apàre , avb: apari,
aparu Definizione
a pare = paris, totu a unu, s'unu a cara a s'àteru, cun s'àteru, s'unu a s'àteru, apare pare
Sinonimi e contrari
debarapai,
interpare,
paltibaris,
parebare
Modi di dire
csn:
pònnere apare = cufrontare una cosa cun s'àtera; ghetai apari = cufúndhere, pònnere paris cosas diferentes, isordulare totu; ghetaisí apari = lòmperesi a s'iscúdere, gherràresi; separados apare = de pare, fora de pare; fàghere apare = atobiai a su própiu logu in su própiu mamentu, fàghere paris; istare a zanna apare = tènniri sa domu me in sa própiu arruga unu ananti de s'àteru; leare, giúghere a manu apare = a manudenta; fèrrere apare cosa = collire, preulire, corbai cosa pro carchi bisonzu, fintzas tocare una cosa cun àtera (su tocu de reapare = de fèrrere apare, de si ndhe pesare e dare tentu, su chi faghent in crésia avertindhe sa zente chi est essindhe su preíderu pro nàrrere sa missa); fai impasa apari = fàere s'unu a s'àteru
Frasi
no si podent bídere apare ◊ sos duos batos si abbàidant apare cun sa coa tètera che fuste ◊ totu su mundu in discórdia est, prus nisciunus si bollit bèni apari!
2.
una bolta su lupu e s'anzone ant fatu apare in su matessi riu ◊ at aju, unu, de ammentare totu su chi amus betadu apare in sas dísputas!… (G.Ruju)
3.
già bi los do sos saludos: no mi costat nudha ca istamus a zanna apare!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
réciproquement
Inglese
mutually
Spagnolo
recíprocamente
Italiano
vicendevolménte
Tedesco
gegenseitig.
aparéchiu , nm Definizione
css. imbentu o aparíciu mecànicu chi serbit a un'iscopu, a fàere unu trebballu; mescamente si narat de is màchinas fatas po bolare in is aeras
Sinonimi e contrari
aparéciu
/
aeroplanu
Traduzioni
Francese
avion
Inglese
aeroplane
Spagnolo
aparato,
avión
Italiano
apparécchio
Tedesco
Apparat.
aparéciu , nm: aparíciu,
aparitzu Definizione
su aprontare una cosa o is cosas; is cosas chi si ponent puru, aprontandho, fintzes sa manera de arrecire a ccn.; genia de aina o màchina po fàere calecuna cosa / sos aparitzos (de sa mesa) = tialla, pratus, cullieras, frochitas, gortedhus, tassas, tratabbucus
Sinonimi e contrari
ammanitzamentu,
ammanitzu,
ammàniu 1
/
acasàgiu
/
imbentu,
ordíngiu
Frasi
s'aparíciu si fait innantis ◊ si depit cunfessai e comunigai cun aparíciu e devotzioni ◊ ge mi praxit pagu candu biu aparíciu de festa!…
2.
a su fillu dhi at fatu unu bellu aparíciu candu est torrau a domu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
préparatif
Inglese
preparation,
contrivance
Spagnolo
preparativo,
aparato
Italiano
preparativo,
congégno,
dispositivo
Tedesco
Vorbereitung,
Vorrichtung.
aparenciósu , agt: aparentziosu Definizione chi est bellu, galanu, bene fatu de carena, fintzes chi faet su bellu a cara, chi acasàgiat o arrecit s'àteru Sinonimi e contrari figurosu, presentosu, presentziosu / acasazajolu Etimo srd.
aparentài, aparentàre , vrb Definizione
su si fàere a parente, intrare in sa parentella de un'àteru
Sinonimi e contrari
imparentai
2.
santu Zuanne fit aparentadu cun Zesugristu
Etimo
spn.
aparentar
Traduzioni
Francese
apparenter
Inglese
to become related
Spagnolo
emparentar
Italiano
imparentare
Tedesco
sich verschwägern.
aparéntzia , nf: apariéncia,
apariéntzia Definizione
su pàrrere de is cosas, is cosas po su chi si parent, su chi si podet bíere chentza dhas iscumbatare; bonu acatu, bonu acasàgiu, sa bona manera de arrecire a unu (fintzes a finta, po sa cumpraxéntzia)/ fai is apariéntzias = fai bonu acasàgiu, fai bèni is cosas chi si bint po fai bella figura (e po cussu nau fintzas in su sensu de unu fai bellu a foras ma pagu sintzillu)
Sinonimi e contrari
agherju,
parféntzia
2.
dhi praxint is apariéntzias ◊ mi dispraxit po cussus chi benint, ma m'intendu mali e apariéntzia meda no ndi potzu fai ◊ de apariéntzias za ti ndhe faghet, mih, si bi andhas: e beni, e sei, e ite cheres, ma totu a finta! ◊ cussa fémina dónnia borta chi mi bit mi fait totu is apariéntzias: mi saludat, mi basat e m'imprassat!
Traduzioni
Francese
apparence,
accueil
Inglese
appearance,
welcome
Spagnolo
apariencia,
acogida
Italiano
apparènza,
accogliènza
Tedesco
Anschein,
Empfang.
aparentziósu aparenciósu
aparèschere , vrb Definizione su si bíere a fora / no creschet e ne apareschet = no crescit e no est mancu bellu de figura Sinonimi e contrari aparèssiri, pàrrere Etimo ltn. *apparescere.
aparéssida , nf Definizione
su aparèssiri, su si bíere a fora
Sinonimi e contrari
aparimentu,
cumpàrfida,
presentada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
apparition
Inglese
apparition
Spagnolo
aparición
Italiano
apparizióne
Tedesco
Erscheinen.
aparèssiri , vrb Definizione
su si bíere a fora, essire de si pòdere bíere
Sinonimi e contrari
aparèschere,
apàrrere,
cumpàrrere
| ctr.
ingalare 1,
irghelare
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
paraître
Inglese
to appear
Spagnolo
aparecer
Italiano
apparire,
comparire
Tedesco
erscheinen.
aparéssiu , pps Definizione de aparèssiri Sinonimi e contrari apàrfidu.
apàrfidu , pps Definizione de apàrrere Sinonimi e contrari aparéssiu.
apàri apàre
apariciài , vrb: apariciare,
aparitzare Definizione
pònnere, acostire sa cosa a manera chi bèngiat bene a betu a dha pigare candho e ue serbit, o fintzes su dha fàere, cuncordare a manera chi siat comente serbit; nau de gente, su si cuncordare, bestire, èssere prontos a calecuna cosa / aparitzare sa mesa (pro manigare) = pònnere sos aparitzos, pònniri sa tialla, is pratus, cullieras, tratabbucus, tassas, gortedhus, fruchitas, àcua, binu, pani e àteru
Sinonimi e contrari
abrontai,
allinzare,
ammainare,
ammanitzare,
axilitae,
cuncordai
| ctr.
ispariciai
Frasi
at apariciau durcis sardus e cosa de bufai ◊ cumentzaus a apariciai sa mesa ca est ora de prandi ◊ ant apariciau sa festa po s'intrada de s'obispu ◊ sas nues fint aparitzendhe abbísciu e abbísciu isteit
2.
no ti aparicis ca tanti no ti portu! ◊ so bénnidu aparitzau pro mi chèrrere cunfessare
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
apprêter
Inglese
to prepare
Spagnolo
preparar,
poner la mesa
Italiano
apparecchiare,
approntare
Tedesco
decken,
vorbereiten.
apariciaméntu , nm Definizione su apariciare, su istare aprontandho Sinonimi e contrari ammanitzamentu, ammanitzu, preparonzu Etimo srd.
apariciàre apariciài
aparíciu aparéciu
apariéncia, apariéntzia aparéntzia