A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

durrullonédhu , nm Definizione bardúfola pitichedha.

durrundàllu , nm Definizione su fígiu, su pipiu chi est acant'a naschire Sinonimi e contrari durrundanu.

durrundanài , vrb Sinonimi e contrari bagamundai, bandhulare, bannulerare Frasi issu passàt is dis durrundanendu in bidha o séciu impissu de una perda ◊ cussu fut giai mortu e issu ancora durrundanendu in custu mundu!

durrundànu , nm Definizione su fígiu, su pipiu chi est acant'a naschire Sinonimi e contrari durrundallu.

dúrtze drúce

durtzería drucería

dúrtzòre druciòri

dúru , agt Definizione nau de cosa, chi a dha tocare a incracadura aguantat, no che abbàsciat, no si lassat púnghere e ne segare cun facilidade (prus o prus pagu, dipendhet de sa duresa); a logos dhu narant (a d.) cun su significau de trigadiu, tardu, e narant solu tostau po su significau de duru Sinonimi e contrari tostadu, tostu | ctr. modhe Etimo ltn. durus.

duruddúru , nm Definizione duru duru, genia de foedhu chi si narat a càntigu / cantare a d. Sinonimi e contrari dudhurudhuru Frasi cantare a durudduru ◊ durudduru durusedhu, sas campanas de Castedhu las sonant a su manzanu! ◊ ballamus cudhu antigu durudduru ◊ a durudduru, tzia Mariola, che li at boladu su culu su bentu… Etimo srd. Traduzioni Francese cantilène Inglese singsong Spagnolo cantilena Italiano cantilèna Tedesco eine Geleiersorte.

duruddúru 1 , nm Definizione pisu de coloru, de cuadhu 2. est amargu chei su durudduru Terminologia scientifica rba, Vicia benghalensis Traduzioni Francese vesce sauvage Inglese kind of vetch Spagnolo arveja roja, veza púrpura Italiano véccia selvàtica Tedesco eine wilde Wicke.

durundèlla , nf Definizione fémina conchi lébia, pagu séria Sinonimi e contrari cucuriola, currijola.

durundílla doradíglia

dus dúos

duséllu doséliu

dusiànu , agt Definizione no èssere d. a… = èssere controidu de…, no èssere bonu a… Sinonimi e contrari líbberu, capatzu.

dusína dosína

dustícia, dustítzia , nf: giustíscia*, zustíssia Definizione is autoridades, mescamente de carabbineris e magistraos, 'sa fortza', chi funt, de ses séculos a como, sa manu de su domíniu angenu e de is leis de un'istadu istràngiu: po cussu custu foedhu, chi puru benit de giustu, bolet nàrrere su male, su trotu chi manígiat chie tenet su podere e is ainas de su guvernu (leis, galeras, tribbunales, armas) e po cussu etotu s'impreat sèmpere timendho e prus che àteru frastimandho a chie, addeadhu, si dhi bolet male; coment'e cultura chi no benit de s'isperiéntzia istórica de is Sardos, cosa giusta Frasi su diàul'e chi s'at fatus: dèu si pòngiu in dustítzia ◊ sa dustítzia, gei ses crescidedhu! ◊ eh, sa dustítzia formada!… lah chi si boit pasiai, s'atru, cun su stragatzu chi feis!…◊ sa dustítzia dhu cruxat, cun braba e cun totu!

dúta dúda

dutài dudài

dutàntza , nf Definizione su èssere dudosos po bregúngia Sinonimi e contrari duritu, duténtzia Etimo itl. dottanza.