godhitòre , nm Definizione canna isperrada in punta po bodhire figumorisca Sinonimi e contrari bodhidore*, cannuga, upu.
godhitórju, godhitórzu godhetórzu
godídu, gódidu , pps: godiu Definizione de godire Sinonimi e contrari gosadu Frasi no bi at gódidu nudha ◊ cussa fit sa prima note chi aiat bíviu e godiu de ómine.
godiméntu , nm Definizione su godire, su gosare Sinonimi e contrari arrecreu, biadia, contentu, cuntentesa, dícia, gódiu, gosamentu | ctr. patimentu, penória, sufrimentu. Frasi chin iscacàllios de balentia e de godimentu at cumentzau a mi aporpodhare ◊ so restadu pro patire, no piús godimentu!
godínzu , nm Definizione su gosare, su assaborare su gosu Sinonimi e contrari godimentu, gódiu, gosa, gosura | ctr. patimentu, penória, sufrimentu Frasi in s’amichéscia sua bi at godinzu mannu (N.Rubanu) Etimo srd.
godíre , vrb: gudire Definizione
su provare praxere, cuntentesa, tènnere prexu, pigare gustu in calecuna cosa, istare bene, no àere perunu male, ne pentzamentos / godiresindhe, de una cosa = irfrutuare, pònnere sa cosa, serbiresindhe
Sinonimi e contrari
bodire,
gosai
| ctr.
patire,
sufrire
Frasi
Fulana si est cojada, ma in cussa domo bi est intrada pro peleare, no pro godire!
2.
de sa domo no si ndh'est godidu nudha: est mortu apenas chi ant cambiadu ◊ cussu est fizu solu e totu su chi tenet sa famíllia si lu godit isse ◊ a bos ndhe godire cun saludu de custu mezoru!
Cognomi e Proverbi
prb:
chie patit a pitzinnu godit a sa betzesa
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
se réjouir,
jouir
Inglese
to enjoy
Spagnolo
disfrutar
Italiano
godére
Tedesco
Freude haben.
godíu gódidu
gódiu , nm Definizione
su gosare, su assaborare su gosu
Sinonimi e contrari
gaju,
godimentu,
godinzu,
gosa,
gosura
/
spàssiu
| ctr.
patimentu,
penória,
sufrimentu
Frasi
comente bos poto contare su gódiu de sas dies de sole apustis de sas dies de abba? ◊ pro sos tres natios de Dulusorra àteru gódiu non bi aiat petzi cussu de sos ammentos de su paradisu chi aiant lassatu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
plaisir,
jouissance
Inglese
enjoyment
Spagnolo
placer,
deleite
Italiano
godiménto
Tedesco
Genuß,
Freude.
godospàre , vrb: golospare Definizione papare cun asuria Sinonimi e contrari allufiai, scataxai Etimo srd.
godòspe, godòspo , nm, agt: cadospe Definizione pane mannu, grussu, de órgiu; cosa mala, chi no est bona, nau fintzes de frutuàriu cruo, chentza aghedau (nau de su pane), binu malu; nau de ccn., drolle, grusseri Sinonimi e contrari gospo / drodhe, giangalloi.
gòe , avb: goi,
goici,
goie,
goinche,
goinci,
gosi,
gosie,
gosinche,
osi Definizione
in custa manera, comente seo naendho deo, comente aus nau comogomo: si narat fintzes de goi
Sinonimi e contrari
aggae,
aggoi,
aici,
aingosi,
bosie,
dedeoi
Modi di dire
csn:
dae… (tempus) in goi = cantu tempus est a como; in goi = a custa parti; goi e goi… = dhu narant po no torrai a nàrriri totugantu unu chistionu e passai luegus a su chi interessat de prus; unu… (nm.) goi… = che a su chi seu nendi, biendi, e gai; goi, mih, chi no… (colèndhesi a su matessi tempus su pódhighe mannu in cherbedhos) = iscummitu ca…, abbisoca…
Frasi
si sichis goe mi rughinas! ◊ no fis goie, no, como set'annos candho a s'altare de Deus ses pigada! (A.Paba)◊ cantendhe so gosie pro olvidare cust'istadu ◊ goie ricas, superbas goie, no bos poto mirare a chizu asciutu! (P.Mossa)◊ goi boche cherides andhare, chentza bos leare su gafè?! ◊ "goi" e "goinche" est totu su matessi ◊ si custu sighit a crèschere de goi mi lu leant a carabbineri a tres annos! ◊ cue bi faghiat melone goinche mannu! ◊ goici si ndi andat, chena mancu mi nai comenti si mutit?
2.
ciarrant e tzocant goi e gai finas a candho afutadu che esso a fora
3.
s'intrada de sa Missa si cumponet de un'antífona e dae milli annos in gosi de su printzípiu de unu salmu ◊ de trint'annos in goi amus connotu sos emigrantes a portessione ◊ dae paritzos séculos in goi ◊ dae tandho in goi sa zente preguntat
4.
l'ant bidu in goi ◊ torra in goi! ◊ mi curres ifatu e deo andho currendhe in goi e in gai (A.Mura)
5.
goi e goi: mi ant aporridu chi sa robba furada la tenent tancada in tale logu
6.
unu triballu goi tue no l'as fatu mai! ◊ carros goi no bi at nessunu chi los iscat fàchere
Etimo
ltn.
eccu(m) + hoc + sic
Traduzioni
Francese
ainsi
Inglese
so
Spagnolo
así
Italiano
così
Tedesco
so.
gòfa , nf: cofa* Definizione genia de istrégiu mannu artu e tundhu fatu cun pertighedhas téssias, o fintzes de canna Sinonimi e contrari cadinu Frasi is dotoris mi ant passau de manu in manu coment'e una gofa de barita o unu pajolu de cracina! ◊ a s'àinu li ant barriadu duas gofas a bertulinu ◊ bi tenzo patata cantu una gofa… Terminologia scientifica stz.
gofàgiu , nm Definizione maistu chi faet gofas Etimo srd.
gofàina , nf Definizione genia de istrégiu mescamente de terra Sinonimi e contrari ischiscionera Frasi su bandhidore acontziat libbreris e gofàinas de terra (R.Calvone).
gòfe , nf Definizione est sa base de linna o peana ue si ponet su braxeri Sinonimi e contrari gopa Frasi cun sos pes subra de sa gofe, cun cudhu calvone chi brujaiat in su brajeri, giaja contaiat sos contos de Birtoldo ◊ su brajeri est intro de sa gofe.
gofína , nf Definizione gofa Frasi ischit cantu pesant sas gofinas isbarratzendhe sale! Terminologia scientifica stz.
gofítu , nm Definizione min. de gofa, istrégiu fatu cun pertighedhas e canna a duas asas Frasi tanno a su marcadu si arrivàt cun carros, cun carretas e gofitos.
gófiu , pps Sinonimi e contrari bófiu Frasi no at gófiu a dh'iscontroriare.
gófriches! , iscl Definizione própiu goi! (ma nau cun arrennegu, cun tzacu) Sinonimi e contrari úfriches!
gófu , nm: golfu, grofu Definizione sa parte de mesu, su coro de unu tempus, de una sumana o fintzes de àteru Sinonimi e contrari coro, crofa / colpu Modi di dire csn: in su gofu = in su menzus…, própiu in mesu de su fàghere una cosa; a grofu = totu a una borta Frasi sa figu est in su golfu, in su menzus còghere ◊ a vinti de làmpadas sa zente fit in su gofu de sa messera ◊ in su grofu de s'ierru fait frius ◊ is pipius essint fintzas in su grofu de su meigama ◊ su sole in su grofu de s'istiu riduit totu in piúere ◊ seus in su grofu de abrili ◊ fumis in su grofu de sa gherra 2. is tamàtigas funt cotas a grofu ◊ su frius est benniu totu a unu grofu ◊ chi sighit custu grofu de sobi chi est fadendu sa genti arribbat morta de sidi.