dumíniu domíniu
dúmmida dúmida
dummidàre , vrb Definizione
fàere sa dúmida, su zúmiu, girare comente faet sa bardúfola, su fusu, s’ixorbedrama
Sinonimi e contrari
drinnire,
tzugnai,
zumiai
/
rotzulare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tournoyer,
pirouetter
Inglese
to twirl
Spagnolo
voltear
Italiano
prillare
Tedesco
herumdrehen.
dúncas dúcas
dundàre , vrb Definizione pigare a cropos, buscare cropos Sinonimi e contrari abbanzare, addobbai, arropai, assurrare, atripai, isciúdere, magiare, sussare Frasi càglia, càglia, sinò dundas! Etimo srd.
dundú, dundún! , nm Definizione genia de sonu coment'e candho tocant in sa genna pedindho de intrare; cropos puru Sinonimi e contrari dobbe Frasi intendho dundú in sa gianna Etimo srd.
dundurinài , vrb Definizione tzantzigare su pipiedhu pigandhodhu in bratzos crocau po dh'asseliare Sinonimi e contrari addiddirinai, adduddurai 2. seu dundurinendi penas chi mi liagant su coru (G.Manconi)
dúos , agt, nm: dus,
duus Definizione
foedhu chi acumpàngiat unu númene mascu po inditare sa cantidade precisa (unu e unu: in números àrabbos 2, in números romanos II): candho est nm. cun art. inditat própriu custa cantidade e podet fàere de pron. puru; nau a sa bona, unos cantu
Sinonimi e contrari
croba,
pàgia 1,
pariga
Frasi
custus funta dus fradis e una sorri ◊ duos e duos faghet bàtoro ◊ su duos cun su zero avatu si liget "binti"
2.
fatuvatu si bint in sa passillara dus chi si creint abborsadoris ◊ tue e s'àinu… duos! ◊ tue e su cocoi… duos: lampu ca est abberu chi ses irmasionadu!
3.
si los at manigados duos corniolos…, azummai no bi ndhe lassat! ◊ manigamus duas olias cun pane e casu ◊ a prandi feus dus cruguxonis
Cognomi e Proverbi
prb:
prus bident duos chi no unu
Etimo
ltn.
duos
Traduzioni
Francese
deux
Inglese
two
Spagnolo
dos
Italiano
due
Tedesco
zwei,
zwo,
Zwei,
bißchen.
duplicadúra , nf Definizione
su fàere a dópiu una cosa, su ndhe fàere una cópia
Traduzioni
Francese
duplication
Inglese
duplication,
duplicate
Spagnolo
duplicación
Italiano
duplicazióne
Tedesco
Zweitausfertigung,
Doppel.
duplicài, duplicàre , vrb Definizione fàere a dópiu, un'àtera cópia de una cosa, mescamente de unu documentu.
duplicàu , nm Definizione sa cópia de una cosa, de unu dochimentu Sinonimi e contrari cópia.
dúpu : dòbbo 1
dúra , nf Definizione
totu su tempus chi una cosa est bona, balet, aguantat, sighit o chi unu campat; sa capacidade de durare, de sighire in su tempus / èssere de d. = chi durat meda, chi si consumat o ispàciat pagu
Sinonimi e contrari
agguantu,
durada
Frasi
sa gioventude at pagu dura ◊ a cufromma a bellesa as pacu dura ◊ su mastruiscarpas at comporau pervenimentos vonos pro sa dura ◊ t'ingannas, o riu, si cres de dura sas abbas tuas! ◊ faint mígias de lana bellas e de dura
Cognomi e Proverbi
prb:
richesas male àpias no sunt de dura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
durée
Inglese
duration
Spagnolo
duración,
dura
Italiano
durata
Tedesco
Dauer.
duràbbile , agt Definizione chi durat in su tempus Sinonimi e contrari durajolu.
duràda , nf: durata Definizione su matessi de dura, ma nau prus che àteru de su tempus, su durare, su tempus inter duos momentos o datas diferentes Sinonimi e contrari dura Frasi in tota sa durada de su viazu non as abbertu buca! ◊ ite durada de cosa!… Etimo srd.
duràghe , agt Definizione
nau de frutos, chi giughent sa prupa aghedhosa, tostada, chi no istacat de s'ossu
Sinonimi e contrari
orrósigu
| ctr.
isperrache,
ispitzigaditu
Frasi
su péssighe duraghe est prus saboridu de s'àteru
Traduzioni
Francese
pavie
Inglese
clingstone
Spagnolo
fruto de carne dura
Italiano
duràcino
Tedesco
hartfleischiger.
durài , vrb: durare Definizione
su sighire in su tempus, de una cosa, de unu, su àere dura, su sighire a èssere bonu, a serbire
Sinonimi e contrari
campae
/
agguantai,
babiai,
poderai,
repetire,
ringire
| ctr.
acabbae,
passae
Frasi
custa cura bandat fata durai seti dis e seti notis ◊ prega chi istemus bene e fetemus cosas de bonu cantu duramus bios ◊ cussu fit su pagu duradu de babbai ◊ meda ti ant a durare cussas iscarpas, comente las zughes a donzi cosa!…◊ in zerru su denote durat prus de su dedie ◊ custa cosa de manigare fora de frigoríferu no durat, si guastat deretu ◊ durat de prus su cartu fatu in forte
Cognomi e Proverbi
prb:
a chie su pagu no mesurat, su meda pagu durat ◊ no durat totu su malu e no durat totu su bonu
Etimo
ltn.
durare
Traduzioni
Francese
durer
Inglese
to last
Spagnolo
durar
Italiano
durare
Tedesco
dauern.
durajólu , agt: durazolu Definizione
chi durat, chi aguantat a tempus meda
Sinonimi e contrari
duràbbile
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
durable
Inglese
lasting
Spagnolo
duradero,
durable
Italiano
durévole
Tedesco
dauerhaft.
durallumíniu , nm Definizione metallu fatu ammesturau cun allumíniu, lébiu meda e forte Terminologia scientifica mtl.
duramàdre , nf Definizione una de is tres medhighinas, su pígiu chi imbodhigat su crebedhu e su meudhu, su prus grussu, atacau a s'ossu Terminologia scientifica crn.