arrombulonài , vrb: arrumbullonai,
arrumbulonai,
orrumbullonai Definizione
fàere arrumbulonis, fàere a lòmboros
Sinonimi e contrari
abballinare,
aculingionai,
aggromare,
aggromerare,
allomborae,
arromulare
/
abballonare,
arruedhulare,
atuturae,
imboligare
| ctr.
irboligare
Frasi
sa pasta ciuexendi si girat, si arrombullonat e si allónghiat cun is manus
2.
andàt a innantis e agoa arrumbulonendu sogas e sogas de tempus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pelotonner
Inglese
to wind up
Spagnolo
ovillar
Italiano
aggomitolare
Tedesco
aufwickeln.
arromigài, arromigàre arramigài
arromonàju arramanàju
arrómu , nm Definizione
est su betare frores o erbas o cambos po bellesa
Sinonimi e contrari
arramadura
Frasi
ant portau fròngia po arromu ◊ po Corpus Domini andastus a segai arromu e arromastus sa bia
Terminologia scientifica
sntz
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
jonchée de fleurs
Inglese
decking with flowers
Spagnolo
el decorar con flores
Italiano
infiorata
Tedesco
Blumenschmückung.
arromulàre , vrb Sinonimi e contrari aggromare, aggromerare, aggromeredhare, allomborae, arrombulonai Frasi arrómula sos versos in sos pilos, che donosas tritzitas tessemilos! (R.Pitzolu)
arroncàda , nf: roncada Definizione su arroncare, orriada Sinonimi e contrari arroncadura, arroncamentu, corrinada Etimo srd.
arroncadòre , agt Definizione nau de molente, chi corrighinat meda Sinonimi e contrari orriadore, orriànculu.
arroncadúra , nf Sinonimi e contrari arroncamentu Etimo srd.
arroncài , vrb: arroncare, arruncai, roncare Definizione fàere o bogare sa boghe, nau de s’àinu; nau de gente, fàere una genia de sonu tra buca e nasu coment'e de sorrogu, dormios; ispétzia de surrúschiu chi si faet po brulla; su surruschiai de su cuadhu candho dh'ispantat ccn. cosa e timet; andhare in pesada e a pelea, artzare; nàrrere, foedhare po debbadas Sinonimi e contrari corrighinare, irronchiare, orriare / corroschiare, cosconare, farroscai, roschidare, sarrascare, surrusare / arrostare Frasi chircat su furisteri pellitzone, no importat si arroncat o apedhat ◊ s'àinu arroncat 2. gei ses un'isparatoriedhu, in cussa bidha: nau ca arroncant mellus de nosu! 3. nci arruncat, pistinchendu, fintzas a arribbai a su portoni ◊ sa màchina no nci podit arruncai in sa bia in pesada! (F.Pilloni)
arroncaméntu , nm: arruncamentu Definizione su arroncare, su surrúschiu chi faet su cuadhu candho timet ccn. cosa Sinonimi e contrari arroncadura, arrónchidu, arroncu, órriu / corróschiu Frasi aturamu a castiai fintzas chi no intendemu s'arruncamentu e, apustis, su bàtiri de is ferrus de su burricu torrendi Etimo srd.
arroncàre arroncài
arrónchidu , nm Definizione su arroncare, sa boghe de s'àinu Sinonimi e contrari arroncadura, arroncamentu, arroncu, órriu Terminologia scientifica bga Etimo srd.
arronchinài , vrb: arrunchinare,
arrunciai,
arruncinai,
arruncinare,
orrunchinare,
ronchinai Definizione
pònnere su bruncu, fichire is dentes a calecuna cosa po si dha papare; andhare a su friga friga in calecuna cosa o cun ccn.; fintzes pònnere a una parte, istare arretiraos, tròchere a una parte
Sinonimi e contrari
arrosigai,
arrusurare,
mandhicare,
papae
/
friai,
scrabutzinai,
scrovinai
/
trancire
Frasi
fiat aspetendi a morri su fradi po ndi suciai su nostu puru, ma no ndi arrúncinat! ◊ si no at iscrúfiu nudha, si arrúncinat is cracàngius! ◊ balla, de cussus drucis ndi at arruncinau pagu! ◊ su bestiolu est arruncinendi unu fundu de cardu ◊ is piciochedhus si dhui at fàmini ge arrónchinant de totu!◊ totus tirànt a domu de cussus, si bit ca dhui fiat cosa meda de arrunchinai
2.
a atumbai a tui est peus de arruncinai in d-una cresuri de figumorisca!
3.
toca, arrunciarí in calincunu furringoni, chinuncas buscas!◊ is piciochedhus no abarrastis mai arrunciaus: si afracastis, giogastis a istrumpas ◊ ses sempri in giru: ti bolemu filla mia isceti una dí, ca est seguru chi abarràst arrunciara!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ronger
Inglese
to nibble
Spagnolo
roer
Italiano
rosicchiare
Tedesco
nagen.
arronciàre , vrb Definizione its Frasi mostres de gherra arrònciant in sa madriche de sa terra.
arroncillài , vrb Definizione istare in giru chentza cabu Sinonimi e contrari arrodeare, arrogliai, bagamundai, garronai, zirare.
arroncíllu , nm: arruncillu,
runcillu Definizione
ferramenta, aina de ferru fata che a sa càvana, ma a màniga crutza su tanti de dha pigare a una manu
Sinonimi e contrari
cavanàciu,
cavanzola,
farchione
Frasi
su pastori cun s'arruncillu ndi at segau unu trunchedhu ◊ pigu s’arruncillu e iscomu sa linna
Terminologia scientifica
ans
Etimo
itl.
ronciglio
Traduzioni
Francese
serpe
Inglese
billhook
Spagnolo
podadera
Italiano
pennato
Tedesco
Hippe.
arróncinu , nm Definizione orrughedhu, arruncu piticu, bículu de cosa Sinonimi e contrari acantighedhu, incodedhu, incuedhu, mingulitu, pitzuedhu, tanchedhu Frasi ispudat e nci torrat a istichiri s'arróncinu de zigarru a fogu a buca (V.Demuro) Etimo srd.
arronciuài , vrb Definizione its, arronciare?, rosigare? Frasi sa timoria de no agatai mellus trabballu po is fillus fiat su brèmini chi arronciuàt aintru a babbu.
arróncu , nm: roncu Sinonimi e contrari arroncadura, arroncamentu, arrónchidu, órriu Frasi su bandhidore devet àere boghe alta, tronosa cantu un’arroncu de àinu Terminologia scientifica bga Etimo srd.
arronnigàe , vrb Definizione torrare a matzigare sa cosa papada, comente faent unos cantu animales Sinonimi e contrari gramunzare, orromicare, ramunzare.