afúscu , nm: afusu Definition
murigu chentza órdine, trummentu, mancamentu de cuncórdia, fintzes axiu, pentzamentu / andhare o mandhare a s'afusa = mandai o andai a cudhu logu, a pasci cocas, innoromala
Synonyms e antonyms
abbolotu
/
afusada,
disacórdiu
/
barrancu,
cimbella,
pedine
Sentences
in totu cust'afuscu de sa festa carchiunu si nche prischiaiat carchi cosa ◊ za est pacu s'afusu chi zuches!…
2.
biviant chene anneos, chene s'afuscu de si colare male sa vetzesa ◊ sos afusos de sa gherra fint reséssios a fàchere irmenticare sa dirgràssia ◊ sos contos s'iscrient pro irmenticare afuscos e anneos ◊ su dolu li prenaiat sa conca de afusu
3.
ma chi andhet a s'afusa, chi no ndhe chelzo mancu intèndhere prus!
Surnames and Proverbs
prb:
si rinnat s'afusu no si carrant contones!
Etymon
srd.
Translations
French
confusion
English
confusion
Spanish
confusión,
trasiego
Italian
confusióne,
trambusto,
imbarazzo
German
Verwirrung.
batúgliu , nm: abbatúliu*,
batúliu,
batúlliu Definition
tréulu, carraxu mannu, sonos
Synonyms e antonyms
abbolotu,
arrevolotu,
atrepógliu,
sciumbullu,
tregollu
/
abbulizu,
mamudinu,
murísima,
pilissu,
stragambullu,
trambullu,
tremutu
Sentences
abarrai firmus, chi seis fendi unu tríbbulu batúliu! ◊ che intro a su batúgliu e bi l'agato che cane aggantzadu: a fortza intro in mesu e briga e chistione apo suspesu (Limbudu)◊ sonus, batúllius de dónnia genia, isciarrocus che tronus móvius de bentu non timu (G.Porru)
Translations
French
pagaille,
tapage,
vacarme
English
confusion,
din
Spanish
barullo
Italian
scompìglio,
schiamazzo
German
Geschrei.
cofujòne, cofusiòne , nf: cubisione,
cufusione,
cunfusione,
cunfusioni,
cunvisioni Definition
cosa pagu crara, betada apare, su betare apare cosas diferentes, su cumprèndhere o pigare una cosa po un'àtera
Synonyms e antonyms
abbolotu,
afusada,
afuscu,
cumboja,
trambullu
Sentences
vi depiat àere piús zente ca in sa cofujone carchi paràgula no s'intendhiat (G.Chironi)
Etymon
itl.
Translations
French
confusion
English
confusion
Spanish
confusión
Italian
confusióne
German
Verwirrung.
dissàntanu , nm Definition
burdellu mannu, cosa totuganta betada apare
Synonyms e antonyms
abbatúliu,
abbolotu,
abbulizu,
abbuluzu,
arrevolotu,
atrepógliu,
bubutu,
carralzu,
solovru,
susujosso,
tregollu
Sentences
su murrunzu, sas boghes e su dissàntanu s'intendhiant in totu sa carrera
Translations
French
bouleversement,
désordre
English
confusion
Spanish
desorden
Italian
soqquadro
German
Durcheinander.
murísima , nf: murisma Definition
genia de avolotu, de bulúgiu, de moida
Synonyms e antonyms
abbatúliu,
abbolotu,
moida,
pilissu,
sciumbullu,
sculumerdu,
subuzu,
trambullu,
tregollu
Sentences
poita ses beniu a ponni murísima in su teatru miu? ◊ sa murísima de su mari fuat sa bússola chi no mi lassàt isbagliai (A.Boi)
Etymon
spn
morisma
Translations
French
tumulte,
pagaille
English
tumult,
confusion
Spanish
tumulto,
alboroto
Italian
tumulto,
scompìglio
German
Rummel,
Verwirrung.
sciumbúllu , nm: sumbúgiu,
sumbullu,
sumbuzu,
sumuzu Definition
movimentu e moida, istragatzu chi si faet movendho o murigandho cosa, camminandho, movimentu e moida a s’afaiu; fintzes movimentu de gente meda contras o po calecuna chistione
Synonyms e antonyms
abbatúliu,
abbolotu,
atrepógliu,
iscumbullu,
ispabúliu,
sculumerdu,
stragambullu,
subuzu,
trambullu,
tregollu,
trepollu,
trobbuscàmene
/
trummentu
Idioms
csn:
su s. de s'àcua = moida de abba currindhe, chi ruet a istràmpidu de artu; sumbullu de sa brenti = sos tzocos chi faghet in bentre; ponni sumbullu = pònnere abbolotu; sumbúgiu de istògomo = gana mala, buluzu
Sentences
intendu sumbullu in foras: depint èssi torrendu! ◊ intrendi a domu at inténdiu sumbullu de pratus e boxis avolotadas ◊ a dónnia sumbullu chi intendit si girat luegu a castiai a coa ◊ sumuzu surdu sas orrodas prenas, cussas a rajos sonant che campana (G.A.Mura)
2.
me in Castedhu, Oristanis, Iglésias nanca dhoi at sumbullus e tréulus mannus: sa genti dha tenit contras a su guvernu ◊ cussos benint a domo a pònnere sumbuzu: fintzas sas padedhas mi cumpudant!◊ sumbullu de su coru e sumbullu chi dhi arretronat in conca no dhu lassat drommiri
Etymon
srd.
Translations
French
émoi,
émeute
English
confusion,
riot
Spanish
desorden,
confusión,
revuelta
Italian
scompìglio,
subbùglio,
sommòssa
German
Verwirrung,
Unordnung,
Durcheinander,
Aufstand.
subúzu , nm: supuzu Definition
genia de movimentu, de murigamentu, fintzes de moida chi si faet; nau de persona, genia de pentzamentu, murigamentu de sentidos / pònnere sa domo in s. = pònniri a tréulu sa domu
Synonyms e antonyms
abbatúliu,
abbolotu,
abbuluzu,
baraundha,
móricu,
pilissu,
sciumbullu,
seguzu,
trambullu,
tregollu
Sentences
sessaos sos supuzos, ghirabant a bidha
2.
tzertas cosas lu poniant deretu in supuzu ◊ Mallena lu pompiabat cun sa fatza prena de disizos chi poniant in supuzu e in tribbulia a isse puru
Etymon
srd.
Translations
French
émoi,
bouleversement
English
confusion,
anxiety
Spanish
alboroto,
turbación
Italian
subbùglio,
turbaménto
German
Verwirrung,
Beunruhigung.
trepógliu , nm: atrepógliu*,
tropellu,
trupégliu,
trupellu Definition
genia de faghevaghe, de andhata a fuidura a dónnia bandha, de tréulu, cosa betada apare, a s'afaiu; immarritzone mannu, cadha, matana
Synonyms e antonyms
abbatúliu,
atrobodhu,
atroputzu,
atrupamentu,
carralzu,
imbrabugliu,
incalamistru,
sciumbullu,
trambullu,
tregollu,
trepoju,
trobodhu
/
cadha,
matana,
pelea
Sentences
it’est custu bacanu in sa vidha a trepógliu?
Translations
French
confusion,
embrouillement
English
confusion,
entanglement
Spanish
confusión
Italian
confusióne,
ingarbugliaménto
German
Durcheinander,
Verwirrung.
tripogliàre, tripollàre, tripozàre , vrb: atrepillai*,
trobellare,
tropellare,
tropogliare,
trovogliare,
trupellai Definition
pònnere tropellu; su si fadhire, cufúndhere, betare apare a trobedhadura
Synonyms e antonyms
agiolotare,
imbrabugliare,
stragamullai,
trumbugliai,
trummentai
/
atrobodhare,
batagugliare,
intrebedhai,
trabojare,
trobodhicai,
trobullai
Sentences
lassamí in paxi no mi trupellis! ◊ mi apo tropogliadu sa cusséntzia cun su male chi apo fatu
2.
si no bi est iscritu comente apo natu cheret nàrrere chi mi so tripogliatu ◊ si est totu tripogliatu in s'arréjonu ◊ messandhe, su trigu li trovogliaiat in manos!
Translations
French
mettre la confusion
English
to provoke confusion
Spanish
alborotar
Italian
provocare confusióne
German
durcheinanderbringen.
tzibidómine , nm Definition
avolotu, tréulu mannu de gente meda
Synonyms e antonyms
abbolotu,
trepógliu,
trobbuscàmene
Sentences
bi aiat unu tzibidómine chi a mie aiant agabbatu de m’iscorriolare sa túnica chi giuchia (A.Pau)
Translations
French
cohue
English
turmoil,
confusion
Spanish
jaleo
Italian
parapìglia
German
Durcheinander.