tófu tòfa
tofúncu , agt Synonyms e antonyms burgutu, copudu, fucudu, fundhucu, fungudu, preputu, trevucu, tufudu Sentences pone a còghere totu in sa padedha larga e tofunca! Etymon srd.
togàre tocàe
tògia , nf: atògia,
toza,
tzògia Definition
pigighedhu de cosa, tira de sola
Synonyms e antonyms
tígia
/
tizola
Sentences
toza russa, intendhimentu sútile
Surnames and Proverbs
smb:
Toggia
Etymon
srdn.
Translations
French
semelle
English
sole
Spanish
suela
Italian
suòla
German
Sohle.
tògo, tògu , agt, nm Definition nau de unu, chi o chie est bellu, bene fatu de carena, àbbile meda o chi deasi si paret e si giaet a bíere (mescamente giòvono): nau de css. cosa, chi est bella meda, ispantosa, chi praghet própriu Synonyms e antonyms bellu, istravanau Sentences gei est pagu togo!…◊ ma lah ca ses togo, tui, lah!…◊ est in giru fendi su togu cun is piciocas 2. toga cussa màchina: gi at a costai unu sodhu!… ◊ ma est togu, lah, a si ponni in s'àcua in dí de basca, in mari!
tógu tócu
tòla , nf: tzola Definition
cambu noàdile de mata, taulita; orroca allisada de s'abba, de su bentu, fintzes paris in artu in logu de monte; crantu de orrobba téssia, de furesi
Synonyms e antonyms
bara
/
tauledha
Surnames and Proverbs
smb:
Tola
Etymon
itl.
tola.
Translations
French
pièce
English
roll
Spanish
pieza
Italian
pèzza
German
Fetzen.
tòlchere , vrb: tòrchere,
tòrciri,
tròcere,
tròchere,
tròchiri,
troci,
tròciri,
tròtzere Definition
atrotigare lana, filu e cosa deasi coment'e filandho, mòvere faendho a atrotigadura; istesiare, incrubare, mòvere, ispostare a una parte cosa chi istrobbat, o cambiare filada andhandho, fintzes cambiare idea, cumbínchere
Synonyms e antonyms
atrotiai,
atrotixai,
dòrchere,
folfigiare,
profizare
/
ischirchinare
/
dogare,
issuzire,
istesiare,
istregire,
mòere,
transiri 1
Idioms
csn:
tròciri sa buca, su murru = fàghere su murru (pro cosa chi no piaghet); tòrciri iscrituras = fàghereli nàrrere, a un'iscritura, fintzas su chi no bi est iscritu; tròchere a unu = abbetiai, arrispúndiri, furriai sa chistioni cun is fuedhus
2.
su militzianu ispronizat s'achetu e s'ifilat a cúrrere cun su fuste de sa bannela tróchidu cara ananti ◊ lestru, tròcheti dae cue! ◊ trochiat sas cambas de sas tupas chi li frustabant sas ancas ◊ su criedhu chircat de tròchere sa carichedha dae sa barba de su babbu ◊ si est tróchiu a un'ala ◊ nisciunus trocit de su destinu cosa sua ◊ a chie fut infatu de su giú marranno, a chie fut trotzennonne sa perda dae sa tula arada ◊ trotzedi ca seo passanno cun custa cosa! ◊ mi dhus apu ciapaus, issa totu troci troci castiendisí in s'isprigu e issu incantau coment'e un'istúpiru! ◊ s'anguidha si tròciri in su carinu ◊ sa coa segada de sa tzirigherta si trochiat ancora ◊ lassaminne tròcere, ca custos cadhos mi faent orrúere!
3.
a tie no ti ant mai tróchidu a fàghere male ◊ da tet èssere dereta a tòlchere cussa fémina!…◊ sa tzia prima fit trochendhe, poi at tzédiu
4.
trochendhe su murru lis damus carchi cosa
5.
zai ais a bènnede a dh'ischire! - anca dh'aiat tróchiu issu
Etymon
ltn.
*torcere po torquere
Translations
French
tordre,
s’écarter
English
to wring,
to sidestep
Spanish
retorcer,
apartarse
Italian
tòrcere,
scansarsi
German
winden,
ausweichen.
tolèo , agt, nm Definition chi o chie est tontatzu, pagu abbistu, pagu ischidu Synonyms e antonyms babbalocu, tolondro.
tolèra , nf Definition su èssere toleos, ma nau mescamente in su sensu de èssere tostorrudos Synonyms e antonyms perronia, reberdia, tostorrímine.
tolipàni , nm: tulipani, tulipanu Definition genia de frore de tantas calidades prantau po bellesa Synonyms e antonyms lantzeta Scientific Terminology frs.
tòlla , nf: antolla Synonyms e antonyms bidone, bote, lamedha, pignada Sentences is tollas po su lati funt de binti cincu o trinta litrus puru ◊ intendu sonu de tolla isbuida ◊ apu portau una tolla de àcua ◊ apu bufau una birra in tollixedha Surnames and Proverbs smb: Tolla Scientific Terminology stz.
tòlla 1 , avb Idioms csn: a t. = coitendhe, impresse; a t.! = coita!, coitade! Sentences luegu! luegu! a tolla! a tolla! ◊ emu dépiu tzerriai a tolla su nòmini de Antoni Etymon ctl. a tolla.
tòllere , nm: tòllore, tzòllere Definition brebè bècia totu male andhada; genia de mucu chi si arrasigat in in su gúturu e si faet a ispudadura Synonyms e antonyms bodha, tzica 1, tzurra / carràschiu, grúspidu, istarràsciu, larodhu, salchedha.
tolletòlle , avb Definition èssere t. = a perrica, cricandho, pedindho Sentences su fizu fit donzi die tolletolle chi issu cheriat muzere ◊ su babbu tolletolle chi emmo, chi cheriat andhare a sa festa!
tòllore tòllere
tolocàre , vrb: atolocare* Definition fàere a gana lègia, orròschere Synonyms e antonyms abbolotai, aconare, afastiai, agrungiai, ascamare, ilvilire, iserare, istomacare / cascaviare 2. fínila cun custa mémula, ca mi tolocas!