A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

penósu , agt Definition chi faet sufrire, penare Synonyms e antonyms tribbuleri | ctr. discanciosu, praxibi Sentences tropu penosa est sa vida, no poto piús resistire ◊ mi leeit unu sentidu penosu bidendhe cussu istrolicúmene (N.Falconi)◊ ohi cantu fiat penosa cust’àtera arrutroxa de Gesús!… Etymon srd. Translations French pénible English painful Spanish penoso Italian penóso German schmerzlich.

pensàda , nf: pentzada, pentzara, pessada Definition su pentzare (si narat fintzes incurtzau a sa tónica: pensà); su chi si pentzat o idea, pruschetotu bistu coment'e manera de bínchere una dificurtade, de fàere ccn. cosa Synonyms e antonyms apensamentu, idea, penseri, pensu / ttrs. pinsada 2. a ndhe faghet, totu, de pessadas su pisedhu!…◊ m'abbàida arratza de pessada, a pònnere fogu! ◊ a ndhe cheres bídere de pessada a pònnere cuss'isterzu in su fogu: lu guastat! ◊ no cretas, prendha amada, chi intre pro ti afaltzare, ca tiat èssere mala sa pensada! ◊ ideas, pessadas, dissinnos, chistionos, istúdiu, totu fit in italianu ◊ a nci betari totu s'abba chi calàt de su monte fut una pensà mala ◊ apu fatu sa pentzara de mi bufai un'ou a surbidura Etymon srd. Translations French idée English bright idea Spanish ocurrencia, salida Italian pensata, trovata German Denken, Idee, Gedanke.

pensadítu , agt Definition chi est in pentzos, chi est pentzandhosi, chi est pentzandho in calecuna cosa, chi tenet s'avesu de pentzare bene is cosas innanti de dhas fàere Synonyms e antonyms pensativu, pensosu | ctr. aconcaditu Etymon srd. Translations French pensif English pensive Spanish pensativo Italian pensóso, riflessivo German nachdenklich.

pensadòre, pensadòri , nm, agt Definition chi o chie pentzat, istat pentzandho de fàere calecuna cosa, tenet ideas in conca (fintzes si no sèmpere po su bonu) Sentences su malu pensadori est peus faidori! Etymon srd.

pensàe, pensài penciài

pensajólu , agt, nm Definition chi istat tropu in pentzos, a su pentza pentza, pibincosu Scientific Terminology ntl Etymon srd.

pensamentósu penciamentósu

pensaméntu penciaméntu

pensàre penciài

pensatíva , nf Definition idea pagu segura / èssere in p. = èssere in pentzos, istare pentzandho ma chentza seguresa Synonyms e antonyms arreselu, duda | ctr. seguresa.

pensatívu , agt: pentzativu Definition chi est pentzandho, chi est in pentzos Synonyms e antonyms abiolau, pensaditu, penciamentosu Sentences tue istas semper pensativu ◊ no istes pensativa: po su chi ti apo nau, tòrrami sa risposta! ◊ pensativu, torro cun sa mente a su tempus passadu Etymon srd. Translations French pensif English thoughtful Spanish pensativo Italian pensieróso German nachdenklich.

penséri , nm: pesseri Definition su chi si pentzat, s'idea chi si ndhe tenet o chi unu si faet in sa mente de ccn. cosa; sa capacidade de pentzare chi tenet sa mente Synonyms e antonyms pensada, pensu Etymon ctl. penser.

pensionài , vrb: pensionare, pentzionai, pentzionare Definition giare o pigare sa pentzione Translations French pensionner English to pension Spanish jubilar, retirar Italian pensionare German pensionieren.

pensionaméntu , nm Definition su giare o pigare sa pentzione Synonyms e antonyms giubbilascione.

pensionàre pensionài

pensiòne, pensiòni , nf: pentzione, pentzioni, pintzione Definition dinare chistiu abbandha a manu a manu chi unu si dhu trebballat (iscontau de sa paga o pagau cun contribbutos) e chi s'istadu o àteru sótziu torrat o sighit a giare mese cun mese a su chi at acabbau de trebballare, mescamente a sa becesa, unu tanti cunforma a su tempus chi at trebballau e a su contribbutu postu; dinare chi, segundhu sa lei, si giaet fitianu coment'e agiudu po becesa, invalididade Sentences como as féminas chin sas pensiones si funt indaniniatas e faent su sennore ◊ ancora meda che tenides po annare in pintzione?◊ mammai, cantu tirat de pensioni? Translations French retraite English pension Spanish jubilación Italian pensióne German Pension, Rente.

pénsiu , nm: péntziu, péssiu, préssiu, pressu Definition genia de mata e de frutu maduru (upm), tundhatzu, lisu lisu o fintzes pilosedhu a fora, prupa grussa e po su prus grogància e suciosa, ossu arrasposu cun chiu a bisura de méndhula: su frutu si podet distínghere in duas genias, duraghe (sa prupa no istacat de s'ossu) e isperrache (sa prupa istacat bene); su pl., is préssius, genia de druche fatu cun duas bocitedhas apicigadas apare e ispergiadas cun tzúcuru a fora (e sèmpere is préssius candho si foedhat de is matas)/ calidades de p.: préssiu petza (duraghe, cun sa prupa saboria meda e aghedhosa, tostada), muscadedhu, nughe/pruna (a pigiolu lisu lisu), galleta, istrecau, a bisura de orrodighedha e ossu pitichedhedhu Synonyms e antonyms péssiche, prèssaba Sentences in s'ortu dhui tèngiu is nugis e is pénsius 2. no ti papes su péssiu crua! ◊ apu pigau una cascita de préssiu 3. it'est custu leu in francas de isprama arrúbiu-fexi, grogànciu-pénsiu? (S.Vargiu) Scientific Terminology frt, Prunus persica Etymon ltn. persicus Translations French pêche, pêcher English peach (tree) Spanish melocotonero, melocotón Italian pèsco, pèsca German Pfirsichbaum, Pfirsich.

pensósu , agt: pentzosu, pessosu Definition chi istat in pentzos, in dúbbiu, o chi istat pentzandho Synonyms e antonyms pensaditu, pensativu.

pénsu , nm: pentzu, pessu Definition sa capacidade chi tenet sa mente de pentzare, de arregòllere, contivigiare, fàere e manigiare ideas cuncordas; cosa chi si pentzat, idea, fintzes in su sensu de su chi si iat a bòllere fàere Synonyms e antonyms apensamentu, pensada Idioms csn: leare, picare unu p. = ischire e detzidire su de fàghere in d-una dificurtade; bíderesi o istare pessu = in pentzus, pentzendi, pensativu, in dificurtade manna de no ischire a ue si dare sa conca; fai o nàrriri una cosa a p. = a pessamentu, a immazinassione; èssere in pessos = dudosu, pentzendi, sentza de isciri su de fai; mancu a pensu! = mancu pro sonnu!, nono própiu!, mancu a bi pessare! Sentences Gesús fiat iscriendu in terra totu arregortu in pentzus ◊ sos pessos illàcanant che mariposas in tancas de fiores e inzendrant peràulas chi no tratenet su coro (C.Puddu)◊ mudet in bonu donzi malu pensu! ◊ s'est citiu pariat in pentzus in sèi in sèi 2. so in pessos a cale iscola m'iscríere ◊ fit in pensos e annuzu ◊ fiat abarrau pagu pagu in pentzus, agoa fut acostiau acanta ◊ no isperamu mancu po pentzu chi sa cosa acabbessit aici (E.Olla)◊ si sa terra ti s'intostat it'est su pessu chi leas? ◊ dego isto pessu ◊ no ischiat su pessu de picare ◊ no mi dh'apu fatu a pensu: dh'isciu! ◊ cale pessu ti at gitu? ◊ inoche bisonzat de picare pessu e imbentare carchi irbirgu! Etymon srd. Translations French pensée, décision English thought, decision Spanish pensamiento, decisión Italian pensièro, decisióne German Denken, Idee, Entscheidung.

pentagràmma , nm Definition cuncordu de chimbe errigas orizontales e parallelas inue s'iscrient is notas musicales a manera de pòdere arrapresentare sa diferente artària de su sonu.