téura tèba 1
tevanía tavanía
tevèle , nm: tuvele Definition logu malu e prenu de malesa, de tupas e matas, a bortas fintzes illimpiau e trebballau a laore, tula de laore Synonyms e antonyms palone, tele, tèrema, trèmena, trempa, úbridu / tua 1 Sentences si sighis a ghetare teveles la finis pedindhe! 2. tenes tancas, binzas, teveles in fiore, coltivados che giardinos Scientific Terminology slg Etymon srdn.
tevèlla tabèlla
teventàle , nm: davantabi*, treventale Synonyms e antonyms antaledha, àntela, fadreta, falda, fantallicu, fascadòrgia, frandha, panneananti, saúciu Scientific Terminology bst.
tèvere , vrb: dèpere* Definition tènnere o àere s'óbbrigu, o su bisóngiu, sa presse de calecuna cosa: s'impreat prus che àteru po cambiare unu pagu su significau de is àteros verbos; èssere in dépidu Sentences s'ammoradu tou no la tevet piús brincare sa zanna de domo! ◊ annota chi tevet bènnere su sartu a mi leare sas misuras! ◊ ses tue su chi tevet bènnere o ndhe tevimos aisetare un'àteru?
tèxa tège
texàle , nm Definition logu de texas, de pedras ladas a paris de terra Scientific Terminology slg Etymon srd.
texànu tesànu
tèxe, tèxi tège
texíle, téxili , nm Definition genia de cúcuru de monte, de orroca arta e sola totu a inghíriu Synonyms e antonyms taca, toneri Scientific Terminology slg Etymon srdn. Translations French sommet isolé English isolated summit Spanish cumbre aislada Italian cocùzzolo isolato German alleinstehender Gipfel.
tèza , nf Definition cricu de orrodas de carru Synonyms e antonyms chircu, lamone Translations French bandage English rim Spanish llanta Italian cerchióne German Radreifen.
tézi , nm Synonyms e antonyms pitzicadorja, pigulosu.
tézi 1 , nm Definition calidade de buda o ispàdula, prus pitica de cussa po fàere istojas Sentences su tezi l'impitaint meda pro iforrare sas pinnetas (G.Chessa) Scientific Terminology rba.
tézi! , bvrb Definition imperativu, de tènnere: leade!, lezi!, pigai! Sentences tezi, basade custa sagra beste! ◊ tezi, torradebbei a s'impiegu, ca no ischides fàghere s'iscrianu! ◊ tezi, leadebbollu custu coro!
tézis , bvrb: dezis Definition ais a…, ais a dèpere… + vrb.: bvrb. de 2ˆ pers. pl. chi s'impreat sèmpere po giare s'idea de unu tempus benidore o de una possibbilidade, cosa chi est dàbbile (che a su benidore etotu) Sentences lu tezis àere fatu bois etotu, cussu dannu: aite lu chircades a mie?! ◊ si sutzedit de mòrrere lontanu dae chie mi amat, tezis a babbu e mama bois nessi acunortare! (P.Campus Sechi)◊ non tezis pòdere negare sa cosa vera!◊ tezis èssere istracu: setzide a cadhu!
tézu téju
ti , prn Definition a tie, a tui: prn. de 2ˆ pers. sing. impreau siat po inditare un'idea coment'e de favore, torracontu (o fintzes de pérdua), ma mescamente cun is verbos riflessivos (o impreaos a sa matessi manera), in cumplementos Sentences ti mi paras in sa mente ◊ ohi si ti l'ischit mamma tua chi as furadu!… ◊ ses pentzendi ca cussa cosa ti dha fatzu dèu? ◊ ti lu muntenzo deo ◊ ti ndi ses pesada, o língua sarda, fendi isprama a is canis de istrexu ◊ ti as torrau a ponni su vítziu de fumai! ◊ a tui ti ndi apu a pinnigai duas brebeis e no ti ndi as nimancu a acatai ◊ po cosa t'ispantas! ◊ ti as irmentigadu una cosa ◊ ti as papau totu cussu? ◊ comenti ti cérrias? ◊ ite ti naras? ◊ ite curpa ti ndh'apo si ses póveru?! 2. si custu lu cheres ti lu dao ◊ ti dh'apu a nai cras ◊ candu ti serbit dinai firmas un'assegnu ◊ issu portat una cosa bella de ti giai ◊ ti ammustro unu logu, si benis cun megus 3. ti che leo a bídere una cosa ◊ dèu a tui t'istimu ◊ ti sunt torrendhe a póveru ◊ sa maladia a tie ti est batindhe a malu puntu ◊ ti so intendhindhe ma no ti so iscurtendhe ◊ ti agiudu dèu Etymon ltn. tibi, te Translations French te English to you Spanish te Italian ti German dir.
tía , bvrb Definition 1ˆ pers. (una forma de indic. imperfetu) chi a sa logudoresa s'impreat po fàere su cund. de totu is vrb. (is àteras personas funt: 2ˆ tias, tisti, 3ˆ tiat; pl. 1ˆ tiaimus, 2ˆ tiaizis, 3ˆ tiant) e mescamente s'impreat po giare s'idea de una possibbilidade (prop. potentziale) e fintzes po fàere su benidore de unu tempus passau / a./c. custa bvrb. est sa matessi chi (fortzis po comente faet mudòngia sa /t–/) medas iscrient dia (e deasi dias, diat e is formas pl.) Synonyms e antonyms emu, ia 1, pia / tio Sentences si no fit ca la fimus bidindhe in televisione, tia nàrrere chi la fimus bidhindhe in binòcolos ◊ si podia, chentumiza bortas tia andhare! 2. no si la faghet isse sa cosa sua e bi la tia fàghere deo? Macu est, isse!◊ chelzo torrare a s'antigu ricamu: segura ca non tenzo àteru ramu mi tia de fiores bellos isgloriare (L.Mudadu)◊ tia chèrrere una zòvana bianca che late e ruja che sàmbene ◊ tia fagher sa moda a Bustianu ma timo 'e dispiàghere a Lughia! (Gv.Piredda) 3. cussos sunt passos chi no ti'àere superadu chena sa cumpanzia tua
tía 1 , nf: cia, tzia* Definition sa sorre o sa sorresta de sa mama, de su babbu (po arrispetu, fintzes sa pobidha de unu tziu); nau po arrispetu, css. fémina manna Synonyms e antonyms dieta, tadai / mammai Sentences sas sorres de babbu tou a tie ti sunt tias ◊ bella sa tia, ma piús bella est Maria! ◊ cussa tzia chi ses viendhe est tia mea, sorre de mamma 2. sa tia de filare si fit morta, filendhe, chentza fogu, in su foghile (A.Casula).