sobretódu , nm: subratodu Definizione bestimentu lébiu e longu de pònnere in pitzu a bisura de capoto Terminologia scientifica bst Etimo spn. sobretodo.
sobríre sciorbíri
sóbru sòbra
sòca , nf, nm: assoga,
socu,
soga,
sogu Definizione
corria o tira longa e larga de pedhe cosia a un'ala de arresurtare a duos pígios: a unu càbudu portat una lóriga o chirchedha ue si faet intrare sa coatza; brione de casu modhe postu in su fogu po orrostire, comente s'iscàgiat, o fintzes de àteru chi calat comente a funedhas cagiadas; su tanti de filu chi s'intrat in s'agu (itl. gugliata) o fintzes su filu chi si faet filandho / min. sochedha, soghita
Sinonimi e contrari
cànnabu,
fune,
isciocu,
sagone,
sédina
/
cabu
Modi di dire
csn:
soga de filu, de lana, de arràfia, de ispau = cabu de filu, filu de lana, e gai; sa soga de su dimóniu = cabu de filu tropu longu (e pro cussu s'imbojat e annodighedhat cosindhe); soga de terra = bículu, zura de terrinu
Frasi
est imbodhiendi e ispodhiendi sa soga ◊ est tucau a linna chin sa soca ◊ faghiat sogas cun sa pedhe crua ◊ sunt colados a cadhu, a soga a codhu ◊ una crapola nida che apo ligadu in s'ortu e cun su socu nou…
2.
su casu nou postu in su fogu si faghet a sogas ◊ portat su cofinu prenu de sogas fendi cumpositzionis de ballus tundus ◊ cussa filongiana filaiat semper a soga manna ◊ dae laras perdiat sogos de bae ◊ preparu una soghitedha de satitzu
3.
sas socas de su pisellu fint ghetatas a ria
4.
fibàt e tessiat, sa soga si segàt ma no ndi aciungiat!
Etimo
ltn.
soca
Traduzioni
Francese
corde en cuir,
courroie
Inglese
leather rope
Spagnolo
soga,
cuerda de cuero,
correa
Italiano
fune di cuòio
Tedesco
Lederschlinge,
Lederseil.
sòca 1 , nf Definizione
s'arraighina de una mata in su tretu ue est ingrussada, coment'e fata a nodu, de prus a mancu a paris de terra
Sinonimi e contrari
cioca 1,
ispicone 2,
raighina,
tzompa
Frasi
candu s'ispillonat su cardu si ndi bogant is pillonis de a ingíriu de sa soca
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
ctl.
soca
Traduzioni
Francese
pivot d'un arbre
Inglese
taproot
Spagnolo
raíz fusiforme
Italiano
fittóne di una pianta
Tedesco
Hauptwurzel.
sòca 2 , avb Definizione mi paret chi…, fortzis…, abbisumeu chi… Sinonimi e contrari abbisoca, abbisomeu.
socànnu! , iscl Definizione Gesu, ocannu!…: genia de foedhu chi si narat cun prexu candho si papat su primu frutu Sinonimi e contrari gesocannu!
sochítu , nm: suchete,
suchitu 1 Definizione
genia de papare fatu cun petza segada a biculedhos (mescamente de pudha, de conillu), posta a fríere unu pagu in su sufrissu fatu cun chibudha, pedrusèmene e un'aciunta de binu o aghedu e pagu pagu de abba, una ispergiadedha de píbere e sale
Frasi
gei tengu abetu bellu de mi fai su sochitu o s'anguli po Pasca!…◊ dhui tèngiu unu spitzuedhu de suchitu in su fogu
Terminologia scientifica
mng
Etimo
ctl.
suquet
Traduzioni
Francese
à la nage (cuc.)
Inglese
stew
Spagnolo
guiso de carne
Italiano
guazzétto
Tedesco
Ragout.
sochítu 1 , nm Definizione soga, prus che àteru nau de is sogas chi serbint a giúnghere is boes Sinonimi e contrari loru.
sòci , nm: sòciri Definizione genia de erba chi faet fògias matucas, ladas (ma a punta, prus longas), tzudhosas, arrasposas, frorighedhu grogo: sa candhelita modhe, unu pagu marigosa, est bona a papare Sinonimi e contrari artiòcoro, ciòcere, cioci, ciòcoro, culurassu, entiòcoro, fiòcaru, iciòcoro, intiòcoro, tziòcoro* Frasi gei no at a mòrriri de su fàmini… papendu sòciri e gureu! ◊ ge dhu connòsciu, su soci! Terminologia scientifica rbz, Helminthotheca echioides.
socialísmu , nm: sotzialismu Definizione idea polítiga chi cunsiderat e bolet a totugantos a paris po dignidade, diritos e doveres de sa persona, càrrigos e cumbénias de su èssere sociedade.
socialísta , agt: sotzialista Definizione chi pertocat su socialismu; nau de ccn., chi est de is ideas polítigas de su socialismu.
sociedàdi , nf: sotziedade,
sotziedadi,
sotzietate Definizione
su èssere o istare totus impare de sa gente in sa bidha, in su logu, e fintzes sa gente etotu in cantu gente, bidha, pópulu organizau; mescamente su èssere, de duos o de prus, impare po chistiones de trebballu cunforma a su ’e sa lei, su àere comunia
Sinonimi e contrari
sóciu,
sotzeria
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
société
Inglese
society
Spagnolo
sociedad
Italiano
società
Tedesco
Gesellschaft.
sòciri sòci
sóciu , nm: assótziu,
sótziu,
sotzu Definizione
chie tenet cosa a cumone cun àtere; su fàere cumonia o èssere a cumone in css. cosa o faina: a logos est unu giuàrgiu chi cumandhat àteros serbidores / intrare in sótziu, èssere a sótziu = pònneresi paris in carchi triballu, in afares o àteru
Sinonimi e contrari
comunàrgiu
/
sociedadi,
sotzeria
Frasi
sos meres de sa coperativa sunt sos sótzios ◊ cussu est sotzu de mesidadi in s'argiola ◊ su dinai dhu bollu de fusteti e no de su sotzu! ◊ pònedi a sótziu cun Deus e faghe ogna cosa cun Issu!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
associé
Inglese
member,
partner
Spagnolo
socio
Italiano
sòcio
Tedesco
Geschäftspartner.
sòcra , nf: sogra,
solga,
sorga Definizione
parente de intradura, sa mama de sa pobidha, sa mama de su pobidhu (a/c.: po dha tzerriare o numenare donniunu sa sua, si narat Onnasogra)/ pl. is sorgus = sa sogra e su sogru; limpiai aundi passat sa sorga = a tretos, is chi si bient de prus
Sinonimi e contrari
troga 1
Frasi
ite cumbéniu logras candho fiudu isposas a connada? restat risparmiada assumanc'una de sas duas sogras! ◊ sogra e nura no sempre si la tirant de acordu ◊ ndi apu passau cun sorga mia!…◊ sorga mia at nau caincuna cosa de mimi? ◊ mih ca sorga tua at papau pane de sete forros! ◊ su pobidhu at pigau a bratzete nura e sorga po ballare
Terminologia scientifica
ptl
Etimo
ltn.
socra
Traduzioni
Francese
belle-mère
Inglese
mother-in-law
Spagnolo
suegra
Italiano
suòcera
Tedesco
Schwiegermutter.
socrònza , nf: sogronza,
sorgogna,
sorgòngia Definizione
sa mama de sa nura, de su génneru
Sinonimi e contrari
trogogna
Frasi
tzia Annedha andhabat ifatu de sa socronza disizosa de l'acasazare bene (S.Spiggia)◊ sos sogronzos aiant tentu murrunzu, ma sas sogronzas no s'aiant mai negadu su saludu.
Terminologia scientifica
ptl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mère du gendre,
mère de la bru
Inglese
son's mother-in-law (daughter's)
Spagnolo
consuegra
Italiano
consuòcera
Tedesco
Mitschwiegermutter.
socrónzu , nm: sogronzu,
sorgognu,
sorgóngiu Definizione
su babbu de sa nura, su babbu de su génneru
Sinonimi e contrari
trogognu
/
ttrs. sugrognu,
surrognu
Frasi
in domo de sorgonzu meu nosi ant bogau a papare pintzigrogos
Terminologia scientifica
ptl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
père du gendre,
père de la bru
Inglese
son'sfather-in-law (daughter's)
Spagnolo
consuegro
Italiano
consuòcero
Tedesco
Mitschwiegervater.
sócru , nm: sogru,
solgu,
sorgu Definizione
parente de intradura, su babbu de sa pobidha, su babbu de su pobidhu (a/c.: po dhu tzerriare o numenare donniunu su suo, si narat Onnusogru)/ pl. is sorgus = sa sogra e su sogru
Sinonimi e contrari
trogu 1
Frasi
ite trabballu faet sorgu tuo? ◊ nara, giovonedhu, beni, agiudadhu a sorgu tuu! ◊ tenes arresone, ma prima depes intèndhere a sorgu tuu! ◊ su socru ndhe fit bragheri de su ghéneru, ischiat su chi baliat su zòvanu ◊ no bit s’ora chi su sorgu dhu lessit intrai a domu!
Terminologia scientifica
ptl
Etimo
ltn.
socru
Traduzioni
Francese
beau-père
Inglese
father-in-law
Spagnolo
suegro
Italiano
suòcero
Tedesco
Schwiegervater.
sócu sòca