sédhu 1 , nm Definition genia de sàrtidu Synonyms e antonyms bótiu, brínchidu, brínchili, brincu, sàltidu, sédhida Sentences s'isbrillu candho brincat ghetat sedhos.
sedhúciu, sedhútzu , nm Definition trastighedhu chentza pala fatu po cicire una persona, bàsciu; fintzes sedha de pònnere a su molente, a su cuadhu Synonyms e antonyms banchitu, iscannedhu, scannúciu / sedhatza Sentences si est sétziu in d-unu sedhutzedhu de ortigu 2. fae su ci boles, ciai no ti pòngio ne giuali e ne sedhúciu!
sèdi sàidu
sèdi 1 sède 1
sédichi , agt, nm: seghi,
segi,
séichi,
séige,
séighi,
séixi,
sexi Definition
agt. e nm. de cantidade (in números àrabbos 16, in números romanos XVI)
Etymon
ltn.
sedecim
Translations
French
seize
English
sixteen
Spanish
dieciséis
Italian
sédici
German
sechzehn,
Sechzehn.
sedidórgiu, sedidórzu secidórgiu
sedídu , agt, nm: assididu,
sididu,
sidiu,
sititu Definition
chi o chie tenet gana o bisóngiu de bufare; chi tenet calecunu disígiu o bisóngiu mannu
Synonyms e antonyms
assidigadu,
assidigorzadu,
assuglitu,
insidiu
/
disigiosu,
inganatzidu
Sentences
torra che prima, funtana istasida, a consolare sa zente sedida! ◊ acurtziaiat sas laras a s'abba, sididu ◊ candu ti eus biu sidiu ti eus donau a bufai
2.
passat sidida de basos e de amore
Etymon
srd.
Translations
French
assoiffé
English
thirsty
Spanish
sediento
Italian
assetato,
sitibóndo
German
durstig.
sedíle, sedíli , nm Definition trastu o logu fatu adatu de pòdere cicire mescamente in màchinas; pedra manna, lada o picada (o fintzes fatu de àteru materiale e genia), posta a cicidórgiu Synonyms e antonyms muredha Sentences candho ti acotas in su sedile, in màchina, pensa a sa vida tua e a s'anzena, ca ti podes bisestrare!
sédina, sédine, sédinu , nf, nm: sétina Definition
fune fata cun pilu de cuadhu; greme papadore o greme solitàriu; a logos est sa tega (su pígiu de fora) de su greme de sa seda, genia de lanedha chi si filaiat puru
Synonyms e antonyms
cànnabu,
fune,
soca
/
alisanzedhas,
édina
Sentences
babbu m'iscudet cun su sedinedhu
3.
de su punzu chi li at dadu nch'est fertu tres sédinas allargu
Scientific Terminology
crp, taenia solium
Etymon
ltn
s(a)eta
Translations
French
ténia
English
tapeworm,
taenia
Spanish
tenia
Italian
tènia
German
Bandwurm.
sédiu , nm: assétiu*,
sétiu 1 Definition
nau de sa cosa, manera de istare, betu de èssere posta (coment'e a cicidura), de cicire bene (o fintzes bene arrexonada, giusta): nau de bestimentu, de orrobba o cosas deasi, portare calecuna pinniga; nau de su cumportamentu de ccn., manera de fàere crabbada, giusta, o fintzes chi no giaet cunfiantza, chi si credet meda
Synonyms e antonyms
betu,
ségiu
/
galania,
garbu,
tratu
Idioms
csn:
tènniri, leare o pònnere sétiu = zúghere betu, èssere fatu de una manera chi setzit bene, chi istat bene postu, chi andhat bene, chi torrat paris, chi tenet fundhóriu; torrai a sétiu is cosas = pònnere a postu; pòniri su logu a sétiu = remonire su logu; no ndi fai una in sétiu = no ndhe faet una bene, faet totu chentza critériu, chentza arrexonare
Sentences
ti moes chirchendhe sédiu nou ◊ custa perda no portat sétiu ◊ su chi ses nendi tui no tenit sétiu ◊ su brúciu de su gorfu portat su sétiu ◊ sa piciochedha no est papendi in sétiu, totu porcherias
2.
no tenis sétiu, tui ses tonta e ti lassas imbovai!
Translations
French
rangement,
mise en ordre,
position
English
good order,
posture
Spanish
orden,
postura
Italian
assètto,
positura
German
Ordnung,
Haltung.
sedósu , agt Definition chi sufrit de sedas, chi portat sedas, tzacaduras in sa pedhe Etymon srd.
sèdra , nf: serda Definition orrughedhu de lardu o de petza o pedhutu chi abbarrat candho s'iscàgiat s'ógiu porchinu Synonyms e antonyms belda, gedra*.
sédula , nf Definition genia de arrecia, parte de unu documentu chi s'istacat e si chistit coment'e arrecia; a logos, lítera anónima.
sedúsi , vrb Definition incantare cun calecunu ispediente, cumbínchere a unu a cosas pagu de bonu Synonyms e antonyms abbuvonare, ammelai, imbuvonare Etymon spn. seducir.
sèe sàidu
sèere sèdere
sèga , nf Definition aina segante a dentes a bisura de serracu, ma cun sa lama larga totu cantepare e poderada istirada in d-unu bastimentu a ue si pigat sa ferramenta a una manu po segare linna; prus che àteru si narat in cobertantza po pugneta / manigare a segas = in famíglia, papare unu como unu posca, a pasias e no totus impare Synonyms e antonyms serra 1 / púlica 1.
segabbértula , nm Synonyms e antonyms bertulàriu, bertuleri Etymon srd.
segabétza , nm Definition tàula de picare o segare petza Synonyms e antonyms pistalaldu.