A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

zaghíta , nf Definition min. de zaga, geca pitica, metzana / min. zaghitedha.

zàgu , nm: giagu 2 Synonyms e antonyms bótiu, brinche, brínchidu, brínchili, brincu, sàdhidu, sàltidu, sédhida Sentences sa pudhedra at imbucadu lestra che crabola currindhe a zagos (Q.Falchi).

zài za

zaighí , cng: giaghí.

zàinu , nm Definition genia de taschedha a bisura retangulare de pigare bestia in codhos.

zàja , nf: ajaja, giàgia, ijaja Definition sa mama de su babbu o de sa mama Synonyms e antonyms aba* 1, bisàgia, donnamanna, mannedha, minnanna, tiatia Surnames and Proverbs smb: Zaia.

zàju , nm: ajaju, giàgiu, igiàgiu Definition su babbu de su babbu o de sa mama Synonyms e antonyms abu*, donnumannu, mannedhu, mannoi, minnannu, nannai, tadaju Sentences zaju meu bi teniat meda a cussos pecos, ca fint mútricos, nabratzolos e totus biancos nidos (T.Ledda) Surnames and Proverbs smb: Zazzu.

zallinòre , nm Definition su èssere in colore grogo, nau de pistadura in sa carre bia Synonyms e antonyms grogore, libidore Etymon srd.

zàllinu , agt: giàllinu* Definition chi est de colore unu pagu grogo Synonyms e antonyms groga Sentences orfanedha de dóighi annos, in sa manu zàllina pro su fritu istringhes sa corona (P.Marchi).

zallúbbiu , nm Synonyms e antonyms dallúviu*.

zambajòne , nm Synonyms e antonyms sambajone.

zamédhu , agt Synonyms e antonyms ballullu, bichillocu, lolle.

zaminèra, zamminèra , nf: ceminera, geminera, ziminea, ziminera, tzeminea, zuminera Definition in sa domo, cumbénia fata adata po dhue fàere su fogu asuta, prus che àteru in d-unu cugigone de sa coghina / sa geminera portat coment'e duos antariles, unu fronte, sa capa o cugudhu, su fumajolu Synonyms e antonyms forredha Sentences seus càrigas a sa ziminera e fogu no ndi at! ◊ fit una ziminera manna pariat unu monumentu ◊ sa ziminera tirat bene, torrat fumu, iscudet calore Scientific Terminology dmo Etymon itl. ciminera Translations French cheminée English fireplace Spanish chimenea Italian caminétto German Feuerstätte.

zampàda , nf: zumpada Definition su giumpare, su passare de una parte a s'àtera de calecunu logu o cosa (segundhu ite, si faet a brínchidu)/ sa badh'e zumpada = s'àtera parte de una badhe, adhae de badhe Synonyms e antonyms rucrada, traessada Etymon srd. Translations French traversée English crossing Spanish travesía, cruce Italian attraversata German Überschreiten.

zampàre , vrb: ciumpare, giampare*, zumpare Definition passare de una parte a s'àtera de ccn. cosa, de ccn. logu (segundhu ite si giumpat, passare a brínchidu in pitzu), passare de una chistione a un'àtera diferente, fintzes fàere prus de unu tanti (de cosa, de trebballu) Synonyms e antonyms passae, sartai Idioms csn: z. unu riu, unu fossu, unu muru, unu truncu, su giannile, su mare; e zàmpadi!… (nadu a marrania) = arguai a tie chi ti moas a perunu logu! Sentences dhos ant bistos candu funt zampandhe in su frúmmene ◊ sa conca mia no che fit prus in logu nostru: aiat zumpadu su mare ◊ si fit istadu ómine de cabbale no aiat zumpadu su zannile meu, pro su chi mi at fatu 2. che a isse zampeis is chent'annos! Translations French traverser, franchir English to cross, to ford Spanish atravesar, cruzar, vadear Italian varcare, attraversare, guadare German überschreiten, durchwaten.

zàmpina , nf Definition genia de òghina metzana, areste Synonyms e antonyms acratzu, agresti, ispórula, sarmentuaresti, sporra, zimpina Sentences candho si falat in calchi raina custu bentrone si atatat de crabione e de uighedha zàmpina Scientific Terminology mt, Vitis vinifera ssp. sylvestris.

zàna , nf: giana Definition genia de èssere de sa fantasia, fémina, de carena pitichedha, bella meda / z. de muru = annaemele, bíurru Synonyms e antonyms bírghines, fada, forrighesos Sentences fit sa boghe ingheniajola de una zana ◊ maigantos faedhant de sas zanas e chi fint de minore istatura.

zanaemúru , nf: zannaemuru Definition bíurru, genia de animale areste, dannàrgiu si intrat a is domos Synonyms e antonyms annaemele, bucameli, dannaemuru, ghennaemuru Sentences zughiat sos ogros minudos che una zana de muru Scientific Terminology anra, mustela nivalis.

zanchétu , nm Definition una genia de macioni, pische pitichedhedhu de mare, de papare totu Synonyms e antonyms muscione Scientific Terminology psc.

zangallòne , nm: giangalloi* Definition nau de unu, chi est mannu mannu de carena Synonyms e antonyms cannainzu, debberone, drangalloni, dràngalu, iscalandrone Sentences ti che ses fatu unu zangallone de ómine!