Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

pudhàju , nm Definition (f. -a) chie bendhet pudhos, caboniscos, petza de pudha o de cabone; fintzes acúliu o aprigu de pudhas, pudharzu 2. currit a sa domixedha sua acanta de su pudhaju Surnames and Proverbs smb: Puddaia Etymon srd. Translations French marchand de volaille English poulterer Spanish pollero Italian pollivéndolo German Hühnerverkäufer.

pudhérigas , nf pl Definition casus cotus, màncias orrúbias chi essint in is cambas a fortza de dhas aparare nuas a su fogu, cosa chi a logos narant casuéciu Synonyms e antonyms càricas, chichiridhas, pudhedras Translations French taches rouges de la peau à cause de la chaleur English caloric spot Spanish cloasma producido por el calor Italian cloasma calòrico German Leberfleck (wegen der Feuerhitze).

pudhínu , agt Definition de pudhu, de pudha; nau de gente, chi istat sèmpere in domo Synonyms e antonyms domaresu, casandrinu Idioms csn: andhare o cúrrere a p. = acudire che pudhas, andhare ifatu comente faghent sas pudhas addaghi las cramant a lis betare cosa; nàrrere a p. = a tantas bias, coment'e cramendhe pudhas, coment'e pudhas cantendhe; ingullire a p. = che a sas pudhas, intreu, chentza mastigare Sentences préigu, piugu pudhinu, erba pudhina 2. su guvernu italianu a inoghe at mandhadu bator frillos de ministros cun fàulas repitidas a pudhinu annos e annos Surnames and Proverbs smb: Puddinu Etymon srd. Translations French de la volaille English fowl Spanish de las aves de corral Italian pollino German Hühner, Huhn.

pugnalàda , nf: apugnalada, pugnolada, pungelada, pungialada, pungiolada, punniolada, punnolada Definition istichia de pugnale, nau fintzes cun afuta e a frastimu Synonyms e antonyms abbudhada, issacada, istocada Sentences in sa furca chi andit e una pugnolada chi dhis papit! ◊ bi at giustíssia, e carabbineris e barracellus e pungioladas! ◊ ita punniolada si ndi fait de su dinai?! ◊ punnolada, epuru l'est piàghida sa cosa chentza la triballare! Etymon spn. Translations French coup de poignard English stab Spanish puñalada Italian pugnalata German Dolchstoß.

pulicànu , nm: puliganu Definition tonàgias po bogare dentes Scientific Terminology ans Etymon spn. pulicán Translations French pinces de chirurgien-dentiste English forceps Spanish pinza Italian pinza per estrazióne dentària German Zahnzange.

puntarésu , agt, nm Definition chi o chie andhat a innanti, in punta, nau pruschetotu de animale in su tàgiu Synonyms e antonyms afiladore, punteri 1 / cabidraxu | ctr. coinàrgiu Etymon srd. Translations French chef de file English leader Spanish primero de una fila Italian capofila German erste, Erste.

puntigliósu , agt: puntillosu Definition chi costumat a fàere puntíllias, chi no ndhe giaet in bínchida a s'àteru, chi pigat is cosas a puntíllia, a dispetu; chi faet própriu su giustu a didudentu, cun precisione, chi no fartat Synonyms e antonyms abbetiosu, dirbetosu, impuntilladore, perraliosu, puntosu / ttrs. ipuntósigu Sentences lampu, ca est puntillosu est abberu: no ti ndhe perdonat una! 2. fit puntillosu: su suo fit su suo e si lu picabat, ma s'anzenu lu rispetabat ◊ issu est puntillosu in sos impinnos Scientific Terminology ntl Translations French obstiné, qui a de l'amour-propre English obstinate, determined Spanish puntilloso Italian puntiglióso German eigensinnig.

rabatzòne, rabatzòni , nm Definition fundhu de bide (mescamente andhau male, sicau) Synonyms e antonyms cocina, truigu Sentences pro su fogu batiat chimuza e calchi rabatzone Etymon ctl. rabassó Translations French cep de vigne English vine stump Spanish cepa de vid Italian céppo di vite German Rebenstamm.

rampudhàre , vrb: rempudhare Definition bogare pigionatzos, nau de is linnas; bogare, essire (nau fintzes de àteru) Synonyms e antonyms piglionai, rampudhire Sentences s'àrbure at rampudhadu sos briones 2. sa limba est benale chi deretu benit dae s'ànima sarda e rampudhat friscu (Z.A.Cappai) Etymon ltn. *repullare Translations French pulluler de nouveau English to spring up again Spanish brotar Italian ripullulare German wieder hervorsprießen.

randhinàda , nf: randilada Definition su grandhinare; nue, iscutulada de gràndhine Synonyms e antonyms grandhinada, grandilada, landiredhada, ranzudada Sentences cun sas randhinadas no distruas su semenadu! Scientific Terminology tpm Etymon srd. Translations French averse de grêle English hailstorm Spanish granizada Italian grandinata German Hagelschlag, Hagelfall.

realíncu , nm Definition propiedade reale o demaniale Etymon ctl. realenc Translations French domaine de l'Etat English state property Spanish propiedad del estado Italian demànio German Domäne.

refàciu , nm: refatzu, rifatzu, rinfàciu, rinfatzu Definition su rifatzare, cosa chi si narat a unu betandhosidha a curpa, coment'e a briga Synonyms e antonyms afetuada, apoboretada, atzúrridu, ripitimenta, rimbicu, sfacidhamentu Sentences mai unu refatzu de neune at tentu, cussa! ◊ si no fit ca ses antzianu ti tias meritare unu rifatzu: curpa de su cuidu o de su bratzu, raru sa die a ti agatare sanu! ◊ sas peràulas suas sunt ammunimentu e rinfatzu pro un'ammentu eternu ◊ cosa mala a dèpiri arriciri refàcius pustis de ai trabballau cun cunsiéntzia! Etymon srd. Translations French action de reprocher English reproach Spanish el echar en cara Italian rinfacciaménto German Vorwurf.

règa , nf: arrega, era 2, règia, rege, regra, reja Definition su pane de chera totu buidedhos paríviles ue s'abe ponet su mele; sa fita de su casu segau in su cadhàrgiu po ndhe dhu piscare faendhodhu a pischedha / una rega de cazau = una fita de callau, de preta Synonyms e antonyms avere, bresca, legra, melarègia, tipa 1 / fita Sentences tirabat sas regras, las secabat e dogabat sa parte bianca ◊ una regra de mele t'imbio, pitzinnu innoscente! ◊ nche at sutzau su mele e fulliau sas regras ◊ leu, cheripighe, mele e chera pones in rejas bene modelladas Scientific Terminology sbs Etymon ltn. reg(u)la Translations French favus, rayon de miel English honeycomb Spanish panal Italian favo German Wabe.

repitída , nf: ripitia, ripitida Definition foedhare, arrespòndhere coment'e po no dha giare binta a s'àteru, fintzes coment'e chistionu; foedhandho de sonu de campana, su segundhu tocu po sa matessi cosa (ora, o àteru); manígiu de sa limba a manera de torrare a nàrrere cosa nada po dhi giare prus fortza / leàresi, tènnere repitida = abbetiai Synonyms e antonyms abbétia / ttrs. ribidia / repitu Sentences nos amus leadu repitida: deo nendhe goi e issa chi nono! ◊ chin issa no bi at àpiu mai una ripitia o un'irbúfida in tantu tempus chi biviat in dommo ◊ biendhe chi babbu e fizu si fint caentandhe meda, si est posta in mesu pro abbrandhare sa ripitia 2. sos tocos de s'orolozu ant sonadu sa ripitia de mesunote 3. ndhe li mutzo sa conca, ndhe li mutzo! ◊ màniga casu, màniga! ◊ inchi ti fatzant iscritu, ti fatzant! ◊ baxi in sa fruca chi andeis! ◊ bae in bonora, bae! ◊ ancu lu sulent sas píberas, chi lu sulent! ◊ ma cale bucu?!… ancu ti che falet su mucu, ti che falet! ◊ si no fumis tribagliadores bonos bi fumis istados una chida, bi fumis istados, in cussa faina! ◊ e gopai sartat, sartat? ◊ Prontos semus, prontos! Etymon srd. Translations French insistance, prise de bec English little vendetta, insistence, squabbles Spanish insistencia, discusión Italian ripicca, insistènza, battibécco German Einwand, Widerrede.

retàda , nf: arretzara*, retzada Definition betada de arretza; su tanti chi si pigat cun d-una betada de arretza Synonyms e antonyms arraciada Sentences su piscadori ndi at tirau a foras una bella retzada de pisci Translations French coup de filet English haul, roundup Spanish redada Italian retata German Netzwurf, Fang.

réula , nf, nm: arréula, réulu Definition cosa chi si narat o chi si faet po pigare a bregúngia, fàere a befa a unu; crufessone manna de ànimas de mortos chi nanca iant a essire addenote Synonyms e antonyms allera, befa, ciacota, cionfra, deleu, dríngula, iscàranu, mofa, siera / régula 1, traigógiu 3. is àturus fiant a réulu sentz'e isciri aundi andai Etymon itl.t regola Translations French dérision, foule de morts English noisy derision, a crowd of dead Spanish escarnio, mofa, procesión de muertos Italian derisióne rumorósa, schièra di mòrti German Spott, Lemurenzug.

rísida , nf Definition su erríere, iscracaliada o pasta de errisu Synonyms e antonyms iscacagliada, iscacàgliu, iscacaratzu, iscracanzu, iscracaxu / cdh. risaredha Sentences est de una rísida ischifosa! ◊ li fruscieit in orijas una rísida manna Etymon srd. Translations French éclat de rire, petit rire English laughter, small laugh Spanish risotada, carcajada, risilla, risita Italian risata German Lachen, unterdrücktes Lachen.

rodíglia, rodílla , nf: rudíglia, rutíllia Definition orrosinita, aina po segare pígiu fine de pasta: est una orrodighedha cun s'oru segante e fatu a manera de lassare una segada cun s'oru totu a egaseogas e si pigat a una màniga cun d-una manu Synonyms e antonyms orrodàntzia, orrosenita, rodeta, sarreta, taglianti Scientific Terminology ans Etymon spn. rodilla Translations French roulette de pâtissier English castor Spanish cortapasta Italian rotèlla German Teigrädchen.

sabòca , nf, nm: sabocu, saloca, saloco, saluca, saruca, sauca Definition sale fine a bisura de tzúcuru, o prus fine puru Synonyms e antonyms salipa Sentences mallai, ferreris, mallai tot'e is centu milla custu mar'e saboca… cantu saboca! (V.Pisanu)◊ a unu chirru dhi at postu pane, una patata ispuligada e chibudha cun saloca ◊ sa saloca la teniat in su corru pro istare in assutu Etymon srd. Translations French sel de table English table salt Spanish sal fina Italian sale da tàvola German Tafelsalz.

saghinàdu , pps, agt Definition de saghinare; nau de logu, chi est isciustu de saina, de lentore; nau de animale o de carre, chi est grassu Synonyms e antonyms allentoridu / rassu, saginosu Translations French humide de rosée English dewy Spanish rociado Italian cosparso di rugiada German tauig.