A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

marrài , vrb: marrare, marrari Definizione trebballare sa terra a marra, a marrone, fintzes a marrita comente si faet cun is laores po s'erba; arrasigare cun is peis in terra, comente faent is animales (mescamente is cuadhos, is molentes)/ marrai a tallu abertu = bogare ràllia, segare sa terra a ràllia (tzapendhe a fundhu e totu pínniga) Sinonimi e contrari marrinzedhare, marronare, tzapare / tzampitare / aterrinai, marragiadai, marrascedhai, marrazare, marritai, pateare, raspare 1 Frasi sa bíngia boit marrada ◊ sa mere mi at brigadu ca no li marro bene sa chipudha ◊ maridu meu che est marrendhe a die intrea in sas ràglias 2. fit fémina bona: andhaiat a marrare sos laores, sos ortos e a fàghere sa líscia in sas domos anzenas 4. Etimo srd. Traduzioni Francese piocher, gratter Inglese to hoe, to paw Spagnolo cavar, cocear, patalear Italiano zappare, zampeggiare Tedesco hacken, scharren.

marrallàu , nm Definizione su mau, su gatu, in su foedhóngiu de is pipios.

marràlzu marràgiu

marramàu! , iscl Definizione foedhu chi si narat po fàere arrennegare s'àteru, faendhodhi a cumprèndhere chi tanti no dhue podet fàere nudha.

marramióti , nm Sinonimi e contrari mommoti.

marranàre , vrb: ammarranae Definizione pònnere sa marrania Sinonimi e contrari disafiai, ilmarranare Frasi a sa gherra fint andhendhe a marranare sa morte Etimo srd. Traduzioni Francese défier, provoquer Inglese to defy Spagnolo desafiar Italiano sfidare Tedesco herausfordern.

marranéri , nm, agt Definizione chie o chi ponet sa marrania Sinonimi e contrari atreviu Etimo srd. Traduzioni Francese challengeur Inglese challenging, challenger Spagnolo retador Italiano sfidante Tedesco Herausforderer.

marrangài , nm Definizione genia de mostru fatu a pentzamentu Sinonimi e contrari marrangoi Frasi marrangai vavosu, coirutu e atrividu, irgestu e varvi canu che mugrone Terminologia scientifica fnt. Etimo srd.

marrangàu marragàu

marrangói , nm Definizione genia de mostru fatu a pentzamentu: si narat fintzes po su dimóniu Sinonimi e contrari diàbulu, marrangai Frasi s'intendhiat semper in sa mola de su trucu sa manu de cudhu marrangoi chi fit chircandhe de nche l'ispínghere in bratzos de su diàulu Terminologia scientifica fnt. Etimo srd.

marrangràu , nm, agt Definizione chentenaju mannu chi ponet a tímere minores e mannos, male fatu e male crabbau Sinonimi e contrari ammarrangronatu, marrangoi Frasi no fint mancu assénnitos a si mannicare pacos ischerfiones de frútora chi lis vessit tziu Marrangrau e los isprajat (G.Albergoni) Etimo srd.

marranía , nf Definizione su chi si faet o chi si narat atzitzandho s'àteru a gherrare, a fàere calecuna prova, a bíere chie est prus forte, chie binchet, tenet resone, o àteru / pònnere sa (o in) m. = ammarranare Sinonimi e contrari derre, intriscu, ismarranada, tirrimarranu Frasi a mei no mi dha pongas, sa marrania, lah! ◊ sos chi ant mortu a babbu fint sempre a marrania cun nois ◊ su zigante li at postu marrania e l'at ghintadu che astore ◊ proa, coment'e deo chimbanta annos in su palcu, a giogare a marrania sos improvisadores piús mannos! (Piras)◊ no isco chie at a èssede faendhedhi marrania Etimo srd. Traduzioni Francese défi, provocation Inglese challenge Spagnolo desafio, reto Italiano sfida, provocazióne Tedesco Herausforderung, Provokation.

marràntza , nf Definizione aina po trebballare sa terra Sinonimi e contrari marra, tzapa Frasi ite bi fachias chin cussa marrantza in s'ortu? Terminologia scientifica ans.

marrantzèdha , nf: marruntzedha, marrutzedha Definizione marra pitica Sinonimi e contrari marraschedha, marrinzedha, marrita, marroniscu, tzampita Terminologia scientifica ans Etimo srd. Traduzioni Francese binette Inglese weeding hoe Spagnolo azadilla Italiano zappétta Tedesco kleine Hacke.

marrànu , nm: merranu Definizione unu malu, malésicu; unu chi no est cristianu, chi no credet in Deus; prus che àteru, foedhu chi si narat ponendho sa marrania, po atzitzare, pònnere in dificurtade o ammeletzare a unu Sinonimi e contrari malu, miseràbbile, traitore / arguai! Modi di dire csn: giogai su m., pònnere su m. = pònnere sa marrania; marranu chi ti moas! = (est un'órdine, mineta) arguai a tie si ti moes!; marranu chi ti moes! = est una marrania, un'intzídiu a si mòere, a bídere si s'àteru lu faghet de abberu, si tenet su corazu de lu fàghere; marranu ses! = bidimus si ses faghindhe/nendhe abberu, bidimus si bi ses bonu, si bi resessis, iscommitimus; èssere marranu chi… (o de…) = arguai chi…, de…, no fàghere farta de… Frasi deo no so marranu e creo in Deu, prite mi ant imparadu a lu istimare dae minore mamma e babbu meu (P.Mereu)◊ is Fariseus circànt de si castiai musciendu che marranus ◊ su marranu est alluinadu dai s'ódiu de s'inferru 2. - Marranu ca ndi pigu is ous de cussu niu sentza de si ndi acatai sa mama chi est aintru?! - Marranu! ◊ marranu ses chi lu faghes! ◊ Marranu chi fetas cussa, ca ti mazo!◊ Marranu ses a colare in locos nostros: si colas za ti l'addereto dego sa mola de su trucu! ◊ marranu chi ti movas de ingunis! ◊ si mi giogat su marranu abarrat friscu, lah! ◊ marranu chi ti atrivas a fàghere cussa! ◊ - A ti corpo! - E marranu! 3. sos fitzos fit marranu a intrarent a inuve corcaiant su babbu e sa mama ◊ sa guàrdia de sa cumona est marranu de vídere una vetura chi li achicat deretu una contravintzione Etimo spn. marrano.

marranzàre , vrb Definizione trebballare a marra sa terra po dha coltivare, fàere prodúere Sinonimi e contrari marrai Etimo srd.

marranzòne , agt, nm Definizione nau de unu, chi o chie est fatu a sa grussera (nau po sa manera de fàere) Sinonimi e contrari gaurru, gavàciu, grosseri, intrudhadu Terminologia scientifica ntl Etimo srd. Traduzioni Francese rustre, grossier Inglese boor, boorish Spagnolo zafio, tosco Italiano zòtico Tedesco grob, Grobian.

marraócu , nm Definizione suladore, tubbu de ferru acancarronau e istampau in punta po sulare su fogu a dhu fàere tènnere, allúere bene Sinonimi e contrari butatza, sulavogu, surbavogu Etimo srd.

marraòla , nf: merriola, mirriola Definizione genia de erba agheda / acru che m. = argu meda Sinonimi e contrari ciduledha, coraxedu 1, erbasalia, medhaca, meraxa, meriàgula, miriola Terminologia scientifica rba, Rumex acetosa Etimo srd.

marrapícu marrabícu