cròro , nm Definitzione
genia de gasu, elementu chímicu de símbulu Cl, númeru atómicu 17 e pesu atómicu 35,46
Tradutziones
Frantzesu
chlore
Ingresu
chlorine
Ispagnolu
cloro
Italianu
clòro
Tedescu
Chlor.
crorofílla , nf Definitzione
genia de sustàntzia birde chi faent cun sa fotosíntesi is fògias de is erbas e de is matas chi si alimentant a solas
Tradutziones
Frantzesu
chlorophylle
Ingresu
chlorophyl
Ispagnolu
clorofila
Italianu
clorofilla
Tedescu
Chlorophyll.
crorofórmiu , nm Definitzione
cumpostu chímicu de croro impreau po anestesia
Tradutziones
Frantzesu
chloroforme
Ingresu
chloroform
Ispagnolu
cloroformo
Italianu
clorofòrmio
Tedescu
Chloroform.
crorúru , nm Definitzione
sale de s'àcidu clorídricu
Tradutziones
Frantzesu
chlorure
Ingresu
chloride
Ispagnolu
cloruro
Italianu
cloruro
Tedescu
Chlorid.
crosadòri , agt, nm Definitzione chi o chie crosat, faet sa cosa a manera de andhare bene, de fàere efetu Frases is poetas, a su nai de totus, fiant cussus chi apodhànt is rimas, is crosadoris, cussus chi poniant cantzoni (F.Pilloni) Ètimu srd.
crosài, crosàre, crosàri , vrb: crusare,
crusiare Definitzione
acostire una cosa a un'àtera o is oros de duas cosas, intrare apare po serrare impare, torrare apare, nau fintzes de su chi si narat foedhandho coment'e cosa chi dhue deghet, est bene nau; si narat fintzes de una segada sanandho
Sinònimos e contràrios
apigiai,
crosodhae,
crujare,
imbasare,
incasciae,
incriedhai,
segliai
/
dèxiri
| ctr.
iscrusare
Maneras de nàrrere
csn:
dhoi crosat = bi istat bene, si li addatat, dhu dexit (e fintzas chi faghet rima); crosai is fuedhus = faedhare, nàrrere duas peràulas
Frases
in sa carrada is doas de su fundu crosant in su canali de is doas longas ◊ ammentendhe a babbu e mamma, goso cudhos cunfortos chi crusant dogni ferida de su coro (P.Fae)◊ ant crusau un'istampu in su muru
2.
dhi picighit e mai dhi crosit! ◊ naradhu a forti, cussu, ca dhoi crosat! ◊ su pipiu est befianu e su chi narat dhoi crosat puru!
3.
sas malandras si sunt crusiadas: commo su fertu est s'ispíritu ◊ nos azes lassau un'istrópiu mannu chi sa medichina de su tempus at a istentare a lu crusiare ◊ sas brusiaduras sunt crusiadas e sa pedhe noba est torrandhe a issire ◊ no mi toches sa ferida ca no est bene crusada!
Ètimu
ltn.
*clusiare
Tradutziones
Frantzesu
joindre,
cacheter,
suturer
Ingresu
to fit together,
to seal,
to suture
Ispagnolu
coincidir,
compaginarse
Italianu
combaciare,
sigillare,
suturare
Tedescu
zusammenpassen,
versiegeln,
nähen.
crosidàdi , nf: crusidade,
curiosidade,
curiosidadi,
grusirari Definitzione
manera de fàere de unu, su bòllere bíere, tocare, ischire totu; cosa curiosa, ispantosa, chi faet meravíglia
Frases
est andhadu gai, pro curiosidade, sinono za no bi faghiat nudha ◊ sa crusidade umana cantu est maca! ◊ immoi mi ndi est benendi unu pagu de crosidadi a mei puru: ita ant cumbinau cussus isconcaus?
Tradutziones
Frantzesu
curiosité
Ingresu
curiosity
Ispagnolu
curiosidad
Italianu
curiosità
Tedescu
Neugier.
crosidadósu , agt: crusidadosu Definitzione
chi tenet curiosidade, chi bolet bíere, ischire, tocare totu
Sinònimos e contràrios
coriosu,
grosariosu,
grusirosu,
incrosidau
Frases
dhoi fiat una cambarada de piciochedhus crosidadosus ◊ po bí s'ispetàculu dhoi fiat unu frummi de crosidadosus bennius de bidhas acanta e atesu
Terminologia iscientìfica
ntl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
intéréssé
Ingresu
made curious
Ispagnolu
curioso
Italianu
incuriosito
Tedescu
neugierig gemacht.
crosodhàe , vrb Sinònimos e contràrios crosai.
crossàriu Definitzione its, cossàriu?, corsàriu? Frases s'istranzu si est tucau crossàriu a isplorare sas meravizas de su monte (P.Delussu).
cròsta , nf: grosta Definitzione
pigighedhu o pígiu tostau de calecuna cosa, fintzes sàmbene sicau de una segada, genia de pigioledhu chi si ndhe istacat de sa pedhe (mescamente de conca); foedhandho de sa Terra, su pígiu de fora fatu de orroca, su prus fridu e tostau; sa parte grussa de is fògias (mescamente de fògias mannas ladas e longas, in mesu, de su tenaghe, o atacau a su cambu, a sa punta, o fintzes própriu su tenaghe)/ crosta de càule, de cartzofa, de bardureu = sa foza in su tretu prus russu, sa foza; crosta de gliaga, de runza, de tzerra, de conca, de carrada, de pane
Sinònimos e contràrios
ancrosta,
atiza,
atògia,
cadassa,
freadu,
muga,
pagiagoda,
solla,
tizola
/
semu
/
costalla
Frases
sa freguedha, candu est cundia, si ponit in su forru a fai sa crosta
Sambenados e Provèrbios
smb:
Crosta
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
croûte
Ingresu
crust
Ispagnolu
costra,
corteza,
caspa
Italianu
cròsta,
grómma
Tedescu
Kruste,
Weinstein.
crostàda , nf Definitzione
genia de druche
Terminologia iscientìfica
drc
Tradutziones
Frantzesu
tarte
Ingresu
tart
Ispagnolu
torta
Italianu
crostata
Tedescu
Mürbeteigkuchen.
crostaggròga , nf Definitzione
genia de lanedha de mata e de pedra, de colore grogo
Terminologia iscientìfica
rba, Xanthoria parietina
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
lichen
Ingresu
kind of lichen
Ispagnolu
líquen
Italianu
lichène giallo
Tedescu
Wandflechte.
crostósu , agt Definitzione chi portat sa crosta, pígiu tostau Ètimu srd.
crósu , agt Definitzione nau de cosa, chi est una acanta meda a s'àtera, craca Sinònimos e contràrios calcu, intipidu, subélciu, tibbu | ctr. làschiu, rau Frases incui s'erba est crosa ◊ ist unu padente mannu e crosu de ílixi.
cròtza còce
cròtza 1 , nf Definitzione genia de giacheta chentza mànigas, in costúmenes de ómine Terminologia iscientìfica bst, cst.
crotzàu , agt Definitzione chi est fatu o intrau apare a grughe Frases Mariedha fuat crocada cun is manus giuntas e is didus crotzaus.
cròtze còce
crotzifissàre crocifissàre