A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

durrullonédhu , nm Definitzione bardúfola pitichedha.

durrundàllu , nm Definitzione su fígiu, su pipiu chi est acant'a naschire Sinònimos e contràrios durrundanu.

durrundanài , vrb Sinònimos e contràrios bagamundai, bandhulare, bannulerare Frases issu passàt is dis durrundanendu in bidha o séciu impissu de una perda ◊ cussu fut giai mortu e issu ancora durrundanendu in custu mundu!

durrundànu , nm Definitzione su fígiu, su pipiu chi est acant'a naschire Sinònimos e contràrios durrundallu.

dúrtze drúce

durtzería drucería

dúrtzòre druciòri

dúru , agt Definitzione nau de cosa, chi a dha tocare a incracadura aguantat, no che abbàsciat, no si lassat púnghere e ne segare cun facilidade (prus o prus pagu, dipendhet de sa duresa); a logos dhu narant (a d.) cun su significau de trigadiu, tardu, e narant solu tostau po su significau de duru Sinònimos e contràrios tostadu, tostu | ctr. modhe Ètimu ltn. durus.

duruddúru , nm Definitzione duru duru, genia de foedhu chi si narat a càntigu / cantare a d. Sinònimos e contràrios dudhurudhuru Frases cantare a durudduru ◊ durudduru durusedhu, sas campanas de Castedhu las sonant a su manzanu! ◊ ballamus cudhu antigu durudduru ◊ a durudduru, tzia Mariola, che li at boladu su culu su bentu… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu cantilène Ingresu singsong Ispagnolu cantilena Italianu cantilèna Tedescu eine Geleiersorte.

duruddúru 1 , nm Definitzione pisu de coloru, de cuadhu 2. est amargu chei su durudduru Terminologia iscientìfica rba, Vicia benghalensis Tradutziones Frantzesu vesce sauvage Ingresu kind of vetch Ispagnolu arveja roja, veza púrpura Italianu véccia selvàtica Tedescu eine wilde Wicke.

durundèlla , nf Definitzione fémina conchi lébia, pagu séria Sinònimos e contràrios cucuriola, currijola.

durundílla doradíglia

dus dúos

duséllu doséliu

dusiànu , agt Definitzione no èssere d. a… = èssere controidu de…, no èssere bonu a… Sinònimos e contràrios líbberu, capatzu.

dusína dosína

dustícia, dustítzia , nf: giustíscia*, zustíssia Definitzione is autoridades, mescamente de carabbineris e magistraos, 'sa fortza', chi funt, de ses séculos a como, sa manu de su domíniu angenu e de is leis de un'istadu istràngiu: po cussu custu foedhu, chi puru benit de giustu, bolet nàrrere su male, su trotu chi manígiat chie tenet su podere e is ainas de su guvernu (leis, galeras, tribbunales, armas) e po cussu etotu s'impreat sèmpere timendho e prus che àteru frastimandho a chie, addeadhu, si dhi bolet male; coment'e cultura chi no benit de s'isperiéntzia istórica de is Sardos, cosa giusta Frases su diàul'e chi s'at fatus: dèu si pòngiu in dustítzia ◊ sa dustítzia, gei ses crescidedhu! ◊ eh, sa dustítzia formada!… lah chi si boit pasiai, s'atru, cun su stragatzu chi feis!…◊ sa dustítzia dhu cruxat, cun braba e cun totu!

dúta dúda

dutài dudài

dutàntza , nf Definitzione su èssere dudosos po bregúngia Sinònimos e contràrios duritu, duténtzia Ètimu itl. dottanza.