cocóju , nm Sinonimi e contrari achichiadura, achíchiu Frasi cussu allegat a cocoju.
cocolàe , vrb: acrocuai,
corcolai,
creculai,
creculare,
crocobai,
crocogliare,
crocolai,
crocolare,
crocoliai,
crocoliare,
crocollare,
crocuai,
croculai,
croculare Definizione
fàere una moida che de abba budhindho, chi si pesat a búdhidu, chi orruet de artu in mesu de abba etotu, ma fintzes budhire etotu (e si narat de sa fràmmula de su fogu puru); nau de is pudhas, e fintzes de àteros animales, chi istant cantandho cro! cro!, o chi faent sa boghe coment'e frochindho (nau de brebès, istare a iscràmios tzerriandho s'angione); nau in cobertantza de fémina, fàere s'isfacia, sa pibiruda / crocolare una cosa = pònnere a budhire in s'abba
Sinonimi e contrari
abbrubudhai,
abbrufulai,
aggargalai,
aggorgotai,
borbogliare,
brocoliare,
froculare,
groggolare
/
calcarare
/
chiochire,
clocire,
forcire,
tzotzire
Frasi
sas undhas si fragassant in s'iscógliu, cróculant che atzolas in labia ◊ in su fogu dhui at una pingiada crocobendu ◊ sa mitza est crocólia crocólia, si chèsciat ◊ portu sa brenti sempri crocolendi ◊ po su tussi si faet crocolare binu biancu cun tzúcuru e si bufat budhiu ◊ at fatu unu piastu cun ebras crocoladas ◊ sa pignada est crocolandho coendho castagna
2.
ciuat sa tonca, créculat sa rana, grígliat su grígliu ◊ sos caos marinos sunt croculendhe ◊ su corbu fit croculendhe cun totu s'arguena ◊ is pudhas funt crocuendi ◊ sa berbeghe est creculendhe pro s'anzone
3.
ge as coitau a crocuai… poresta abetai a oi a si dhu fai isciri!
Terminologia scientifica
bga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
bouillonner,
glousser
Inglese
to gurgle,
to chuckle
Spagnolo
gorgotear,
cloquear
Italiano
gorgogliare,
chiocciare
Tedesco
gurgeln.
cocollète , nm Sinonimi e contrari conchedha 3, iscrafudhu, papu 1 Terminologia scientifica crn.
cocollítu , nm Definizione genia de druche fatu cun saba, a bisura de lóriga o lobu Sinonimi e contrari caschete, terica Terminologia scientifica drc Etimo srd.
cocollói , avb Definizione giúghere a c. = pigare (a ccn., pipiu, piciochedhu) a codhilone, ciciu in codhos cun is cambas ananti in petorras, una a una parte e una a s'àtera de su tzugu Sinonimi e contrari cadhigarone, codhilone Etimo srd.
còcolo , nm: còcoro Definizione
su frutu (upm) chi faet sa nughe, tundhatzu o pagu pagu longhitu, cun su corgiolu tostau e unu pagu giumburudu: su chiu est in duas perras e a bàtoro cabones, aintru de su de duos corgiolos, su tostau, mentres chi su primu, prus de fora e grussu, innanti birde, apustis si tzacat, si crebat, sicat e sa nughe si ndhe istacat e ndhe orruet (a/c. còcoro si narat de su frutu prus che àteru candho est cun su corgiolu chi sicat: chentza de custu corgiolu de fora si narat fintzes nuxi crua); a logos, còcoro est frutu bellu maduru e in cobertantza sa natura de sa fémina; a logos, giúmburu / furriedhu de còcolo = seganughe, zenia de zogu / est medinno còcoro = (nadu de su tempus) est betendhe ràndhine maduru; pesàresi che a su còcoro pertuntu (mantzadu, aurtidu)= artziaresiche e dàresi resones chentza ndh’àere
Sinonimi e contrari
nuche
Frasi
candho che ant finiu, papant nughedha e còcoro ◊ a cantu su turrone est cotu si betat su giu: còcoro, lintzola o ménnula
Terminologia scientifica
mtm, lno, frt, Juglans regia
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
noyer,
noix
Inglese
walnut
Spagnolo
nuez
Italiano
nóce
Tedesco
Nuß.
còcolo 1 , nm Definizione tziligheta manna e birde Sinonimi e contrari bidroni.
coconàre , vrb Definizione fàere o lassare a fossighedhos cun sa bardúfola iscudendho a pitzu de un'àtera cun sa punta Sinonimi e contrari pizolai Etimo srd.
cocòne , nm Definizione pane modhe grussu, mescamente su de butega / traballare che macos e abbarrare che cocones de pódhine; coconedha = zenia de durche fatu cun oos Sinonimi e contrari coca 1, cóciua, cocòi, panissoco Frasi a sos minores a Pasca lis dant su cocone de ísula e carchi mutzu de casizolu ◊ aiant postu una córbula de pane-pistidhu, casadinas e coconedhos de ísula 2. a sas afussiones nos daiant coconedha e casadina Cognomi e Proverbi smb: Coccone, Cocone, (Cogoi, Cogoni) Terminologia scientifica pne Etimo srd.
cocòne 1 , nm Definizione genia de fossighedhu piticu chi si faet a sa bardúfola cun sa punta de un'àtera Sinonimi e contrari ciarolu, fítulu, isgabbu, majodha, pizolu 1 / cdh. smarroculata.
coconédhu , nm Definizione c. de binu cotu = genia de druche chi si faet po sa festa de Sant'Antoni de su fogu Terminologia scientifica drc.
coconédhu 1 , nm Definizione
min. de cocone; pane de butega / coconedha lada = zenia de ispianada
Sinonimi e contrari
tzichi 1
Traduzioni
Francese
petit pain
Inglese
sandwich
Spagnolo
panecillo
Italiano
panino
Tedesco
Brötchen.
coconéri , agt Definizione nau de ccn., chi dhi praghet su cocone, chi est bonu solu a papare Frasi unu maridu mi ant dadu e maridu coconeri chi est issàpidu e lezeri chi mi contat donzi cosa Etimo srd.
cocòni , nm Definizione sa tega de su greme de sa seda Sinonimi e contrari cocheta, teca Frasi si arregollint is coconis de is bremis de seda sentza de dhus manciai o apretai Etimo srd.
còcora , nf Definizione cosa tundha, fintzes prendha a usu de pedra tundha (c. de anedhu); su primu corgiolu de sa nughe / cocoredha de craba = làdhara Sinonimi e contrari cocòcia 2. sa còcora si usabat po intínghere pannos.
cocoràtza , nf Definizione
càlixi o capedhu de muru: una genia de erba chi faet in is calancas de is muros
Sinonimi e contrari
alighemuru,
calichemuru,
capedhemuru,
cocorroi,
salighemuru
Terminologia scientifica
rba, Umbilicus rupestris
Traduzioni
Francese
ombilic de Vénus
Inglese
venus navelwort
Spagnolo
ombligo de Venus
Italiano
ombelico di Vènere
Tedesco
Nabelkraut.
cocorèdha , nf Definizione
genia de birilla chi faent is crecos (est una maladia po puntura de bobboi), nodu, tretu ingrussau de un'ossu, cosa tundha (fintzes cúcura de fusu, zoculana de is benugos); a logos, pedrighedha, giarra
Sinonimi e contrari
bachica,
badharola,
ballarodha,
cucurudhú,
dhàdhara,
gàdhara,
landhàriga,
lureta,
varvaríssia
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
galle du chêne
Inglese
oak-gall
Spagnolo
cecidia,
cacarro
Italiano
galla della quèrcia
Tedesco
Galle.
cocoríta , nf: cucurita Definizione genia de pigionedhu; genia de petonadura de is pilos Frasi miro su canarinu, sa cardellina, poi sas cucuritas 2. fit una fémina chin sos pilos liados addaisegus chin d-una bete cocorita frimmada chin frimmatzúfios Terminologia scientifica pzn Etimo srd.