Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

sorèlla, soréllu , nf, nm: surellu Definition genia de pische de mare cun d-una síngia tostada meda (coment'e iscata de àtera genia) in costaos de sa coa a sa conca Synonyms e antonyms ttrs. suredha Sentences candu dhui at bonatza s'intendit su pispisu de su surellu ca gioghitat me in s'àcua Scientific Terminology psc, trachurus trachurus, t. mediterraneus Etymon ctl. surell Translations French chinchard de la Méditerranée English Mediterranean horse mackerel Spanish jurel, chicharro Italian suro German Bastardmakrele.

sórriga , nf Definition su sorrigare; genia de sorrogu de chie est morindhosi Synonyms e antonyms forróschiu, sarragu / acra, pilisca 1, póleu, randha 1, tórulu Sentences su ricu, a sórriga e a bàntzigu de conca, si agitat in su bancu che burricu Etymon srd. Translations French râle de la mort English gasping Spanish estertor, sarrillo Italian ràntolo dei morènti German Todesröcheln.

sperrítu , nm, nf: isparritu*, spirritu Definition aragna o lupu de mari, genia de pische chi podet fàere fintzes de unu metro, bonu meda; dhu narant fintzes de piciochedhu Synonyms e antonyms arangioa, arrannassa, lupatzu, tràcina Sentences is piscadoris torrant cun is cius càrrigus de palària, de macioni, de spirritu…◊ castit sa bellesa de custu spirritu: movit sa coa che calledhu in festa! 2. est unu sperritu, cussu pipiu! Scientific Terminology psc, dicentrarchus labrax Translations French loup de mer English seabass Spanish róbalo Italian spìgola German Seebarsch.

spíciu , nm: ispítzulu, spitzu, spíssulu, spítzulu Definition istrinta chi si giaet cun sa punta de duos pódhighes a sa carre, cropu de bicu chi giaent is pigiones, genia de puntura (o fintzes de mossighedhu) chi faent is bobbois; biculedhu piticu o apenas de cosa chi si segat o si pigat cun sa punta de is pódhighes, parte pitica de calecuna cosa / min. spitzulitu Synonyms e antonyms bicada, pítiche 1, puntura / arroghedhu, pimpirina, piticada, pítzolu Idioms csn: basai a spítzulus = basare muntenindhe s'àteru a càvanos cun sos pódhighes; fai sa cosa a spitzuledhu a spitzuledhu, a spítzulus e a móssius = a pagu a pagu, a arrogus e a mússius; consumai sa cosa a spitzuledhu = a retentu, a pagu a pagu, a régula Sentences comenti si curat su spítzulu de s'àrgia? ◊ unu spitzu de carroga si minescit, e no unu spitzu de babballoti! ◊ su spítzulu de s'àrgia fait bènni iscimíngius de conca e malacaducu ◊ seu totu a alluinadura de ogus e a spitzus a brenti 2. cussu frori s'est sicau totu: no ndi at abarrau mancu unu spíciu! ◊ cussus no funt bonus a trabballai unu spitzu de bíngia! Etymon srd. Translations French pincée, coup de bec English pinch, bite Spanish pellizco, picotazo Italian pízzico, beccata German Kniff, Schnabelhieb.

spiscinètu , agt Definition foedhandho de piciochedhu, chi est abbistu, pibirudu, chi foedhat chentza bregúngia Synonyms e antonyms allutinedhu, ispabillu Sentences ma càstia custus piciochedhus de oi a spiscinetus chi funt: a is tempus mius fustis drommius! ◊ spiscinetu, totu afródhiu e conca modhi est, cussu! Translations French plein de vivacité English lively Spanish avispado Italian vispo German munter.

spreitzài, spreitziài , vrb Definition lassare o bogare sa mandronia, sa preitza Synonyms e antonyms ismandronire, smandronai | ctr. ammandronae Etymon srd. Translations French guérir de la paresse English to give up laziness Spanish desemperezarse Italian spoltrire German die Faulhiet austreiben.

stampitài , vrb Definition fàere totu a istampighedhos Synonyms e antonyms istampai Etymon srd. Translations French cribler de trous English to perforate Spanish horadar Italian foracchiare German durchlöchern.

sticàda , nf: isticada* Definition istichia, segada fata a lepedha, cropu de cosa puntuda (mescamente segante) giau a punghidura (ma fintzes s. de pei) Synonyms e antonyms arrasogiada, istocada Sentences cussus si buscant una sticada de gortedhu a piturras, chi si ponint in mesu ◊ dona una sticada de istrúmbulu a su bòi! Translations French coup de couteau English stab Spanish cuchillada Italian coltellata German Messerstich.

strafudhài , vrb: strufudhai Definition importaresindhe, de sa cosa, lassare istare chentza ndhe fàere contu Synonyms e antonyms afutire, impipai 1, strufudhire Sentences si ndh'est strufudhau Translations French se ficher de English not to care Spanish pasar, tener sin cuidado Italian infischiarsi German pfeifen auf.

stramudài , vrb Definition cambiare su bestimentu chi si portat bestiu Synonyms e antonyms atramudai, cambiai, mudai, tramudai Sentences bandu a mi stramudai, ca seu totu isciustu Etymon srd. Translations French changer de vêtement English to change one's dress Spanish cambiarse, mudarse Italian cambiare vestito German sich umziehen.

strobedhalíngua , nm Definition filera de foedhos ue torrat unu sonu o síllabba chi cufundhet cun facilidade cun àtera chi dhi assimbígiat: es. unu crobu crésciu in d-una crobi de crésia si crediat crobu su prus togu de totu is trexentus crobus de sa Trexenta, ue torrat "cro", "cre", "to", "tre" Translations French série de mots difficiles à prononcer vite English tonguetwister Spanish trabalenguas Italian scioglilìngua German Zungenbrecher.

subbacàre , vrb: subbecare Definition arrennèscere a bínchere o a padire, baliare, ccn. cosa Synonyms e antonyms abbabiai, bíncere, sumèrghere Sentences ohi fizu istimadu, mortu in terra anzena: no subbaco sa pena! ◊ in pagos no podimus subbacare custu fogu fuidu ◊ de candho est morta sorre mia, a mamma no la podimus subbacare ◊ mancari forte, no subbacat tanta pena ◊ su corazu issoro no bastat a subbacare sa fortza de totu cudhos ◊ su santu no at subbecau custas peràulas de risu e at fatu sa fémina a pedra (Frau-Puddu)◊ sas annadas malas dhas amos sèmpere subbecadas Translations French sortir de, surmonter English to tolerated Spanish aguantar, sobrellevar Italian sopportare, superare German ertragen, überwinden.

suerédu , nm Definition logu de suèrgios Synonyms e antonyms sualtíciu Sentences cussos tirighinos passant in mesu de sos sueredos ◊ ndhe bogheint su ortiju dae sos sueredos de su padente Scientific Terminology slg Translations French bois de chênes-lièges English cork plantation Spanish alcornocal Italian sugheréto German Korkeichenwald.

sugàgia , nf Definition animaledhu de mare a corgiolu tostau Synonyms e antonyms cigala, papagóciula Scientific Terminology crx Translations French petite cigale de mer English no nippers crab Spanish cigala Italian scìllaro German Bärenkrebs.

supédhida , nf Definition tochedhu, atzàpidu forte de su coro Sentences currendhe pro sighire s'àinu arrivaia isalenendhe e cun su coro a supédhidas Etymon srd. Translations French battement de cœur English palpitation Spanish palpitación Italian batticuòre German Herzklopfen.

súrra 1 , nf Definition su súmene de sa tunnina (mescamente sa s. bianca), bona meda orrostia Scientific Terminology mng Translations French thon à l'huile de première qualité English tuna fish Spanish ventresca Italian ventrésca, buzzonàglia German Bauchfleisch des Thunfisches.

tacéri , nm Definition chie arregollet is pagamentos, tàcias Synonyms e antonyms aggodhetadore, diritadore, godhetarzu, isetore, listarzu, taciaju Translations French employé de l'octroi English exciseman Spanish recaudador Italian dazière German Zollbeamte.

tachedhàda , nf Definition su tachedhai, su fàere tachedhas; segada chi si faet a s'olia de cunfetu po dha pònnere a indrucare in abba Synonyms e antonyms intacugliada, trapada, trapu Etymon srd. Translations French action de graver English carving Spanish talla Italian intagliatura German Schnitzen.

tadaítu , nm Definition sa paga chi si giaet a sa tadàgia Synonyms e antonyms tatajiu, tatalleu Etymon srd. Translations French mois de nourrice English wetnurse wages Spanish sueldo que se da a la nodriza Italian baliàtico German Ammenlohn.

tadhàine , nm Definition su nie comente calat de is nues a orrughedhos lados / leporedhas de t. = tàpiles de froca Synonyms e antonyms atògia, fioca, ispiàtzulu, solla 2. réndhias sont sas pàrpalas e a s'ischintidha bia de sa mirada rutu est su tadhàine de sa morte Etymon srdn. Translations French flocon de neige English snowflake Spanish copo de nieve Italian fiòcco di néve German Schneeflocke.