cròro , nm Definizione
genia de gasu, elementu chímicu de símbulu Cl, númeru atómicu 17 e pesu atómicu 35,46
Traduzioni
Francese
chlore
Inglese
chlorine
Spagnolo
cloro
Italiano
clòro
Tedesco
Chlor.
crorofílla , nf Definizione
genia de sustàntzia birde chi faent cun sa fotosíntesi is fògias de is erbas e de is matas chi si alimentant a solas
Traduzioni
Francese
chlorophylle
Inglese
chlorophyl
Spagnolo
clorofila
Italiano
clorofilla
Tedesco
Chlorophyll.
crorofórmiu , nm Definizione
cumpostu chímicu de croro impreau po anestesia
Traduzioni
Francese
chloroforme
Inglese
chloroform
Spagnolo
cloroformo
Italiano
clorofòrmio
Tedesco
Chloroform.
crorúru , nm Definizione
sale de s'àcidu clorídricu
Traduzioni
Francese
chlorure
Inglese
chloride
Spagnolo
cloruro
Italiano
cloruro
Tedesco
Chlorid.
crosadòri , agt, nm Definizione chi o chie crosat, faet sa cosa a manera de andhare bene, de fàere efetu Frasi is poetas, a su nai de totus, fiant cussus chi apodhànt is rimas, is crosadoris, cussus chi poniant cantzoni (F.Pilloni) Etimo srd.
crosài, crosàre, crosàri , vrb: crusare,
crusiare Definizione
acostire una cosa a un'àtera o is oros de duas cosas, intrare apare po serrare impare, torrare apare, nau fintzes de su chi si narat foedhandho coment'e cosa chi dhue deghet, est bene nau; si narat fintzes de una segada sanandho
Sinonimi e contrari
apigiai,
crosodhae,
crujare,
imbasare,
incasciae,
incriedhai,
segliai
/
dèxiri
| ctr.
iscrusare
Modi di dire
csn:
dhoi crosat = bi istat bene, si li addatat, dhu dexit (e fintzas chi faghet rima); crosai is fuedhus = faedhare, nàrrere duas peràulas
Frasi
in sa carrada is doas de su fundu crosant in su canali de is doas longas ◊ ammentendhe a babbu e mamma, goso cudhos cunfortos chi crusant dogni ferida de su coro (P.Fae)◊ ant crusau un'istampu in su muru
2.
dhi picighit e mai dhi crosit! ◊ naradhu a forti, cussu, ca dhoi crosat! ◊ su pipiu est befianu e su chi narat dhoi crosat puru!
3.
sas malandras si sunt crusiadas: commo su fertu est s'ispíritu ◊ nos azes lassau un'istrópiu mannu chi sa medichina de su tempus at a istentare a lu crusiare ◊ sas brusiaduras sunt crusiadas e sa pedhe noba est torrandhe a issire ◊ no mi toches sa ferida ca no est bene crusada!
Etimo
ltn.
*clusiare
Traduzioni
Francese
joindre,
cacheter,
suturer
Inglese
to fit together,
to seal,
to suture
Spagnolo
coincidir,
compaginarse
Italiano
combaciare,
sigillare,
suturare
Tedesco
zusammenpassen,
versiegeln,
nähen.
crosidàdi , nf: crusidade,
curiosidade,
curiosidadi,
grusirari Definizione
manera de fàere de unu, su bòllere bíere, tocare, ischire totu; cosa curiosa, ispantosa, chi faet meravíglia
Frasi
est andhadu gai, pro curiosidade, sinono za no bi faghiat nudha ◊ sa crusidade umana cantu est maca! ◊ immoi mi ndi est benendi unu pagu de crosidadi a mei puru: ita ant cumbinau cussus isconcaus?
Traduzioni
Francese
curiosité
Inglese
curiosity
Spagnolo
curiosidad
Italiano
curiosità
Tedesco
Neugier.
crosidadósu , agt: crusidadosu Definizione
chi tenet curiosidade, chi bolet bíere, ischire, tocare totu
Sinonimi e contrari
coriosu,
grosariosu,
grusirosu,
incrosidau
Frasi
dhoi fiat una cambarada de piciochedhus crosidadosus ◊ po bí s'ispetàculu dhoi fiat unu frummi de crosidadosus bennius de bidhas acanta e atesu
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
intéréssé
Inglese
made curious
Spagnolo
curioso
Italiano
incuriosito
Tedesco
neugierig gemacht.
crosodhàe , vrb Sinonimi e contrari crosai.
crossàriu Definizione its, cossàriu?, corsàriu? Frasi s'istranzu si est tucau crossàriu a isplorare sas meravizas de su monte (P.Delussu).
cròsta , nf: grosta Definizione
pigighedhu o pígiu tostau de calecuna cosa, fintzes sàmbene sicau de una segada, genia de pigioledhu chi si ndhe istacat de sa pedhe (mescamente de conca); foedhandho de sa Terra, su pígiu de fora fatu de orroca, su prus fridu e tostau; sa parte grussa de is fògias (mescamente de fògias mannas ladas e longas, in mesu, de su tenaghe, o atacau a su cambu, a sa punta, o fintzes própriu su tenaghe)/ crosta de càule, de cartzofa, de bardureu = sa foza in su tretu prus russu, sa foza; crosta de gliaga, de runza, de tzerra, de conca, de carrada, de pane
Sinonimi e contrari
ancrosta,
atiza,
atògia,
cadassa,
freadu,
muga,
pagiagoda,
solla,
tizola
/
semu
/
costalla
Frasi
sa freguedha, candu est cundia, si ponit in su forru a fai sa crosta
Cognomi e Proverbi
smb:
Crosta
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
croûte
Inglese
crust
Spagnolo
costra,
corteza,
caspa
Italiano
cròsta,
grómma
Tedesco
Kruste,
Weinstein.
crostàda , nf Definizione
genia de druche
Terminologia scientifica
drc
Traduzioni
Francese
tarte
Inglese
tart
Spagnolo
torta
Italiano
crostata
Tedesco
Mürbeteigkuchen.
crostaggròga , nf Definizione
genia de lanedha de mata e de pedra, de colore grogo
Terminologia scientifica
rba, Xanthoria parietina
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lichen
Inglese
kind of lichen
Spagnolo
líquen
Italiano
lichène giallo
Tedesco
Wandflechte.
crostósu , agt Definizione chi portat sa crosta, pígiu tostau Etimo srd.
crósu , agt Definizione nau de cosa, chi est una acanta meda a s'àtera, craca Sinonimi e contrari calcu, intipidu, subélciu, tibbu | ctr. làschiu, rau Frasi incui s'erba est crosa ◊ ist unu padente mannu e crosu de ílixi.
cròtza còce
cròtza 1 , nf Definizione genia de giacheta chentza mànigas, in costúmenes de ómine Terminologia scientifica bst, cst.
crotzàu , agt Definizione chi est fatu o intrau apare a grughe Frasi Mariedha fuat crocada cun is manus giuntas e is didus crotzaus.
cròtze còce
crotzifissàre crocifissàre