Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

carboníle , nm Definition logu inue si ponet su crabone ammuntonau Synonyms e antonyms carbonera Translations French soute à charbon English coalbunker Spanish carbonera Italian carbonile German Kohlenbunker.

càrcara , nf Definition forru po còere sa pedra carcària de fàere a crachina Translations French four à chaux English limekiln Spanish calera Italian fornace per fare la calce German Kalkofen.

carchèdha , nf Definition genia de lacu inue si càtzigat su furesu Synonyms e antonyms calchera Scientific Terminology stz Translations French moulin à foulon, foulon English fulling-mill Spanish batán Italian gualchièra, follóne German Walke.

carculadòre , nm Definition genia de màchina eletrónica chi faet cràculos matemàticos Synonyms e antonyms computera Translations French ordinateur, machine à calculer English computer Spanish calculadora Italian calcolatóre German Rechenmaschine.

carrànzu , nm Definition pedra, coróngiu; mescamente gherra a cropos de pedra Synonyms e antonyms códua, craltu / aperdiamentu Sentences sa teula fit pistada dae sos carranzos de monte chi l'iscudiat sa pitzinnalla de su bichinau Translations French bataille à coups de pierres English hail of stones Spanish pedrea Italian sassaiòla German Steinhagel.

carrucàre , vrb: carrugare Definition portare a carruga, carrare o portare su trigu, su laore, a s'argiola po dhu treulare, a domo a dh'incungiare Synonyms e antonyms assedare, isseidare Sentences los bido carruchendhe in sas costeras cun sa màrghine a cúcuru ◊ bi cheriat su carru a carrugare trigu e lana ◊ carrucat a s'arzola sos mannucros de su tricu Etymon srd. Translations French porter les graines à l'aire English to carry grain to barnyard Spanish rebañar el trigo en la era Italian portare il grano all'àia per la trebbiatura German den Weizen auf den Dreschplatz bringen.

casigiólu , nm: casizolu Definition genia de forma de casu piticu (agiummai solu de late bàchinu) chi si faet a bisura de pira trebballandho su casu friscu aintru de s'abba budhia: dhi faent unu nasedhu (o tenàgiu, conca), su tzugu, inue faet a dhi pònnere un'acapióngiu a dh'apicare (e po cussu a logos dhi narant tavedha)/ unu c. = unu pischedhu de casizolu Synonyms e antonyms gruguzone, gurgugiolu, panada 3, perita, piredha / cdh. caxola Sentences issus papànt arrescotu, cagiadu e casigiolu ◊ còmpora duos casizolos ca no che ndhe amus!◊ casigiolu e casu furriadu, su casu béciu cun su casu nou, totu cositas de bonu sabore! Scientific Terminology csu Etymon srd. Translations French "caciocavallo" (fromage de d'Italie du Sud à forme allongée) English strong cheese from southern italy Spanish "caciocavallo", un tipo de queso Italian caciocavallo German geräucherter Hartkäse.

castagnètas , nf pl: castangetas, castanzetas Definition genia de tauledhas piticas po dhas sonare e genia de tzàcurru chi si faet cun custas etou o a pódhighes; ferru de frisare is pilos; ferros po acapiare is manos de un'arrestau; su sing. sa castagneta est sa dente de su sirbone chi, in sa barra de pitzu, currespondhet a sa sanna in sa barra de fundhu Synonyms e antonyms griglione, musa 1 Scientific Terminology ans, crn Etymon spn. castañetas Translations French castagnettes, fer à friser, menottes English manacles, castanets Spanish castañuelas Italian nàcchere, calamistro, manétte German Kastagnetten, Brenneisen, Handschellen.

casucótu , nm: casugotu 1 Definition una genia de erba: orchidea aresti; prus che àteru su pl., is casucotus, funt is càrigas, màncias de diferente colore chi si formant in is cambas aparadas meda nudas a su fogu Synonyms e antonyms tubaridúbari 2. tocat a illichidire, no faet a abbarrare a fàere casu cotu pata a fogu! Scientific Terminology rba, Anacamptis longicornu, Dactylorhiza maculata, Anacamptis morio Etymon srd. Translations French orchis à long éperon, orchis bouffon English wild orchis, green-winged orchid Spanish especies de orquídeas Italian orchide cornuta, concòrdia German geflecktes Knabenkraut, Kleine Knabenkraut.

caulàtzu , nm Definition una genia de erba chi faet in mare (àliga a fògia larga); a logos, chima modhe de erbas Synonyms e antonyms latiamarini, luponi Scientific Terminology rba, Ulva lactuca Etymon srd. Translations French algue marine qui ressemble à la laitue English sea lettuce Spanish lechuga de mar Italian lattuga marina German Meerlettich.

cavallizéri , nm Definition sordau, a cuadhu, armau cun armas ligeras Translations French chasseur à cheval English cavalryman Spanish soldado de caballería Italian cavalleggièro German leichter Ritter.

càvana , nf: càvuna Definition aina segante a punta acancarronada e a màniga longa po dha pigare a duas manos: assimbígiat de fatura a sa pudatza (a màniga curtza, de pigare a una manu) Synonyms e antonyms cana, cirradroxa, faltzone, fústina, ischirradorza, luatorja, orostazu, rultàglia, ruvadorja, urvajola Idioms csn: èssiri fatu a c. = a sa russa, a bistrale, èssere de maneras pagu fines; c. iscollada = nadu de ccn., èssere irreguladu, fàghere sa cosa chentza critériu Sentences si cantaus in sardu no est isceti po fai festa, ma est po dhis torrai su pani prestau a is óminis de càvuna chi a s'ispanigadroxu movint a su sartu (A.Satta) Scientific Terminology ans Translations French serpe à manche long English billhook Spanish podadera, hocino Italian rónca, róncola German Hippe.

cavanzòla, cavanzólu , nf, nm: cavatzola Definition ferramenta de ferru fata che una càvana, ma a màniga curtza Synonyms e antonyms arroncillu, cavanàciu, farchione, pudagiola Sentences binnennandhe po segare s'àghina leant sa frófighe de pudare o su cavanzolu Scientific Terminology ans Etymon srd. Translations French serpe à manche court English short handled billhook Spanish podadera Italian róncola a mànico córto German Hippe mit kurzem Griff.

cherispàgna , nf Definition chera de Ispagna, genia de chera forte, orrúbia, chi serbit a sigillare bustas, pacos e àteru Synonyms e antonyms cheralaca Etymon srd. Translations French cire à cacheter English sealing wax Spanish lacre Italian ceralacca German Siegellack.

cícara , nf: (sa c. = nr. sacícara) cíchera tzícara Definition istregighedhu de terra, imbidru o àteru a pònnere calecuna cosa a papare, a bufare: prus che àteru sa cicheredha a pònnere su cafei a bufare; genia de isoladores chi poderant is filos in is línias elétricas Synonyms e antonyms aiscu, chíchera, dischedha Sentences donamí una cícara de cafei! ◊ intrat Natàlia chin sa safata e sas cícheras e ponet su cafè Scientific Terminology stz Translations French petite tasse, tasse à café English cup Spanish taza (de café) Italian tazzina German Kaffeetasse.

cobertòne , nm: copertone Definition pígiu grussu de gomma de is orrodas de màchina Translations French enveloppe d'une chambre à air English tyre Spanish cubierta Italian copertóne German Reifen.

coceròni , nm: cociarone, cocienoni, cocioroni, cuceroni, cuciarone, cuciaroni, cutzarone, cutzerone Definition terudha tupada, po umprire cosa mescamente de brodu; una genia de pigione chi portat su bicu a bisura de cullera / èssere semper in mesu che cutzerone in patedha = sempri fichiu in dónnia cosa Synonyms e antonyms terudha / bicàngia Sentences móricat sos gurugliones chin su cutzerone ◊ in su cugudhu de sa tzeminera, unu filu frimau de parti a parti cun duas tàcias apompiàt crobetoris, coceronis e turras istampadas Scientific Terminology ans, pzn Translations French louche, cuillère à pot English ladle, duck Spanish cucharón Italian méstolo, cucchiaióne, ànatra mestolóne German Suppenlöffel, Löffelente.

còda 2 , nf: code, codi 1, cori 2, cote Definition genia de pedra, fintzes cussa de acutzare ainas / min. codighedha Synonyms e antonyms biscacu, cacódua, caróngiu, códua, cogólidu, coróculu, craltu, ladhia, lecucu, lódhuru Idioms csn: sa cori po acuciai = pedra de arrodare; codedha de riu = pedra ladhia Sentences si ponet a caminare iscurtza in mesu de sas codes acutzas che burtedhu ◊ at batidu code bianca de riu ◊ cussu dinai no mi comprat mancu sa codi po sa pudatza! 2. ses acutzendu is ainas de sa menti in sa codi de su tempus Surnames and Proverbs smb: Coda, Code Etymon ltn. cote(m) Translations French pierre à aiguiser, caillou English hone, stone Spanish amoladera, guijarro Italian còte, ciòttolo German Wetzstein, Kiesel.

codiàna , nf, avb: cogiana, cojana, congiana Definition s'úrtima parte de una sumana de tempus; sa puda prus bàscia cun prus pagos ogos chi in su fundhu de sa bide depet abbarrare a úrtimu (ctr. cabidiana o carriadòrgia); cotza de linna chi de sa parte de asegus s'intrat in s'incàsciu de s'isteva po mantènnere sidhia sa timona a sa parte de asegus in s'arau / avb. a codiana, in codiana = a úrtimos Sentences codiana de chida, de mese, de annu ◊ a codiana de s'àteru mese in bidha che sunt sos poetas a sa festa ◊ pustis, a codiana de frearzu, t'impigno de ndhe fàghere ispedire sa cantidade chi ti naro 2. s'aradu fit divisu in deghe petzos: sa cogiana, s'isteva, sa entale… Surnames and Proverbs smb: Cojana, Coiana, Coyana Etymon srd. Translations French dernier, derrier, à la fin, enfin English the last part, the back side of a thing Spanish cola, fin, última Italian l'ùltima parte, la parte posterióre di qlcs German letzter Teil, hinterer Teil.

codúdu , agt: coudu Definition chi giughet coa, coa longa / ustedhu c. = itl. cométa Synonyms e antonyms coaciudu Etymon srd. Translations French qui a la queue English tailed Spanish caudado Italian caudato German geschwänzt.