zubbài , vrb: agiobbai Definition pigare a cropos, atripare, iscúdere Synonyms e antonyms addobbai, isciúdere, surrai. Sentences chi ti fuint is bòis ti zubbu!
zubbaría , nf Definition barufa, briga manna cun cropos Synonyms e antonyms aferratóriu, atzufatóriu, atzufu Etymon srd.
zubbilàre zibbilàre
zubbiléu zibbiléu
zubbòto , nm Definition genia de bestimentu de pònnere in pitzu, grussu, curtzu a chintzu, unu pagu a bisura de giacheta ma prus serrau.
zúbbu , nm: giubbu Definition fossu mannu prenu de abba in is errios Synonyms e antonyms pógiu, trógliu Sentences chin d-unu tzàviu unu fascioni ch'est issiu dae mesu de sas cannas ufrandhe s'undha in su zubbu trullu ◊ andhamus a su zubbu de sa crachera pro imparare a nadare (A.Calledda) Etymon ctl. jup.
zubilàre , vrb: giuilare*,
zuilare,
zulliare,
zuvilare Definition
betare zúbilos, tzérrios (po dolore, po cricare a ccn.), pigare a tzérrios, a boghes, po briga
Synonyms e antonyms
abbochinare,
atzerriai,
iscramorare
/
ciamare,
lamai,
muntire
Sentences
odhè! odhè! ite raju ti est picandhe?! - zúbilat tziu Antoni ◊ atacat a zubilare che mere sulurjau chi brigat sos teracos ◊ cussu zúbilat che macu ◊ l’ant zulliata pro una disgràssia ◊ - Inuve la ponimus custa cosa? - zúlliat su fizu
Translations
French
crier
English
to shout
Spanish
gritar
Italian
gridare
German
schreien.
zúbilu , nm: giúilu* Synonyms e antonyms
boche,
cérriu,
irgargu
Sentences
su zúbilu de su pudhu s'intendhet dae innedha ◊ a su zúbilu de sa zente, sos carabbineris ant isparau in àgheras pro ispèrdere sa cumarca
Translations
French
cri
English
shout
Spanish
grito
Italian
grido
German
Schrei.
zubítu , nm: zuitu Definition giú piticu, de boes piticos de carena, o giòvonos de tempus Synonyms e antonyms giuxedhu Sentences tenet unu zubitu pro s'aronzu.
zúbu zú
zúchere , vrb: ciúghere,
giúchere*,
zúghere Definition
prus che àteru, portare o àere in dossu, in sa carena, in pitzu, o apresu meda, aifatu, a trubbu, a contivigiare o trebballare, siat foedhandho de gente, siat de animales o cosas; nau de unu mascu, de un'ómine, unire cun sa fémina, betare a sa fémina, cobèrrere; si narat fintzes in su sensu de àere, tènnere / ind. pres. 1ˆp. sing. zuco, zuto, zutzo; cong. pres. 1ˆp. sing. zuca, zuta, 3ˆ p. sing. zutzet; ger. zughindhe; pps. zutu
Synonyms e antonyms
batire,
batúchere,
bíghere,
dúcere,
gíchere,
leai,
poltare
/
cadhicare,
futire,
grumpire
/
manigiai
| ctr.
lassai
Idioms
csn:
cantas berveches zuchet su mere tuo? = cantas berbeghes pastórigat?; zúghere in buca a unu = istare faedhendhe de unu, prus che àteru a zúdigu; zúghere a ogru (carchi cosa, a ccn.) = castiai, orbetai e biri, fai atentzioni a calecuna cosa, a ccn. (itl. tener d'òcchio); zúghere in manu una cosa = manigiai una cosa po dha trabballai, po dh'arrangiai, po dhi fai calincunu cambiamentu; zúghere una faina, unu triballu, un'òpera belle e in manu = belle e fata, acanta de acabbai; zúghere s'ingannia a ccn. = ordiminzare carchi ingannu, carchi trampa, fàghere su fartzu; zúghere a sa nuda, a sa lisa = chentza pònnere condò o àteru
Sentences
la zughes in daisegus sa cosa de mi aporrire ◊ zuto s'istògomo imbarratzadu ◊ zughet un'anca isenta ◊ ite bellos ocros chi zuchet custu pitzinnu! ◊ est arrennegadu paret chi zutat dimónios! ◊ zuto su mucadoredhu in busaca ◊ a chie cheret fogu zutzet sa téula!
2.
su carru che lis depet zúchere sos lapiolos, sa chisina e unu pacu de s'isterzu
3.
su mascru zughet sas berbeghes candho benint in more ◊ cussu est ómine chi li piaghet a zúghere, sempre ifatu de sas féminas!
4.
su zuighe sardu zughiat su Logu, o regnu chi siat, de sa Sardigna azummai totu líbberu de istranzos
5.
no ti fides ca cussu ti zughet s'ingannia ◊ za est cabosu, zughet régula faghindhe sas cosas ◊ ti lassas zúghere in buca dae totugantos, pro su malu fàghere chi tenes! ◊ cussa bestimenta cheret totu zuta in manu, ca est fata male ◊ si lu zughes in manu, cussu traste, malandhadu comente est, si che agabbat de derrúere
Scientific Terminology
ssl
Translations
French
tenir sur,
emmener,
mener,
monter
English
to keep,
to wear,
to bring,
to take,
to lead,
to fuck
Spanish
llevar,
montar
Italian
tenére,
avére addòsso,
portare con sé,
condurre,
montare
German
tragen,
mitbringen,
führen,
begatten.
zuchidòre , agt Definition chi zughet, coberit (nau de mascu) Synonyms e antonyms coberidori Etymon srd.
zuchidúra , nf Definition
su zúchere (nau de mascu e fémina)
Synonyms e antonyms
sartionzu,
zutura
Etymon
srd.
Translations
French
monte,
saillie
English
covering
Spanish
monta
Italian
mónta
German
Begattung.
zuchínzu , nm Definition
su zúchere (nau de mascu e fémina)
Synonyms e antonyms
cadhigonzu,
sartionzu,
zutura
Etymon
srd.
Translations
French
coït
English
copulation
Spanish
coito
Italian
còito
German
Beischlaf.
Zúdas , nm: Giudas* Definition de is apóstulos, cussu chi at béndhiu e traitu a Cristos Synonyms e antonyms traitore.
zudéu , agt, nm: giudeu* Definition chi o chie est de sa Giudea, ma nau fintzes po malu, susuncu, tirriosu, ómine ostinau Idioms csn: z. furasole! = pessone mala fata a pessamentu; cara de z.! = faci lègia.
zudicàre , vrb: giudicai*, zudigare, zuicare Definition averguare in is dibbatimentos su trotu e s'arrexone cunforma a is leis e betare sa pena istabbilia; fàere su zúdigu, foedhare de chistiones angenas, no sèmpere ca reguardant a chie tenet it'e nàrrere e prus che àteru po ndhe nàrrere male Synonyms e antonyms afoghilare, allicuterai, contularjare, crastulai, criticai, lorodhare Sentences como m'intendho petzi una criatura de Deus, líbberu de zudicare chin su chervedhu meu (T.Cherchi)◊ no ischies zudicare custu tempus! 2. za ti ant a zudigare pagu si no andhas a s'isposu de frade tou!…◊ cussos si atriviant fintzas a zudicare sos Còntenes!
zudigàre zudicàre