A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

tófu tòfa

tofúncu , agt Sinònimos e contràrios burgutu, copudu, fucudu, fundhucu, fungudu, preputu, trevucu, tufudu Frases pone a còghere totu in sa padedha larga e tofunca! Ètimu srd.

togàre tocàe

tògia , nf: atògia, toza, tzògia Definitzione pigighedhu de cosa, tira de sola Sinònimos e contràrios tígia / tizola Frases toza russa, intendhimentu sútile Sambenados e Provèrbios smb: Toggia Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu semelle Ingresu sole Ispagnolu suela Italianu suòla Tedescu Sohle.

tògo, tògu , agt, nm Definitzione nau de unu, chi o chie est bellu, bene fatu de carena, àbbile meda o chi deasi si paret e si giaet a bíere (mescamente giòvono): nau de css. cosa, chi est bella meda, ispantosa, chi praghet própriu Sinònimos e contràrios bellu, istravanau Frases gei est pagu togo!…◊ ma lah ca ses togo, tui, lah!…◊ est in giru fendi su togu cun is piciocas 2. toga cussa màchina: gi at a costai unu sodhu!… ◊ ma est togu, lah, a si ponni in s'àcua in dí de basca, in mari!

tógu tócu

tòla , nf: tzola Definitzione cambu noàdile de mata, taulita; orroca allisada de s'abba, de su bentu, fintzes paris in artu in logu de monte; crantu de orrobba téssia, de furesi Sinònimos e contràrios bara / tauledha Sambenados e Provèrbios smb: Tola Ètimu itl. tola. Tradutziones Frantzesu pièce Ingresu roll Ispagnolu pieza Italianu pèzza Tedescu Fetzen.

tolàju , nm Sinònimos e contràrios cadhaxaju, cardareri, gliauneri, lammiarju, latoneri.

tòlchere , vrb: tòrchere, tòrciri, tròcere, tròchere, tròchiri, troci, tròciri, tròtzere Definitzione atrotigare lana, filu e cosa deasi coment'e filandho, mòvere faendho a atrotigadura; istesiare, incrubare, mòvere, ispostare a una parte cosa chi istrobbat, o cambiare filada andhandho, fintzes cambiare idea, cumbínchere Sinònimos e contràrios atrotiai, atrotixai, dòrchere, folfigiare, profizare / ischirchinare / dogare, issuzire, istesiare, istregire, mòere, transiri 1 Maneras de nàrrere csn: tròciri sa buca, su murru = fàghere su murru (pro cosa chi no piaghet); tòrciri iscrituras = fàghereli nàrrere, a un'iscritura, fintzas su chi no bi est iscritu; tròchere a unu = abbetiai, arrispúndiri, furriai sa chistioni cun is fuedhus 2. su militzianu ispronizat s'achetu e s'ifilat a cúrrere cun su fuste de sa bannela tróchidu cara ananti ◊ lestru, tròcheti dae cue! ◊ trochiat sas cambas de sas tupas chi li frustabant sas ancas ◊ su criedhu chircat de tròchere sa carichedha dae sa barba de su babbu ◊ si est tróchiu a un'ala ◊ nisciunus trocit de su destinu cosa sua ◊ a chie fut infatu de su giú marranno, a chie fut trotzennonne sa perda dae sa tula arada ◊ trotzedi ca seo passanno cun custa cosa! ◊ mi dhus apu ciapaus, issa totu troci troci castiendisí in s'isprigu e issu incantau coment'e un'istúpiru! ◊ s'anguidha si tròciri in su carinu ◊ sa coa segada de sa tzirigherta si trochiat ancora ◊ lassaminne tròcere, ca custos cadhos mi faent orrúere! 3. a tie no ti ant mai tróchidu a fàghere male ◊ da tet èssere dereta a tòlchere cussa fémina!…◊ sa tzia prima fit trochendhe, poi at tzédiu 4. trochendhe su murru lis damus carchi cosa 5. zai ais a bènnede a dh'ischire! - anca dh'aiat tróchiu issu Ètimu ltn. *torcere po torquere Tradutziones Frantzesu tordre, s’écarter Ingresu to wring, to sidestep Ispagnolu retorcer, apartarse Italianu tòrcere, scansarsi Tedescu winden, ausweichen.

toleàtzu , agt Sinònimos e contràrios càdriu, fuliosu.

tolèo , agt, nm Definitzione chi o chie est tontatzu, pagu abbistu, pagu ischidu Sinònimos e contràrios babbalocu, tolondro.

tolèra , nf Definitzione su èssere toleos, ma nau mescamente in su sensu de èssere tostorrudos Sinònimos e contràrios perronia, reberdia, tostorrímine.

tolipàni , nm: tulipani, tulipanu Definitzione genia de frore de tantas calidades prantau po bellesa Sinònimos e contràrios lantzeta Terminologia iscientìfica frs.

tòlla , nf: antolla Sinònimos e contràrios bidone, bote, lamedha, pignada Frases is tollas po su lati funt de binti cincu o trinta litrus puru ◊ intendu sonu de tolla isbuida ◊ apu portau una tolla de àcua ◊ apu bufau una birra in tollixedha Sambenados e Provèrbios smb: Tolla Terminologia iscientìfica stz.

tòlla 1 , avb Maneras de nàrrere csn: a t. = coitendhe, impresse; a t.! = coita!, coitade! Frases luegu! luegu! a tolla! a tolla! ◊ emu dépiu tzerriai a tolla su nòmini de Antoni Ètimu ctl. a tolla.

tòllere , nm: tòllore, tzòllere Definitzione brebè bècia totu male andhada; genia de mucu chi si arrasigat in in su gúturu e si faet a ispudadura Sinònimos e contràrios bodha, tzica 1, tzurra / carràschiu, grúspidu, istarràsciu, larodhu, salchedha.

tolletòlle , avb Definitzione èssere t. = a perrica, cricandho, pedindho Frases su fizu fit donzi die tolletolle chi issu cheriat muzere ◊ su babbu tolletolle chi emmo, chi cheriat andhare a sa festa!

tòllore tòllere

tolocàre , vrb: atolocare* Definitzione fàere a gana lègia, orròschere Sinònimos e contràrios abbolotai, aconare, afastiai, agrungiai, ascamare, ilvilire, iserare, istomacare / cascaviare 2. fínila cun custa mémula, ca mi tolocas!

tolòche , nm: solopu*, tzeloco Sinònimos e contràrios isolocu 1, traessale.