrangoi Frases marrangai vavosu, coirutu e atrividu, irgestu e varvi canu che mugrone Terminologia iscientìfica fnt. Ètimu srd.

marrangàu marragàu

marrangói , nm Definitzione genia de mostru fatu a pentzamentu: si narat fintzes po su dimóniu Sinònimos e contràrios diàbulu, marrangai Frases s'intendhiat semper in sa mola de su trucu sa manu de cudhu marrangoi chi fit chircandhe de nche l'ispínghere in bratzos de su diàulu Terminologia iscientìfica fnt. Ètimu srd.

marrangràu , nm, agt Definitzione chentenaju mannu chi ponet a tímere minores e mannos, male fatu e male crabbau Sinònimos e contràrios ammarrangronatu, marrangoi Frases no fint mancu assénnitos a si mannicare pacos ischerfiones de frútora chi lis vessit tziu Marrangrau e los isprajat (G.Albergoni) Ètimu srd.

marranía , nf Definitzione su chi si faet o chi si narat atzitzandho s'àteru a gherrare, a fàere calecuna prova, a bíere chie est prus forte, chie binchet, tenet resone, o àteru / pònnere sa (o in) m. = ammarranare Sinònimos e contràrios derre, intriscu, ismarranada, tirrimarranu Frases a mei no mi dha pongas, sa marrania, lah! ◊ sos chi ant mortu a babbu fint sempre a marrania cun nois ◊ su zigante li at postu marrania e l'at ghintadu che astore ◊ proa, coment'e deo chimbanta annos in su palcu, a giogare a marrania sos improvisadores piús mannos! (Piras)◊ no isco chie at a èssede faendhedhi marrania Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu défi, provocation Ingresu challenge Ispagnolu desafio, reto Italianu sfida, provocazióne Tedescu Herausforderung, Provokation.

marràntza , nf Definitzione aina po trebballare sa terra Sinònimos e contràrios marra, tzapa Frases ite bi fachias chin cussa marrantza in s'ortu? Terminologia iscientìfica ans.

marrantzèdha , nf: marruntzedha, marrutzedha Definitzione marra pitica Sinònimos e contràrios marraschedha, marrinzedha, marrita, marroniscu, tzampita Terminologia iscientìfica ans Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu binette Ingresu weeding hoe Ispagnolu azadilla Italianu zappétta Tedescu kleine Hacke.

marrànu , nm: merranu Definitzione unu malu, malésicu; unu chi no est cristianu, chi no credet in Deus; prus che àteru, foedhu chi si narat ponendho sa marrania, po atzitzare, pònnere in dificurtade o ammeletzare a unu Sinònimos e contràrios malu, miseràbbile, traitore / arguai! Maneras de nàrrere csn: giogai su m., pònnere su m. = pònnere sa marrania; marranu chi ti moas! = (est un'órdine, mineta) arguai a tie si ti moes!; marranu chi ti moes! = est una marrania, un'intzídiu a si mòere, a bídere si s'àteru lu faghet de abberu, si tenet su corazu de lu fàghere; marranu ses! = bidimus si ses faghindhe/nendhe abberu, bidimus si bi ses bonu, si bi resessis, iscommitimus; èssere marranu chi… (o de…) = arguai chi…, de…, no fàghere farta de… Frases deo no so marranu e creo in Deu, prite mi ant imparadu a lu istimare dae minore mamma e babbu meu (P.Mereu)◊ is Fariseus circànt de si castiai musciendu che marranus ◊ su marranu est alluinadu dai s'ódiu de s'inferru 2. - Marranu ca ndi pigu is ous de cussu niu sentza de si ndi acatai sa mama chi est aintru?! - Marranu! ◊ marranu ses chi lu faghes! ◊ Marranu chi fetas cussa, ca ti mazo!◊ Marranu ses a colare in locos nostros: si colas za ti l'addereto dego sa mola de su trucu! ◊ marranu chi ti movas de ingunis! ◊ si mi giogat su marranu abarrat friscu, lah! ◊ marranu chi ti atrivas a fàghere cussa! ◊ - A ti corpo! - E marranu! 3. sos fitzos fit marranu a intrarent a inuve corcaiant su babbu e sa mama ◊ sa guàrdia de sa cumona est marranu de vídere una vetura chi li achicat deretu una contravintzione Ètimu spn. marrano.

marranzàre , vrb Definitzione trebballare a marra sa terra po dha coltivare, fàere prodúere Sinònimos e contràrios marrai Ètimu srd.

marranzòne , agt, nm Definitzione nau de unu, chi o chie est fatu a sa grussera (nau po sa manera de fàere) Sinònimos e contràrios gaurru, gavàciu, grosseri, intrudhadu Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rustre, grossier Ingresu boor, boorish Ispagnolu zafio, tosco Italianu zòtico Tedescu grob, Grobian.

marraócu , nm Definitzione suladore, tubbu de ferru acancarronau e istampau in punta po sulare su fogu a dhu fàere tènnere, allúere bene Sinònimos e contràrios butatza, sulavogu, surbavogu Ètimu srd.

marraòla , nf: merriola, mirriola Definitzione genia de erba agheda / acru che m. = argu meda Sinònimos e contràrios ciduledha, coraxedu 1, erbasalia, medhaca, meraxa, meriàgula, miriola Terminologia iscientìfica rba, Rumex acetosa Ètimu srd.

marrapícu marrabícu