tésu , pps, agt Definition de tèndhere Synonyms e antonyms téndhiu 2. custu pane ch'est totu tesu ◊ su pane de fresa cheret tesu bene, ca sinono no essit parívile.
tésu 1 , avb, agt: atesu, stésiu Definition a tretu mannu de unu logu (ma si narat fintzes de tempus, de parentella) Synonyms e antonyms ailladru, allontanu | ctr. acanta, acurtzu Sentences poi ti at a arrivare dae tesu un'isposu famadu in logos suos (S.Lay Deidda)◊ su sonu de sas campanas s'intendhet dae tesu ◊ sa cosa madura si bidet dae tesu ◊ che intraiat in s'iferru pro poder bídere sa picioca nessi dae tesu ◊ su dhi biri de tesu sa figura mi parrit chi bolla in prexu iscopiai 2. a mancu no la poto dare, sa linna, ca benzo dae logu tesu ◊ est logu tesu e bi at de s'istracare ca semus andhendhe a pè ◊ in sa dí clara si bit finas a is montis tesus de Sa Giara ◊ beh, a incricamus su passu, chi est tardu e su caminu est tesu?! 3. bi at solu calchi pastore isperiendhe dae tesu in tesu ◊ no teniat parentis de tesu e ni de acanta 4. mancai mi bias de tesu in tesu, subésiu ti as su nòmini miu Etymon ltn. tensus.
tesúra , nf Definition su istèrrere orrobba, trastos po asciutare o pigare sole Synonyms e antonyms isterridura, spainadura.
tet , bvrb: det Definition at a…, at a dèpere… + vrb.: bvrb. de 3ˆ pers. sing. chi s'impreat sèmpere po giare s'idea de unu tempus benidore o de una possibbilidade, cosa chi est dàbbile (che a su benidore etotu) Sentences "Tet èssere una fémina!" - at fatu su pisedhu, mirendhe sa caldeglina ◊ a nos innetare no tet bastare s'abba de su mare ◊ si sa promissa tet àere efetu già l'as a bídere ◊ siscuru, no tet àere nadu mancu "Bah!" a s'istragore de sa fusilada ◊ custos assuntos ti los tet àere nados chentu bortas (G.Ruju).
tetànicu , agt Definition de su tètanu.
tètanu, tètaru , nm: tètene Definition càncaru a is músculos chi si intèterant e dolent forte, ma nau po unu de is peus infetos chi faent cuss'efetu Synonyms e antonyms téturu Scientific Terminology mld.
tetè! , iscl: tzetzè! Definition tzérriu chi si betat a unos cantos animales po dhos asseliare o fintzes tzerriandhodhos a bènnere Sentences tetè, prest'a un'ala, cane malaitu! Etymon srd.
tetèla , nf Definition
genia de bestimentu de féminas, de pònnere asuta de sa gunnedha o de lassare a crocare su note; bestiredhu de pipiu (bestiu a bisura de feminedha)
Synonyms e antonyms
bidhori,
canscioleta,
cànsciu,
cansitu,
suntanu
Sentences
antalena, fardeta e tetela carrarjant sos mermos suos
2.
candho fipi minoredhu a teteledha aiamus unu porcu mannalitu
Scientific Terminology
bst
Translations
French
jupon
English
petticoat
Spanish
enagua,
combinación
Italian
sottovèste
German
Unterkleid.
tetemèche , nm Synonyms e antonyms carigna, frandiga, losinga Idioms csn: zúchere o picare a su t. = leare a losingas; èssere a t. chin…, de… = avatu de…, a s'atrollada cun…, sempri impari 2. che so ispossibiu ca so sempre chin issu a tetemeche ◊ sunt caras festadas in sa roca, frores dolentes de supedhos tucandhe a lampaluche tetemeche chin notes inchietas.
tètene tètanu
teteòne tentiòne
teterèsa , nf Definition
su èssere téteru, tostau, malu a tròchere, de una cosa, de unu (fintzes nau in cobertantza de su si crèdere tropu)
Synonyms e antonyms
teterúmene,
teterura
| ctr.
modhesa,
modhore
Etymon
srd.
Translations
French
rigidité
English
stiffness,
rigidity
Spanish
rigidez
Italian
rigidézza
German
Steifheit.
tetericòre , nm Definition su èssere téteru, tostau Synonyms e antonyms teterore, tostore Etymon srd.
teteròre , nm Definition su èssere téteru, tostau Synonyms e antonyms tetericore, tostore Etymon srd.
téteru , agt: tétiru,
tétiu Definition
nau de cosa chi, mescamente innanti modhe e lenta, est o est essia tostada, a bisura de nae de linna (po s'abba, po su fritu, de ufradura): si narat fintzes po deretu, ténneru, chi no est trotu; foedhandho de ccn., chi si credet meda, tropu / téteru che fuste, che brocu, che canna
Synonyms e antonyms
achirdinadu,
chídrinu,
incodinau
/
cdh. tétaru
| ctr.
indullidori,
mugiaditu
Sentences
unu candho morit s'ifritat e abbarrat téteru ◊ sa fune de cànnau ifusta est tètera ◊ bi at robba chi si est ifusta est tètera ◊ s'ischina tètera zughes, chi no t'imbàssias a nudha?! ◊ semus tèteros de su fritu!
2.
ista prus téteru subra de su cadhu! ◊ est camminandhe téteru che brocu ◊ s'ispiga a conca bàscia est ingranida, sa tètera est aurtida ◊ no so che candho a punta de ischina caminaia téteru che canna!
3.
cussa est bellita ma tètera che fusu ◊ Crateone fit colatu téteru che fuste e aiat respostu apenedhas a su salutu ◊ mi est atobiada tètera che fusu, no mi at mancu saludau
Etymon
srd.
Translations
French
rigide,
contracté,
transi
English
rigid,
contracted,
benumbed
Spanish
rígido,
contraído,
entumecido
Italian
rìgido,
contratto,
intirizzito
German
starr,
verkrampft.
teterúmene , nm Definition su èssere téteru, ma nau de una manera de fàere barrosa, presumia, de chie si credet e pigat s'àteru che petza de pei Synonyms e antonyms teteresa Sentences sa mere at leadu sa teraca cun d-unu teterúmene chi l'at fata piànghere Etymon srd.
teterúra , nf Synonyms e antonyms teteresa Etymon srd.
tetésu , agt, nm Definition chi o chie est de Teti.
téti , nm: tétiu 1,
tetu Definition
genia de linna chi faet a cannàile longu fine fine e ispinosu, faet sa fògia a forma de triàngulu e bogat pibionedhos tundhos a gurdone, orrúbios candho funt cotos / rúere dae su rú a su tétiu = andhare de male in peus
Synonyms e antonyms
arrugràbiu,
asmila,
raza,
serrada,
tentione,
úrtzula,
visioni 1
/
alúsara,
bentzígliu
Sentences
in cussas cresuras bi at rú, prunetza, calarighe, mudregu, murta e teti
Surnames and Proverbs
smb:
Teti, Tetti
Scientific Terminology
mt, Smilax aspera, Clematis flammula
Etymon
srdn.
Translations
French
smilax,
salsepareille
English
smilax
Spanish
zarzaparrilla,
clemátide
Italian
smìlace spinósa
German
Stechwinde.
tetíle tadíbi