A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

esína , nf: seina Definitzione mesu sodhu, ses dinaris.

esisténscia, esisténtzia , nf Definitzione sa vida, su èssere bios, su si agatare coment’e personas, su èssere Sinònimos e contràrios isistimentu, vida Frases finat una bolta su castigu de s'esisténscia! ◊ as torrau àcuas a is arréxinas de s'esisténtzia mia (A.Angioni)◊ est ispiegandho in poesia totu s'esisténtzia de sa gente úmile Tradutziones Frantzesu existence Ingresu existence Ispagnolu existencia Italianu esistènza Tedescu Leben, Dasein, Existenz.

esístere, esísti , vrb Definitzione su si agatare, su èssere Sinònimos e contràrios agatàresi, èssere, esistiri.

esistíri , vrb Sinònimos e contràrios esístere.

ésitu , nm Definitzione sa essia de una cosa, s’arresurtau chi si benit a ischire Frases azis isvirgadu ésitos bonos candho bos sezis contivizados.

esócrinu , agt Definitzione nau de is gràndhulas o néulas, chi ndhe bogant a fora is sustàntzias chi produent (es. sa salia).

ésodu , nm Definitzione unu de is líbberos de sa Bíbbia, su chi contat sa essia de Israele de s'Egitu; essia, andhada o fuia de gente meda de unu logu.

esoneràre , vrb Definitzione giare s'esòneru, iscabbúllere a unu de un'óbbrigu.

esòneru , nm Definitzione su no èssere prus obbrigaos a unu dovere, a fàere calecuna cosa.

esópu , nm: isopu 1*, issopu 2 Definitzione genia de erba fragosa chi creschet a tupighedha, bona po fàere profumos e sabones Sinònimos e contràrios timu, tumbu Terminologia iscientìfica rba, Coridothymus capitatus Tradutziones Frantzesu thym Ingresu thyme Ispagnolu tomillo Italianu timo Tedescu eine Thymiansorte.

esópu 1 , nm: isope Sinònimos e contràrios mammuleu Terminologia iscientìfica rba, Micromeria graeca Tradutziones Frantzesu hysope Ingresu hyssop Ispagnolu hisopo Italianu issòpo Tedescu Wilder Ysop, eine Satureisorte.

esóticu , agt Definitzione chi est de fora, de àteros logos, nau prus che àteru de frutuàrios e de matas Frases at gastau in frores esóticos su chi no at gastau totu s’annu in àteras cosas.

èspa , nf, nm: espe, espi, espru, espu Definitzione genia de bobboi cantu a un'abe, de colore grogo a ispertiadas niedhas, cun is alas, tímiu ca punghet e dolet meda Sinònimos e contràrios vespe*, chespe Maneras de nàrrere csn: espi terràina, ferràina = espe chi si faghet su nidu suta de terra, cussideradu prus perigulosu, prus arrabiosu; espi burda = s'espe chi faghet su pane o bresca fora; pònniri su fogu a is espis = pònniri afusu; isfustigonai is espis = forrogare sa tana de s'espe, in cobertantza: buscaresila; niu d'espis = cala, tana, pane d'espe Frases s'espe cheret timidu, ca punghet e dolet ◊ passa atesu ca dhoi at unu niu de espis ferràinas ardurosas ◊ tronu malu, parit ca portu espas terràinas in conca! ◊ si fúrriat chi espi: no bollit chi dha tochi ◊ s'espi ferràina si ghetat a s'ómini ◊ dhoi at unu niu de espis rabiosas ◊ sa tziligheta, su espu e sa frommiga funt issuciandho pibione! Sambenados e Provèrbios smb: Espa, Espis Terminologia iscientìfica crp, vespa crabro, vespula vulgaris, v. germanica, polistes gallicus Tradutziones Frantzesu guêpe Ingresu wasp Ispagnolu avispa Italianu vèspa Tedescu Wespe.

espàrzu , nm Definitzione niu de espos Sinònimos e contràrios ghespàgliu*.

èspe èspa

esperiéntzia , nf: isperiénscia* Definitzione su connòschere sa faina, is cosas, is chistiones po dhas àere bistas, connotas, provadas, fatas.

esperiméntu , nm: isparimentu* Sinònimos e contràrios iscumbata, proa / isperiéntzia.

esperrànza , nf Definitzione espu chi si faet su niu asuta de terra, a tana, prus de tímere fintzes ca si podet suberiare o atzitzare chentza chi unu si ndhe acatet (passandho, arandho); in calecunu logu custu númene dhu narant a su muscone Sinònimos e contràrios espeverràina, espidarràina*, espudarranza, isparranza.

espértu , agt, nm: ispeltu Definitzione chi o chie connoschet bene una cosa, una chistione, chi dha tenet a pràtiga Sinònimos e contràrios connoschidore, pràticu Frases cun s'iscuja chi issos sunt espertos servint in dogni tempus su potente ◊ cussu est considerau de is prus espertus in custa matéria ◊ a su chi narant is espertus cust'arratza de papagallu est su chi tenit prus memória.

ésperu , nm: éspuru, pésperu, vésperu* Definitzione sa funtzione de su merie, in crésia, mescamente cussa de sa die innanti de una festa; merie innanti Sinònimos e contràrios mericedhu, sero Frases fut su éspuru de Pasca e giai luxiant is luxis de su sàbudu ◊ fiat su éspuru de Santaruxi 2. candu si faiat su civraxu, su éspuru bisongiàt de preparai sa linna Tradutziones Frantzesu vêpres Ingresu vespers, evening Ispagnolu víspera, crepúsculo Italianu vèspro Tedescu Vesper, Abend.