esína , nf: seina Definizione mesu sodhu, ses dinaris.
esisténscia, esisténtzia , nf Definizione
sa vida, su èssere bios, su si agatare coment’e personas, su èssere
Sinonimi e contrari
isistimentu,
vida
Frasi
finat una bolta su castigu de s'esisténscia! ◊ as torrau àcuas a is arréxinas de s'esisténtzia mia (A.Angioni)◊ est ispiegandho in poesia totu s'esisténtzia de sa gente úmile
Traduzioni
Francese
existence
Inglese
existence
Spagnolo
existencia
Italiano
esistènza
Tedesco
Leben,
Dasein,
Existenz.
esístere, esísti , vrb Definizione su si agatare, su èssere Sinonimi e contrari agatàresi, èssere, esistiri.
esistíri , vrb Sinonimi e contrari esístere.
ésitu , nm Definizione sa essia de una cosa, s’arresurtau chi si benit a ischire Frasi azis isvirgadu ésitos bonos candho bos sezis contivizados.
esócrinu , agt Definizione nau de is gràndhulas o néulas, chi ndhe bogant a fora is sustàntzias chi produent (es. sa salia).
ésodu , nm Definizione unu de is líbberos de sa Bíbbia, su chi contat sa essia de Israele de s'Egitu; essia, andhada o fuia de gente meda de unu logu.
esoneràre , vrb Definizione giare s'esòneru, iscabbúllere a unu de un'óbbrigu.
esòneru , nm Definizione su no èssere prus obbrigaos a unu dovere, a fàere calecuna cosa.
esópu , nm: isopu 1*,
issopu 2 Definizione
genia de erba fragosa chi creschet a tupighedha, bona po fàere profumos e sabones
Sinonimi e contrari
timu,
tumbu
Terminologia scientifica
rba, Coridothymus capitatus
Traduzioni
Francese
thym
Inglese
thyme
Spagnolo
tomillo
Italiano
timo
Tedesco
eine Thymiansorte.
esópu 1 , nm: isope Sinonimi e contrari
mammuleu
Terminologia scientifica
rba, Micromeria graeca
Traduzioni
Francese
hysope
Inglese
hyssop
Spagnolo
hisopo
Italiano
issòpo
Tedesco
Wilder Ysop,
eine Satureisorte.
esóticu , agt Definizione chi est de fora, de àteros logos, nau prus che àteru de frutuàrios e de matas Frasi at gastau in frores esóticos su chi no at gastau totu s’annu in àteras cosas.
èspa , nf, nm: espe,
espi,
espru,
espu Definizione
genia de bobboi cantu a un'abe, de colore grogo a ispertiadas niedhas, cun is alas, tímiu ca punghet e dolet meda
Sinonimi e contrari
vespe*,
chespe
Modi di dire
csn:
espi terràina, ferràina = espe chi si faghet su nidu suta de terra, cussideradu prus perigulosu, prus arrabiosu; espi burda = s'espe chi faghet su pane o bresca fora; pònniri su fogu a is espis = pònniri afusu; isfustigonai is espis = forrogare sa tana de s'espe, in cobertantza: buscaresila; niu d'espis = cala, tana, pane d'espe
Frasi
s'espe cheret timidu, ca punghet e dolet ◊ passa atesu ca dhoi at unu niu de espis ferràinas ardurosas ◊ tronu malu, parit ca portu espas terràinas in conca! ◊ si fúrriat chi espi: no bollit chi dha tochi ◊ s'espi ferràina si ghetat a s'ómini ◊ dhoi at unu niu de espis rabiosas ◊ sa tziligheta, su espu e sa frommiga funt issuciandho pibione!
Cognomi e Proverbi
smb:
Espa, Espis
Terminologia scientifica
crp, vespa crabro, vespula vulgaris, v. germanica, polistes gallicus
Traduzioni
Francese
guêpe
Inglese
wasp
Spagnolo
avispa
Italiano
vèspa
Tedesco
Wespe.
espàrzu , nm Definizione niu de espos Sinonimi e contrari ghespàgliu*.
èspe èspa
esperiéntzia , nf: isperiénscia* Definizione su connòschere sa faina, is cosas, is chistiones po dhas àere bistas, connotas, provadas, fatas.
esperiméntu , nm: isparimentu* Sinonimi e contrari iscumbata, proa / isperiéntzia.
esperrànza , nf Definizione espu chi si faet su niu asuta de terra, a tana, prus de tímere fintzes ca si podet suberiare o atzitzare chentza chi unu si ndhe acatet (passandho, arandho); in calecunu logu custu númene dhu narant a su muscone Sinonimi e contrari espeverràina, espidarràina*, espudarranza, isparranza.
espértu , agt, nm: ispeltu Definizione chi o chie connoschet bene una cosa, una chistione, chi dha tenet a pràtiga Sinonimi e contrari connoschidore, pràticu Frasi cun s'iscuja chi issos sunt espertos servint in dogni tempus su potente ◊ cussu est considerau de is prus espertus in custa matéria ◊ a su chi narant is espertus cust'arratza de papagallu est su chi tenit prus memória.
ésperu , nm: éspuru,
pésperu,
vésperu* Definizione
sa funtzione de su merie, in crésia, mescamente cussa de sa die innanti de una festa; merie innanti
Sinonimi e contrari
mericedhu,
sero
Frasi
fut su éspuru de Pasca e giai luxiant is luxis de su sàbudu ◊ fiat su éspuru de Santaruxi
2.
candu si faiat su civraxu, su éspuru bisongiàt de preparai sa linna
Traduzioni
Francese
vêpres
Inglese
vespers,
evening
Spagnolo
víspera,
crepúsculo
Italiano
vèspro
Tedesco
Vesper,
Abend.