sobretódu , nm: subratodu Definition bestimentu lébiu e longu de pònnere in pitzu a bisura de capoto Scientific Terminology bst Etymon spn. sobretodo.
sobríre sciorbíri
sóbru sòbra
sòca , nf, nm: assoga,
socu,
soga,
sogu Definition
corria o tira longa e larga de pedhe cosia a un'ala de arresurtare a duos pígios: a unu càbudu portat una lóriga o chirchedha ue si faet intrare sa coatza; brione de casu modhe postu in su fogu po orrostire, comente s'iscàgiat, o fintzes de àteru chi calat comente a funedhas cagiadas; su tanti de filu chi s'intrat in s'agu (itl. gugliata) o fintzes su filu chi si faet filandho / min. sochedha, soghita
Synonyms e antonyms
cànnabu,
fune,
isciocu,
sagone,
sédina
/
cabu
Idioms
csn:
soga de filu, de lana, de arràfia, de ispau = cabu de filu, filu de lana, e gai; sa soga de su dimóniu = cabu de filu tropu longu (e pro cussu s'imbojat e annodighedhat cosindhe); soga de terra = bículu, zura de terrinu
Sentences
est imbodhiendi e ispodhiendi sa soga ◊ est tucau a linna chin sa soca ◊ faghiat sogas cun sa pedhe crua ◊ sunt colados a cadhu, a soga a codhu ◊ una crapola nida che apo ligadu in s'ortu e cun su socu nou…
2.
su casu nou postu in su fogu si faghet a sogas ◊ portat su cofinu prenu de sogas fendi cumpositzionis de ballus tundus ◊ cussa filongiana filaiat semper a soga manna ◊ dae laras perdiat sogos de bae ◊ preparu una soghitedha de satitzu
3.
sas socas de su pisellu fint ghetatas a ria
4.
fibàt e tessiat, sa soga si segàt ma no ndi aciungiat!
Etymon
ltn.
soca
Translations
French
corde en cuir,
courroie
English
leather rope
Spanish
soga,
cuerda de cuero,
correa
Italian
fune di cuòio
German
Lederschlinge,
Lederseil.
sòca 1 , nf Definition
s'arraighina de una mata in su tretu ue est ingrussada, coment'e fata a nodu, de prus a mancu a paris de terra
Synonyms e antonyms
cioca 1,
ispicone 2,
raighina,
tzompa
Sentences
candu s'ispillonat su cardu si ndi bogant is pillonis de a ingíriu de sa soca
Scientific Terminology
rbr
Etymon
ctl.
soca
Translations
French
pivot d'un arbre
English
taproot
Spanish
raíz fusiforme
Italian
fittóne di una pianta
German
Hauptwurzel.
sòca 2 , avb Definition mi paret chi…, fortzis…, abbisumeu chi… Synonyms e antonyms abbisoca, abbisomeu.
socànnu! , iscl Definition Gesu, ocannu!…: genia de foedhu chi si narat cun prexu candho si papat su primu frutu Synonyms e antonyms gesocannu!
sochítu , nm: suchete,
suchitu 1 Definition
genia de papare fatu cun petza segada a biculedhos (mescamente de pudha, de conillu), posta a fríere unu pagu in su sufrissu fatu cun chibudha, pedrusèmene e un'aciunta de binu o aghedu e pagu pagu de abba, una ispergiadedha de píbere e sale
Sentences
gei tengu abetu bellu de mi fai su sochitu o s'anguli po Pasca!…◊ dhui tèngiu unu spitzuedhu de suchitu in su fogu
Scientific Terminology
mng
Etymon
ctl.
suquet
Translations
French
à la nage (cuc.)
English
stew
Spanish
guiso de carne
Italian
guazzétto
German
Ragout.
sochítu 1 , nm Definition soga, prus che àteru nau de is sogas chi serbint a giúnghere is boes Synonyms e antonyms loru.
sòci , nm: sòciri Definition genia de erba chi faet fògias matucas, ladas (ma a punta, prus longas), tzudhosas, arrasposas, frorighedhu grogo: sa candhelita modhe, unu pagu marigosa, est bona a papare Synonyms e antonyms artiòcoro, ciòcere, cioci, ciòcoro, culurassu, entiòcoro, fiòcaru, iciòcoro, intiòcoro, tziòcoro* Sentences gei no at a mòrriri de su fàmini… papendu sòciri e gureu! ◊ ge dhu connòsciu, su soci! Scientific Terminology rbz, Helminthotheca echioides.
socialísmu , nm: sotzialismu Definition idea polítiga chi cunsiderat e bolet a totugantos a paris po dignidade, diritos e doveres de sa persona, càrrigos e cumbénias de su èssere sociedade.
socialísta , agt: sotzialista Definition chi pertocat su socialismu; nau de ccn., chi est de is ideas polítigas de su socialismu.
sociedàdi , nf: sotziedade,
sotziedadi,
sotzietate Definition
su èssere o istare totus impare de sa gente in sa bidha, in su logu, e fintzes sa gente etotu in cantu gente, bidha, pópulu organizau; mescamente su èssere, de duos o de prus, impare po chistiones de trebballu cunforma a su ’e sa lei, su àere comunia
Synonyms e antonyms
sóciu,
sotzeria
Etymon
spn.
Translations
French
société
English
society
Spanish
sociedad
Italian
società
German
Gesellschaft.
sòciri sòci
sóciu , nm: assótziu,
sótziu,
sotzu Definition
chie tenet cosa a cumone cun àtere; su fàere cumonia o èssere a cumone in css. cosa o faina: a logos est unu giuàrgiu chi cumandhat àteros serbidores / intrare in sótziu, èssere a sótziu = pònneresi paris in carchi triballu, in afares o àteru
Synonyms e antonyms
comunàrgiu
/
sociedadi,
sotzeria
Sentences
sos meres de sa coperativa sunt sos sótzios ◊ cussu est sotzu de mesidadi in s'argiola ◊ su dinai dhu bollu de fusteti e no de su sotzu! ◊ pònedi a sótziu cun Deus e faghe ogna cosa cun Issu!
Etymon
itl.
Translations
French
associé
English
member,
partner
Spanish
socio
Italian
sòcio
German
Geschäftspartner.
sòcra , nf: sogra,
solga,
sorga Definition
parente de intradura, sa mama de sa pobidha, sa mama de su pobidhu (a/c.: po dha tzerriare o numenare donniunu sa sua, si narat Onnasogra)/ pl. is sorgus = sa sogra e su sogru; limpiai aundi passat sa sorga = a tretos, is chi si bient de prus
Synonyms e antonyms
troga 1
Sentences
ite cumbéniu logras candho fiudu isposas a connada? restat risparmiada assumanc'una de sas duas sogras! ◊ sogra e nura no sempre si la tirant de acordu ◊ ndi apu passau cun sorga mia!…◊ sorga mia at nau caincuna cosa de mimi? ◊ mih ca sorga tua at papau pane de sete forros! ◊ su pobidhu at pigau a bratzete nura e sorga po ballare
Scientific Terminology
ptl
Etymon
ltn.
socra
Translations
French
belle-mère
English
mother-in-law
Spanish
suegra
Italian
suòcera
German
Schwiegermutter.
socrònza , nf: sogronza,
sorgogna,
sorgòngia Definition
sa mama de sa nura, de su génneru
Synonyms e antonyms
trogogna
Sentences
tzia Annedha andhabat ifatu de sa socronza disizosa de l'acasazare bene (S.Spiggia)◊ sos sogronzos aiant tentu murrunzu, ma sas sogronzas no s'aiant mai negadu su saludu.
Scientific Terminology
ptl
Etymon
srd.
Translations
French
mère du gendre,
mère de la bru
English
son's mother-in-law (daughter's)
Spanish
consuegra
Italian
consuòcera
German
Mitschwiegermutter.
socrónzu , nm: sogronzu,
sorgognu,
sorgóngiu Definition
su babbu de sa nura, su babbu de su génneru
Synonyms e antonyms
trogognu
/
ttrs. sugrognu,
surrognu
Sentences
in domo de sorgonzu meu nosi ant bogau a papare pintzigrogos
Scientific Terminology
ptl
Etymon
srd.
Translations
French
père du gendre,
père de la bru
English
son'sfather-in-law (daughter's)
Spanish
consuegro
Italian
consuòcero
German
Mitschwiegervater.
sócru , nm: sogru,
solgu,
sorgu Definition
parente de intradura, su babbu de sa pobidha, su babbu de su pobidhu (a/c.: po dhu tzerriare o numenare donniunu su suo, si narat Onnusogru)/ pl. is sorgus = sa sogra e su sogru
Synonyms e antonyms
trogu 1
Sentences
ite trabballu faet sorgu tuo? ◊ nara, giovonedhu, beni, agiudadhu a sorgu tuu! ◊ tenes arresone, ma prima depes intèndhere a sorgu tuu! ◊ su socru ndhe fit bragheri de su ghéneru, ischiat su chi baliat su zòvanu ◊ no bit s’ora chi su sorgu dhu lessit intrai a domu!
Scientific Terminology
ptl
Etymon
ltn.
socru
Translations
French
beau-père
English
father-in-law
Spanish
suegro
Italian
suòcero
German
Schwiegervater.
sócu sòca