A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

marrócu , nm Definitzione calidade de aràngiu, moru o sambíngiu; a logos est un'èssere de sa fantasia chi nanca si papat is piciochedhos malos Sambenados e Provèrbios smb: Marroccu Terminologia iscientìfica frt, Citrus sinensis.

marrócula , nf: morócula, moróscula, morrócula, murrócula Definitzione genia de giogu: un'orrugu de linna trebballau a bisura de pira, cun sa punta de ferru, chi si faet dummidare (o ballare) betandhodha a cropu in terra poderandho su càbudu de una codriola (imbolicantinu) imbodhigada totu a inghíriu de sa punta a sa cucuréntzia (sa parte prus grussa, ue podet portare coment'e unu tenaghe)/ ballare, girare che murrócula Sinònimos e contràrios badhadrufa, badharóculu, badrufa, baudha, borrócula, crócua, mardúfula, murdófula, pissirache Frases su pitzinnu fit su mentzus zocatore a bullinu e a morrócula ◊ ceo fia tota die girendhe che marrócula pro mustrare su logu a frades mios Terminologia iscientìfica ggs Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu toupie Ingresu spinning top Ispagnolu peonza Italianu tròttola Tedescu Kreisel.

marròdhe, marródhi , nm Definitzione númene chi si giaet a su gatu, su marrallau.

marrófiu , nm Definitzione genia de erba bona po cura Sinònimos e contràrios alassucru, mamarruju, marrúbiu* Terminologia iscientìfica rba, rbc, Marrubium vulgare.

marrogài , vrb Definitzione matzigare a meda Sinònimos e contràrios mastighinzare, mastuciare.

marrógnu , nm: marróngiu, marronzu Definitzione su marrare, trebballu chi si faet a marra Sinònimos e contràrios tzapadura, tzaponzu Frases custu frore dhu cantaiaus sèmpede in sos marronzos 2. contat sempre sas trassas de marzane, sos marronzos de sirbone, sos bolos de s'istoritu codhaventu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu piochage Ingresu hoeing Ispagnolu labranza Italianu zappatura Tedescu Hacken.

marronàda , nf Definitzione su marronare; in cobertantza fadhina manna, prus che àteru po sa pagu atentzione Sinònimos e contràrios burratinada.

marronadòre , agt, nm Definitzione chi o chie trebballat sa terra a marrone Sinònimos e contràrios marradori, marronaju, marroneri Frases marronadore, cantu demozas e cantu at sapore su pane chi ti papas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu piocheur Ingresu digger Ispagnolu cavador Italianu zappatóre Tedescu Hack..., Feldarbeiter.

marronài , vrb: marronare Definitzione trebballare a marrone, a marrita Sinònimos e contràrios illeonare, marrai, tzapare Frases lassa sa catza e vae a marronare! ◊ fimus marronendhe e brugliendhe, in binza ◊ in zannarju su massaju cumintzait a marronare su tricu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu piocher Ingresu to dig Ispagnolu cavar Italianu zappare Tedescu um-hacken.

marronàju , nm Definitzione giorronaderi chi trebballat a marra Sinònimos e contràrios marradori, marronadore, tzapadore Ètimu srd.

marronàre marronài

marrònca marròca

marronchinàre , vrb Definitzione in su giogu de sa murra, cricare de no èssere craros bogandho is pódhighes, a trassa, po ingannare su cumpàngiu (chi deasi no cumprendhet bene e prus pagu podet ingertare sa summa chi faent) Frases cudhu comintzat a marronchinare e abboghinare… parent in gherra, zoghendhe a sa murra!(Gn.Cosseddu)

marròne , nm: marroni Definitzione marra manna / m. de launai = tzapu pro iscrevare sa terra arada, segare is leas; m. mascu = picu chentza sa punta, solu cun s'ata, fatu a bisura de tzapu Sinònimos e contràrios tzapu Frases sa terra fiat aici prena de perda e tostada chi is marronis fiant luegus ingurdus ◊ sa muzere ch'essiat prima de fàghere die a marrone a codhu ◊ una prima istrutzione l'apo àpida in iscola: pustis mi ant intregadu su marrone (L.Marteddu)◊ sa rana in sos ortos faghet prus trabballu de unu marrone, ca si mànigat sos bobbois dannarzos Sambenados e Provèrbios smb: Marrone, Marroni Terminologia iscientìfica ans Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pioche Ingresu hoe Ispagnolu azada Italianu zappa Tedescu Hacke (große).

marròne 1 , nm Definitzione colore de castàngia Frases sas iscarpitas fines de pedhe, marrones Terminologia iscientìfica clr Tradutziones Frantzesu marron Ingresu brown Ispagnolu marrón, castaño Italianu marróne Tedescu Kastanienbraun, Braun.

marròne 2 , nm Definitzione dente de ananti Sinònimos e contràrios marra 1, marrúcia Terminologia iscientìfica crn.

marròne 3 , agt, nm Definitzione chi o chie est malu, giau a su malu fàere, prenu de marronia Frases ingurdos e marrones ant ispertu chervos e mugras (E.A.Bernardini) Ètimu srd.

marronèra , nf Definitzione su tempus de su marríngiu e fintzes su marríngiu etotu Sinònimos e contràrios marradura, marríngiu, tzapitonzu Ètimu srd.

marronéri , nm Sinònimos e contràrios marradori, marronadore, marronaju Ètimu srd.

marróngiu marrógnu